Kreu i Konferencës së Sigurisë së Mynihut Wolfgan Ischinger angazhohet për investime masovike në EU dhe Nato. Në të njëjtën kohë kërkon nga Trump angazhim për një plan B: bisedime me Francën për një mburojë të përbashkët mbrojtëse nukleare.
Welt: Z. Ischinger, si do ta drejtoni Konferencën e Sigurisë këtë vit ?
Wolfgang Ischinger: Fatkeqësisht situata e sigurisë, po të krahasohet me vitin e kaluar s´është përmirësuar fare. Bota ndodhet në rrezik, këtë duhet ta potencoi konferenca. Prandaj ne nuk mund të jemi optimist, po kemi shpikur një term që pasqyron një problem qendrorë të sigurisë : Westlessness ( më pak perëndimor).
Welt: Një fjalë artificiale që don të thotë diçka ?
Ischinger: Vetë perëndimi duket se po bëhet më pak perëndimor nëse mendoni për diskutimin e vlerave, fërkimin transatlantik, brexit, por edhe Hungarinë, Poloninë dhe Turqinë. Dhe bota në tërësi duket gjithnjë e më pak perëndimore: Shtetet e Bashkuara po tërhiqen nga rajonet e krizës, Evropa nuk është në gjendje të veprojë. Vakumi që rezulton, plotësohet nga Rusia dhe fqinjët rajonalë si Turqia ose Irani.
Pastaj Perëndimi kishte shpresuar se Kina do të zhvillohej në një partner të përgjithshëm, si një aksionar në komunitetin perëndimor. Por me sa po duket zhvillimet nga Pekini po shkojnë në një drejtim krejtësisht tjetër. Westlessness (më pak perëndimor) shpreh këtë fenomen të dyfishtë. Pyetja është: çfarë të bëjmë.
Welt: A nuk ka qenë perëndimi një emër gjeografik për një kohë të gjatë ?
Ischinger: Presidenti Steinmeier, i cili do të hapë konferencën e këtij viti, dikur tha : Perëndimi duhet të jetë më shumë sesa një drejtim në kompasin gjeografik. Ka të bëjë me përmbajtjen. Interesi i ynë duhet të jetë, ta ruajmë perëndimin si një ide të iluminizmit, si një qëllim politik. Ne gjermanët, në veçanti duhet të shqetësohemi për westlessness (më pak perëndimor). Britania e Madhe dhe Franca ndryshe nga ne, janë jelekë politik nga tradita e tyre. Për ne, nga ana tjetër, perëndimi ishte në fund të një rruge të vështirë drejt demokracisë dhe nën fuqinë mbrojtëse amerikane.
Donald Trumk ka ndryshua shumë më tepër për gjermanët sesa për britanikët dhe francezët. Ne shpesh tundoheshim të shkonim në një “ rrugë të veçantë”. “Rrugë speciale “ është një term gjerman. Por sa herë që i dorëzoheshim këtij tundimi, pasojat ishin katastrofale. Për ne gjermanët, forca e perëndimit dhe përkatësia e jonë është pra një çështje kryesore.
Welt: A nuk ka ndonjë rrezik të mbivlerësimit të vetes nga britanikët dhe francezët, duke insistuar në traditat e tyre. Parisi gjithmonë jep përshtypjen se mund të zëvendësojë SHBA, nëse paraqitet nevoja ?
Ischinger: Për këtë arsye kritikat nga Shtetet Baltike, Polonia dhe Gjermania ishin të fuqishme, kur presidenti Macron, Naton e shpalli si truri i vdekur. Edhe më tutje ne gjermanët dhe fqinjët tanë lindorë nuk mund ta paramendojmë sigurinë tonë pa SHBA.
Welt: A kishte të drejtë Macron me kritikën e tij ndaj Natos ?
Ischinger: Macron bazohet në një çështje. Nuk është në rregull që anëtari kryesor i Aleancës të njoftoi tërheqjen nga Siria, pa u këshilluar me aleatët e tij. Është po aq e frikëshme nëse një anëtar tjetër i Aleancës, përkatësisht Turqia, vendos të pushtoi një pjesë të Sirisë, pa marrëveshje paraprake. Këta shembuj tregojnë se Aleanca aktualisht është jasht hapit të kohës. Legjitimisht e ligjshme që presidenti francez drejton kritika të tilla, pasi Siria dhe Libani janë praktikisht oborri i pasmë për Francën.
