Heroina e popullit, Amazona shqiptare, Qerime Halil Radisheva, histori e gdhendur në gur me emrin Shotë Galica

Historia

Heroina e popullit, Amazona shqiptare, Qerime Halil Radisheva, histori e gdhendur në gur me emrin Shotë Galica

Nga: Lekë Mrijaj Më: 10 nëntor 2023 Në ora: 13:53
Shote dhe Azem Galica

Organizata e grave me emrin “Ylli i mëngjesit” ishte një organizate qe kishte si qellim promovimin dhe arsimimit të grave.” Është interesante të theksohet se motrat Qiriazi dhe Marigo Posio nuk janë aq të njohura në historiografinë zyrtare nëse i krahason, për shembull, me luftëtarët nacionalistë si Qerime Shote Galica (1895-1927). Veprimtaritë që ata zhvilluan në fushën e edukimit dhe emancipimit të gruas mbeten në sfond në shkrimin historik. Nga ana tjetër, më së shumti përmendet dhe lavdërohet Shote Galica.

Literatura në fjalë gjithashtu thotë: Mes gjithë grave dhe vajzave shqiptare që kanë bërë emër në histori, si kurorë nderi qëndron e ashtuquajtura nusja e maleve, heroina e popullit, Amazona shqiptare, Qerime Halil Radisheva, histori e gdhendur në gur me emrin Shotë Galica.

Në ndryshim nga femrat e tjera, Shote është një nga figurat femra më të njohura në historiografinë zyrtare shqiptare. Ajo është portretizuar si një luftëtare besnike që nuk i është shmangur kurrë të luftojë dhe të sakrifikohet përkrah të shoqit (Azem Galicës shënimi im L. M.) për bashkimin e territoreve shqiptare." Ajo shquhet veçanërisht për luftën e saj në zonat e Dukagjinit kundër serbëve. Një luftë (1919-1927) , të cilën e vazhdon e vetme pas vdekjes së të shoqit, por që përfundon me disfatë kur humb jetën. Në historiografinë zyrtare të Shqipërisë thuhet: Ajo u vesh si burrë për të luftuar si burrat(njeriu të luftojë si burrë"). Kjo deklaratë përmban patos nacionalist dhe mund të shihet edhe si rezultat i mënyrave shumë të forta patriarkale të të menduarit. Për të përcaktuar veten me sloganin: Lufta është vetëm për burra të vërtetë, Shote Galica përvetësoi atribute mashkullore dhe madje pjesërisht është prezente në foto mezi njihet si grua. Këtu kemi të bëjmë me klishenë e portretizimit të gruas së fortë, e cila karakterizohet nga vlera të përcaktuara nga mashkulli dhe si e tillë është gjithmonë e gatshme të sakrifikojë veten për atdheun.

Citati i mëposhtëm ilustron edhe idealizimin nacionalist të gruas në historiografinë zyrtare, në të cilën ajo paraqitet si një luftëtare, mishërim i kombit shqiptar.

Emri Shote Galica është emër nderi dhe krenarie, lavdie dhe lirie për të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. Do të thotë dashuri për shtëpinë, pasion dhe frymëzim për qindra luftëtarë të rinj.

Mund të konkludohet se ajo që të gjitha këto gra në diskursin historik të propaganduar nga shteti kanë të përbashkët është përkushtimi i tyre ndaj kombit. Megjithatë, për t'u konsideruar në historiografinë nacionaliste, gratë duhet t'i përshtaten roleve të caktuara dhe të përmbushin kriteret nacionaliste: Shote Galica, ndryshe nga Marigo Posio dhe motrat Qiriazi, përmbush një ideal patriarkal të luftëtares së guximshme nacionaliste të lirisë, e cila së pari lufton përkrah burrit të saj. por pastaj vazhdon luftën edhe pas vdekjes së tij dhe në fund vdes në luftë. Si rezultat, asaj i jepet më shumë vlerë në historiografinë zyrtare sesa gratë e tjera.

Këto gra, por edhe shumë nga paraardhësit e tyre, qofshin ato nga tregimet dhe legjendat si Rozafa”, mbretëreshat si Teuta, Voisava Kastrioti apo vajza e saj Mamica Kastrioti, karakterizohen në historiografinë shqiptare me angazhimin e madh politik dhe sakrificën e tyre për vendin. të Shqipërisë dhe ndaj kombit të tij”. Ajo që nuk merret parasysh është se në kohën e tyre nuk kishte as shtet shqiptar kishte një identitet shqiptar dhe se ne nuk e dimë se si do ta kishin përcaktuar etninë e tyre këto gra. Emri "Ilirë" është një emër i huaj i dhënë nga grekët dhe romakët e lashtë, i cili nuk korrespondonte domosdoshmërisht me vetë-përcaktimin e popullsisë në rajon në atë kohë.

Postimi përshkruan stereotipet e këtyre grave si më poshtë: (...) Në [shumicën] e tregimeve shqiptare – si në trillime ashtu edhe në jofiction, gratë portretizohen të forta, po aq të forta sa burrat, në përkushtimin e tyre ndaj vendit të tyre dhe në gatishmërinë e tyre për të sakrifikuar gjithçka për familjet dhe atdheun e tyre.”

Nga intervistat e bëra me femra shqiptare të moshave të ndryshme në veprën e saj "Gratë në Shqipërinë moderne", Post vjen në përfundimin se rrëfimet e tilla për gratë kuptimplota kanë pasur një ndikim të madh në edukimin e vajzave të reja ndër breza. Ato idealizojnë sakrificën për Ky Atdhe dhe për familjen dhe duhet të shërbejë si model në këtë aspekt. Ideali i përcjellë konsiston në bindjen dhe sakrificën e verbër, jo në mendimin kritik apo pjesëmarrjen e femrës në ligjërimin politik.Kjo mund të jetë edhe një arsye pse vetëm motrat Qiriazi kanë pjesëmarrje të kufizuar Ata ishin aktiviste patriotike - në përputhje me frymën e kohës - por në të njëjtën kohë ata treguan shumë iniciativë, e cila do të kishte minuar kontrollin patriarkal mbi gruan në familje dhe shoqëri.

Ajo që është gjithashtu interesante është se nuk ka të bëjë me atë se çfarë arritën saktësisht këto modele femrash në realitet, por më tepër se si ato portretizohen në historiografi dhe si instrumentalizohen më vonë nga institucionet si shkolla, media etj.

Një përfaqësim kritik dhe faktik i figurave historike është në prapavijë për nevojën për të krijuar figura heroike për identifikimin kombëtar. Kur bëhet fjalë për figurat e femrave në histori, ka qenë dhe është ende rasti që për të arritur domethënien si grua, para së gjithash duhet të ketë arritur arritje për vendin dhe kombin, por duhet të ketë edhe vlera mashkullore, ndonjëherë edhe duke u bërë më mashkullor se një burrë”.

-(Karl-Franzens-Universität Graz Das Bild der Frau im Wandel der gesellschaftspolitischen Entwicklung in Albanien von 1870-1990).(f.15,16,17,18)

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat