Aleksandar Vuçiq përdor Telekom Serbia për dy nga qëllimet e tij strategjike, brenda-politik dhe jashtë-rajonal, shkruan Senad Avdiq në rubrikën e tij për “Slobodna Bosnje”.
Të hënën në Tuzla me fillim nga ora 17:00 është luajtur ndeshja e Premierligës së futbollit mes “Tuzla City” dhe “Sarajevo”. Pavarësisht se stadiumi i Tuzlës ka projektorë, ndaj mund të luhej edhe natën, në një ambient më të këndshëm për lojtarët dhe publikun, ndeshja nisi (dhe përfundoi) nën diellin më të fortë të gushtit.
Gërmimet e spektatorëve, por edhe të lojtarëve që sipas mjekëve të klubit e kishin të vështirë të duronin përpjekjet, u qetësuan shpejt nga një shpjegim (gjysmë) zyrtar: datat e ndeshjeve në ligën elitare të futbollit janë të koordinuara me sponsorin kryesor të Premier League – Serbe Arena Sport, një grup kanalesh sportive në pronësi të Telekom Serbia, transmetuar nga N1 Sarajevë.
Futbolli nën hijen e sponsorëve
Siç dihet, Telekom Serbia ka blerë të drejtat televizive për transmetimin e ndeshjeve të Premierligës së Bosnjës dhe Hercegovinës në Arena Sport për pesë vitet e ardhshme para fillimit të sezonit të ri futbollistik.
Edhe pse askush nga Federata e Futbollit të Bosnjë-Hercegovinës dhe as nga Telekom Serbia nuk zbuluan se sa para ishin në lojë, mediat në Serbi zbuluan se ishin 15 milionë euro. Mediat serbe kundër regjimit theksuan se kjo shifër është e mbivlerësuar dhe se Telekom Serbia si kompani në pronësi të shtetit ka disa interesa të fshehura, jo sportive dhe jo komerciale, pra politiko-propagande në atë biznes.
Për tre vitet e mëparshme, sponsor i Federatës së Futbollit të Bosnjë dhe Hercegovinës ishte M:Tel nga Banja Luka, e cila është në pronësi të shumicës së Telekom Serbisë. Çmimi i marrëveshjes trevjeçare ishte 22 milionë marka, që ishte tre herë më shumë para se ofertat individuale të dy kompanive të tjera të interesuara, BH Telecom dhe United Media Group. E në atë periudhë në Arena Sport janë transmetuar ndeshjet e Premierligës së Bosnjë-Hercegovinës.
Hyrja e M:tel, e më pas edhe e kompanisë mëmë Telekom Serbia, në sponsorizimin e Federatës së Futbollit të BeH-së përkon disi me zgjedhjen e Zëvendës Zheljkoviqit në postin e kryetarit të Asociacionit. Dikush më i ditur dhe më i dyshimtë do të kërkonte mesazhe konspirative, axhenda të fshehura, nuk dua dhe as di t’i zbuloj. Kur dhjetë vjet më parë, në kohën kur Shtëpia e Futbollit drejtohej nga të ashtuquajturit Komiteti për normalizim i udhëhequr nga Ivic Osim, nënshkroi një kontratë sponsorizimi me BH Telecom, me vlerë dy milionë marka
Telekom Serbia si Ballkani i Hapur
Telekom Serbia është një kompani me dominim rajonal, përveç pronësisë në M:Tel nga Banja Luka, është gjithashtu pronari shumicë (së bashku me kompaninë nga Banja Luka) në teleoperatorin malazez me të njëjtin emër. Këto ditë ka një reagim të ashpër të autoriteteve nga Serbia ndaj njoftimit të Qeverisë së Kosovës se do ta dëbojnë Telekom Serbinë nga pjesa (veriore) e këtij vendi. Kompania shtetërore e telekomunikacionit e Serbisë ka qenë gjithmonë funksion i strukturës politike në pushtet dhe interesave të saj.
Kur Telekom Serbia bleu Telekom Srpske për 646 milionë euro në 2006, pak a shumë të gjithë njohësit e tregut të telekomunikacionit ranë dakord se çmimi ishte shumë i lartë dhe se transaksioni ishte në të vërtetë një mënyrë për Qeverinë e Serbisë, të kryesuar nga Vojislav Koshtunica, për të injektuar. injeksion financiar në buxhetin e qeverisë së RS. Milorad Dodik shpenzoi një pjesë të mirë të këtyre parave, qindra miliona marka, për ndërtimin e “Kremlinit” të tij, godinës monumentale të Qeverisë së RS.
Me ardhjen në pushtet të Partisë Përparimtare Serbe, e sidomos kur atë parti e mori Aleksandar Vuçiq, e më vonë edhe gjithë sferën social-politike-ekonomike në vend, Telekom Serbia u bë një nga levat më të rëndësishme të regjimit të tij. Disa përpjekje për privatizim kanë dështuar, gjoja për shkak të ofertave të ulëta nga blerësit e mundshëm nga jashtë. Ajo që i dekurajon klientët që të blejnë Telekom Serbia është borxhi enorm i kësaj kompanie, i cili vitin e kaluar arriti në një miliardë e gjysmë euro dhe i cili nuk është duke u ulur me vite, por është në rritje.
Aleksandar Vuçiq përdor Telekom Serbia për dy nga qëllimet e tij strategjike; brendshme-politike dhe të jashtme-rajonale. Në nivel të brendshëm, operatori televiziv shtetëror mundëson mbijetesën afatgjatë të regjimit nëpërmjet kontrollit të të gjitha kanaleve televizive me frekuencë kombëtare. Pas dhjetë vitesh, një korporatë serioze shumëkombëshe United Media Group u shfaq në tregun e telekomunikacionit të Serbisë (dhe rajonit) si konkurrente me kanalet e saj televizive (N1, Nova TV, Sport klub) dhe median e shkruar (“Nova” dhe “Danas”. “), regjimi i Vuçiqit ndërmori gjithçka që mundi (dhe ai mund të bënte më së shumti gjithçka) për të amortizuar praninë e, siç i quan makina propagandistike, “media manjate të Dragan Šolakut” dhe për të margjinalizuar ndikimin e tyre në opinionin publik në Serbi. Asnjë nga stacionet televizive të United Group nuk ka një frekuencë televizive kombëtare dhe është e drejtuar në rrjetet kabllore.
Regjimi shpenzoi qindra milionë euro nga Telekom Serbia për të marrë përsipër rrjetin e operatorëve kabllorë, pronarët e të cilëve, afër regjimit, shumë shpejt përdorën të njëjtat para për të blerë stacionet televizive të mbetura pak a shumë të pavarura. Qindra miliona euro u shpenzuan për blerjen e të drejtave televizive të ngjarjeve më të mëdha sportive, të drejtat e të cilave do t’i pretendojë Arena Sport në të ardhmen. Vetëm për blerjen e Premierligës angleze dhe marrjen e saj nga Sport Club konkurrues janë shpenzuar 600 milionë euro. Edhe ai investim, sipas mendimit të njerëzve që e kuptojnë këtë lloj biznesi, nuk do të mund të shpërblehet kurrë.
Prej disa vitesh, raportet e institucioneve ndërkombëtare për Serbinë (më së shpeshti në ato të mbështetura nga Parlamenti Evropian) paralajmërojnë rregullisht për pozicionin monopol të Telekom Serbia dhe abuzimin e tij nga autoritetet, të cilat e përdorin atë për të eliminuar telekomunikacionin, mediat dhe konkurrencën politike.
Kur bëhet fjalë për një fushë tjetër të rëndësishme strategjike të veprimit të Telekom Serbisë – prania jashtë Serbisë në mënyra të ndryshme – këtu janë zhvilluar procese intensive dhe thellësisht të menduara gjatë viteve të fundit. Pasi u themelua përmes kompanive filiale në Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi dhe në veri të Kosovës (kush i tha “Botës Serbe”?!) Telekom Serbia e transferoi betejën kundër armikut të tij të parë Dragan Šolak dhe “United Media Group” edhe në ato tregje.