Welt: A mund të na jepni të vetmin propozim nga Macron, që nuk bazohet në traditën nacionale të politikës së jashtme franceze që nga politikat mbi Afrikën e deri te qëndrimi ndaj Natos ?
Ischinger: Franca asnjëherë nuk ka dashur ta bëjë sigurinë e vet të varur nga të tjerët. Sigurisht, çdo gjeneral francez e di këtë, nëse tregohet i sinqertë, francezët në fund të fundit varen nga mbrojtja amerikane. Sidoqoftë, Franca gjithmonë është përpjekur të dëshmoj se vetë për këtë është e aftë.
Welt: Por a nuk është kjo thelbi i bashkëpunimit më të ngushtë në të ardhmen dhe sot a mund të ketë barazi franko - gjermane në politikën e sigurisë ?
Ischinger: Pabarazia në segmentin e politikës së sigurisë në politikën e jashtme është rezultat i Luftës së Dytë Botërore. Franca është një fuqi bërthamore, ne nuk jemi. Franca është një anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit, ne nuk jemi. Kjo rregullon këtë pabarazi. Për më tepër, Franca mendon shumë ndryshe në aspektin e politikës së sigurisë sesa gjermanët, ajo mendon globalisht dhe strategjikisht. Ende e përkufizon veten si një fuqi globale. Ne nuk jemi ashtu. Sidoqoftë, ne duhet të bashkohemi dhe të bashkëpunojmë gjithnjë e më shumë, në drejtim të politikës së jashtme, ushtarake dhe të përsosjes së armatimit. Vështirë, por e mundur- dhe e domosdoshme.
Welt: Ju gjithmonë e mbroni që motori franko - gjerman të vazhdoi tutje. Po nëse Franca po kërkon vetëm dike që t´i financoi ambiciet e saj të pushtetit ?
Ischinger: Unë shoh një problem tjetër. Për sa i përket politikës së sigurisë, ne vuajmë nga sëmundja diplomatike gjermane që dëshirojmë të arrijmë teren të përbashkët, mbi të gjitha përmes ngritjes sa më shumë të institucioneve. Në marrëveshjen e Achenit, për shembull, ne rishqyrtuam dhe shpallëm Këshillin e Mbrojtjes, i cili në të vërtetë, asnjëherë nuk ka funksionuar si duhet. Kjo qasje institucionale është e nevojshme, por jo e mjaftueshme. Duhet ta ketë gjithashtu një kuptim strategjik.
Nëse Macron tani hedh gurin në ujë dhe flet për marrëdhënie të reja me Rusinë, një fushë qendrore të politikës së jashtme gjermane, atëherë ne reagojmë dhe fillojmë me vërejtje kritike. Sugjerimi im do të ishte, krijimi i një grupi të vogël pune, prej katër personave, duke filluar nga kancelarja dhe zyrtarët nga Elize. Atëherë, nga një pikëpamje e përbashkët strategjike mund të punohet, ndër të tjera edhe me Rusinë në funksion të Krimesë, Donbasit, Sirisë dhe Libisë. Fatkeqësisht, ajo që ne shpesh përjetojmë është se organizohen takime publike, me një skenar të dobët, që në fakt është më tepër e mjerueshme.
Welt: Cilin ju noton në mendje?
Ischinger: Supozoni se Donald Trump është zgjedhur sërish dhe rikthehet në vlerësimin e tij që Nato është e vjetëruar: a kemi atëherë një plan B, gjithashtu për pyetjen e mburojës mbrojtëse bërthamore. Tema nuk është e përshtateshe për debat publik, por duhet të mendoni për këtë së bashku pas dyerve të mbyllura.
Welt: A mundet Franca të na mbrojë ne me arsenalin e saj bërthamor?
Ischinger: Unë këtë nuk mund ta di dhe nuk dua të spekuloj publikisht për këtë. Por diskutimet konfidenciale do të duhet të sqarojnë se si, për shembull, detyrimi për të ndihmuar Traktatin e Achenit, duhet të kuptohet dhe të hartohet në raste urgjente. Bisedime të tilla natyrisht që duhet të zhvillohen në atë mënyrë që ato në asnjë rast të mos e dëmtojnë Naton. Ky është arti i suksesit të tillë.
Welt: Ish Presidenti Federal Gauck, i kërkoi Gjermanisë në vitin 2014 në Mynih, që të marr përgjegjësi më të madhe në politikën e sigurisë. Kohët e fundit keni kritikuar që kjo thirrje ishte pasuar nga një debat i nxehtë. Mbi të gjitha, interesat gjermane nuk ishin përcaktuar qartë. Çka mund të na thoni ?
