Rikthimi i Gjergj Kastriotit Skënderbeut në Arbëri nënkupton rikthimin e emrit Arbëri në hartën e kontinentit europian dhe në civilizimin e përbashkët europian.Dhe se ky rikthim do të thotë jo vetëm vulosje e identitetit arbëor,por edhe hyrje në histori të Gjergj Kastriotit. Madje rikthimi i tij përshkruhet nga autorë e studiues kështu:”Në një farë mënyre, pasi u kthye nga një fushatë, në të cilën turqit u mundën nga hungarezët, Skënderbeu pa dritën, si Pali në Damask, kur dëgjoi se Sulltani i tij i dashur po persekutonte njerëzit e vendit të tij të lindjes. Duke braktisur ushtrinë e tij, ai u arratis në kodrat e Shqipërisë dhe atje ai e shtriu sundimin e tij ,organizoi një ushtri për të luftuar armikun. Kjo ishte ndoshta ushtria e parë e organizuar që shqiptarët vunë ndonjëherë në terren për t'iu kundërvënë armikut otoman apo ndonjë fuqie tjetër.
Skënderbeu e favorizoi popullin e tij me shkencën ushtarake që kishte marrë në shërbimin turk. Shqiptarët kishin luftuar trimërisht kur ishin krejtësisht të paorganizuar; tani që kishin Skënderbeun në krye ishin thuajse të pamposhtur.
Në një sërë betejash të paharrueshme, që ende janë admirimi dhe çudia e strategëve ushtarakë (gafasuesit më të këqij të botës!), Skënderbeu mundi forcat turke që u dërguan kundër tij në numër njëzet herë më shumë se sa forcat e tij.”(G.P.P.S., 1932)
Kështu ai e kishte shpëtuar atdheun e tij, e plotësoi shkëlqyeshëm postin që i ishte besuar dhe ngriti një Lidhje apo Kuvend në mes të Arbërorëve.Kujtimi i asaj që bëri Gjergj Kastrioti nuk do të fshihet kurrë as në Botën ku ai jetojë pra mesjetare ,as në kohën tonë, dhe as në Botën e re që do të vijë. Meritat dhe veprat e tij të pavdekshme do të kujtohen kudo dhe kurdo që nderohet kujtimi i njerëzve të mëdhenj e fisnikë. Ai përherë do të jetojë në gjoksin e çdo arbërori të vërtetë.
Në Gjergj Kastriotin Skënderbeun u bashkua gjithçka që mund ta çojë personazhin e një arbërori të virtytshëm e fisnik drejt madhështisë, njerëzimit të bukur dhe heroizmit. Themeluesi i pavarësisë së Arbërisë,shtetit të Arbërit, flamurit të Arbërit,i identitetit kombëtar arbëror europuan. Ai ishte njeriu i veprave, faktit dhe i mendimit; karakteri i tij dhe përpjekja e pastër altruiste mund të krahasohen me heronjtë më fisnikë të antikitetit klasik.
Thjeshtësia e të menduarit dhe e të vepruarit, si dhe rreptësia morale e Etërve iliro-arbëror mund të gjenden gjithashtu në natyrën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Përveç këtyre virtyteve të iliro-arbërorëve, ai bir i talentuar i Krujëës kishte edhe veçori të lindura, një temperament të zjarrtë, një imagjinatë të mrekullueshme dhe një mprehtësi të veçantë perceptimi.
Jeta e Skënderbeut ,respektivisht shpëtimi i atdheut të tij nga rreziqet më të mëdha, duhet të konsiderohet si një triumf i virtytit. Dhe kur raporti i moralit me ikjen e shtetit diskutohet kaq shpesh dhe i pari shtyhet me kaq kënaqësi. sfondi do të, le të shqyrtojmë këtë shembull të fuqishëm.
Ai siguron provën më të shkëlqyer se sa shumë mund të bëjë një njeri që edhe pse ishte i robëruar në duar të armikut të tij ,prapë nuk e harroi atdheun e tij dhe iu kthye t'i shërbente atij,lirisë, mirëqenjes së popullit të tij, e mbi të gjitha njerëzimit e civilizimit europian, por vetëm nëse i përqendron energjitë e tij në një pikë dhe ka vullnetin e sinqertë për ta bërë veten të kënaqur me popullin e tij dhe ta dojë atë.Një kult i vërtetë duhet t'i kushtohet Gjergj Kastriotit në Bashkimin e Arbërorëve ,bashkim ky që u realizua një herë në kuptimin e mirëfilltë në historinë e kombit tonë Arbëror europian.
Në fakt, ai bëri gjithçka për atdheun e tij që si një njeri kaq i madh,i aftë, i cili sakrifikoi jetën e tij si martir për Bashkimin e Arbërorëve dhe mbtojtjen e civilizimin e përbashkët europian.Madje ai ia kushtoi bashkimit të Arbërorëve pjesën më të mirë të jetës së tij. Si një atdhetar i vetëmohimit më të pastër, ai ishte i mbyllur ndaj paragjykimeve dhe lajkave, ndërsa si gjeneral pa frikë nga asnjë vështirësi, zotëronte dhe zhvilloi një qëndrueshmëri të palëkundur si burrë shteti, pa mohuar kurrë moderimin dhe butësinë fisnike që buroi gjithmonë nga humanizmi i vërtetë.
“Skënderbeu vdiq i mbushur me lavdi dhe duke mbajtur emrin më të famshëm në atë kohë në Europë dhe Azi. Pas vdekjes së tij, Shqipëria ra sërish nën dominimin e turqve.” (E.P.,L.N., 1812) Gjergj Kastrioti ishte çlirimtari i nderuar i atdheut, heroi, burrë shteti, në madhështinë e të cilit edhe bashkëkohësit e tij panë vulën e pagabueshme të pavdekësisë.