Ischinger: Do t´i potencoi dy gjëra. Me sa mbaj mend, politika e jonë e jashtme bazohet në dy shtylla institucionale : projektin evropian dhe aleancën transatlantike. Këto dy shtylla na kanë ndihmuar të zhvillojmë kontinentin tonë në mënyrë paqësore, të mbrojtur nga kërcënimet ushtarake. Rrjedhimisht, qëllimi kryesor duhet të mbetet investimi në EU dhe Nato, financiarisht dhe politikisht. Prandaj i shoh vështirë të pajtueshme parimet e politikës së jashtme gjermane, duke marr parasysh refuzimin e kontributit të Mbretërisë së Bashkuar ndaj detyrimeve të reja të EU, siç është mbrojtja më e mirë e kufijve. Ne tani dyshojmë nëse duhet të investojmë më shumë në EU. Sigurisht që duhet ta bëjmë atë. Ky është po aq investim i sigurtë për të ardhmen e fëmijëve tanë, sikurse objektivi i shpenzimit prej dy përqind për Aleancën. Sa ia vlenë për ne nëse këto institucione themelore të sigurisë sonë nuk i përfillim vetëm që të kursejmë sado pak. Sidoqoftë, ne jo vetëm që na mungon një përcaktim i qartë i përparësive dhe interesave, por edhe vizioni i qëllimit.
Welt: Si do të duhej të duket :
Ischinger: Ne patëm një qëllim deri në ribashkimin e Gjermanisë, i cili përcaktohej në ligjin themelor. Atëherë qëllimi u arrit dhe thamë : tani gjithçka është në rregull, jemi të rrethuar vetëm nga miqtë. Kjo nuk ishte e gabuar, por pati efektin katastrofal, u ngulit në mentalitetin e ndjenjave të gjermanëve : tani e tutje ne nuk duhet të shqetësohemi më.
Tani po mësojmë nga ngjarjet e viteve të kaluara : së pari, Shtetet e Bashkuara nuk do të na mbrojnë më si zakonisht. Dhe befas , së dyti, kemi të bëjmë me sjelljen e numrit të madh të migracionit në Gjermani, terrorizmin dhe rrugët detare të rrezikuara. Ne na u desh ta dërgojmë Bundesverin në Afrikë dhe të kujdesemi për stabilitetin e një shteti që po shpërbëhet siq është Libia. Ne ndodhemi atje në një rrugë pa krye që të përfitojmë nga përvoja. Unë mendoj se është e rëndësishme që debati gjerman, për politikën e jashtme të kthehet në një qëllim të qartë.
Welt: Pra, cili do të ishte ky synim specifik ?
Ischinger: Të angazhohemi pa shtruar pyetjet kur dhe si, po të veprojmë me fuqinë tonë të pushtetit gjerman, jo vetëm në planin ekonomik po edhe diplomatik dhe ushtarak. Të veprojmë në shërbim të EU që të jetë më e aftë dhe gjithashtu në shërbim të Natos që të jetë e gjallë dhe jo, truri i vdekur. Nuk i shërben askujt të filozofojmë për një ushtri të përbashkët evropiane. Përkundrazi çështja është shumë e qartë : si mundet të ndihmojë Gjermania për të siguruar që ky proces të funksionoi në kuadër të EU, në mënyrë që të veprojmë më me efikasitet, besueshmëri, më shpejt dhe më me vendosmëri. Sidomos në politikën e jashtme duke pohuar dhe cytur interesat evropiane.
Kjo bënë thirrje për menaxhim. Ju nuk mund të prisni, derisa të gjithë të tjerët kanë për të thënë diçka. Duhet bërë përpjekje, sikurse Macron që u përpoq të lëvizë diçka. Nuk duhet të flasim vetëm për marrjen e vendimeve me shumicë në EU, po në të vërtetë në Bruksel, të prezentojmë në tavolinë propozimet konkrete dhe të themi : Gjermania është e gatshme të heq dorë nga vetoja e saj, me dëshirë që edhe të tjerët ta ndjekin propozimin e tillë. Ky nuk do të ishte një pretendim shumë i madh, por një hap në drejtim të duhur. Ne duhet EU ta bëjmë efikase, përndryshe do të fundosemi të gjithë kolektivisht.
