Këshilltarja e Bashkimit Evropian, Kati Schneerberger, ka kërkuar urgjentisht dorëheqjen e shefit të diplomacisë së BE-së Josep Borrell, pasi sipas saj, me të po rrezikohet një tjetër përshkallim i përgjakshëm në Evropë.
Duke folur në një intervistë ekskluzive për gazetën “Bota sot”, austriakja ka akuzuar Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, se po bëhen bashkëpunëtorë të Vladimir Putinit, përmes ndryshimit të tyre viktimë-shkelës dhe presionit të tyre kundër Kosovës në vend të Serbisë, që sipas saj është nismëtare e tensioneve të fundit në veri të Kosovës.
Ajo i ka quajtur asburde paralajmërimet e evropianëve dhe amerikanëve për masa ndëshkuese ndaj Kosovës, duke thënë ata po punojnë me këmbëngulje për të bllokuar demokracinë në Kosovë dhe për të përkëdhelur forcat autoritare të Serbisë.
Schneerberger ka treguar detaje edhe për takimet e saj të para tri javëve me serbët në veri të Kosovës, të cilët I kanë thënë asaj se nuk duan Asociacion të Komunave, por duan t'i jepet fund ndikimit agresiv, shantazhues nga Beogradi dhe t'i jepet fund krimit.
Sipas këshilltares së BE-së, ekziston frika se Asociacioni mund të çojë në krijimin e një Republika Srpska në Kosovë.
Intervista e plotë:
“Bota sot”: Zonja Schneeberger, si i keni parë të gjitha ngjarjet e nëpasnjëshme tensionuese, që kanë ndodhur në veri të Kosovës?
Kati Schneeberger: Vuçiq dëshiron të largojë vëmendjen nga demonstratat kundër tij në Serbi. Por, ai gjithashtu po bën kauzë të përbashkët me Putinin. Vulin ishte në një konferencë sigurie në Moskë, ndërsa banditë pranë Vuçiqit sulmuan paqeruajtësit e NATO-s. Vuçiq po bojkoton Kosovën, jo vetëm duke bllokuar Kosovën, por duke krijuar trazira shtesë. Kjo gjithashtu ndihmon Putinin, për të cilin një Evropë e ndarë, e zënë me vetveten vjen pikërisht në kohën e duhur. BE-ja dhe SHBA-ja po bëhen bashkëpunëtorë të gatshëm të Putinit, përmes ndryshimit të tyre viktimë-shkelës dhe presionit të tyre kundër Kosovës në vend të Serbisë, nismëtares së trazirave.
Jam e tronditur kur shoh BE-në dhe SHBA-në duke punuar me kaq këmbëngulje për të bllokuar demokracinë dhe për të përkëdhelur forcat autoritare, nacionaliste. Ata nuk kanë mësuar asgjë nga politika e qetësimit me Putinin.
“Bota sot”: Keni qenë mjaft e zëshme, në mbrojtje të Kosovës, madje organizuat edhe një protestë në Vjenë - pse mendoni se SHBA dhe BE po përkëdhelin Serbinë?
Kati Schneeberger: Vuçiq u sigurua që zgjedhjet e reja do të ishin të nevojshme dhe i bojkotoi ato. Inaugurimi i tij u shoqërua me sulme brutale ndaj paqeruajtësve të NATO-s. Kërcënohen dhe sulmohen gazetarët që nuk raportojnë në interes të Vuçiqit. Makinat e policisë u dogjën dhe policët u rrëmbyen. Për një sjellje të tillë agresive, organizatorët do të mbaheshin përgjegjës në gjykatë në çdo vend tjetër demokratik. Atje nuk do të shihej si provokim, por si një gjë e natyrshme.
Por çfarë ndodh në Kosovë? Kur shteti i së drejtës vepron ashtu siç pritet në një shtet demokratik, ai largohet nga SHBA dhe BE. Por jo vetëm kaq. Madje për këtë janë shqiptuar edhe dënime. Kjo është absurde. Por nuk ka asnjë kritikë për Vuçiqin, sigurisht që nuk ka sanksione. Dhe kur ka komente të qeta nga SHBA-ja dhe BE-ja, gjithmonë theksohet se të dyja palët duhet të de-përshkallëzojnë situatën.
Në rastin e pushtimit rus të Ukrainës, tashmë është pranuar se ekziston një agresor i qartë dhe një viktimë e qartë. Pse janë akoma kaq të verbër sa i përket Serbisë dhe Kosovës. Është e njëjta lojë që luhet këtu. Të njëjtat metoda, të njëjtat tregime. Një agresor, një viktimë.
“Bota sot”: Në veri të Kosovës nuk po ndalen incidentet, por ndërkombëtarët po paralajmërojnë sanksione ndaj Kosovës, çfarë mund të bëjë Prishtina për t’ia ndryshuar mendjen amerikanëve dhe evropianëve?
Kati Schneeberger: Nëse zbatimi i demokracisë dhe shtetit ligjor është provokim, atëherë nuk duhet të pyesim se çfarë duhet të ndryshojë nga ata që përfaqësojnë demokracinë dhe shtetin e së drejtës, por nga ata që e shohin atë si kërcënim. Nga se kanë frikë në SHBA dhe BE? Se ata nuk kanë një kukull të shantazhueshme, të kontrollueshme si partner negociator, por dikë që i merr vlerat evropiane fjalë për fjalë? Dikush të cilit nuk mund t'i vidhni të rinjtë për të plotësuar mungesën tuaj të profesionistëve në vend që të investoni në sistemin tuaj arsimor? A kanë frikë se mos bëjnë më biznes fitimprurës në kurriz të njerëzve të zakonshëm? Apo janë thjesht shumë frikacakë për të ngritur vetë mbrojtjen e demokracisë dhe për t'iu kundërvënë seriozisht dhe me guxim autokratëve që duan të shkatërrojnë arritjet tona të pas Luftës së Dytë Botërore?
Çfarë mund të bëjë Prishtina? Vazhdoni të punoni për zbatimin e demokracisë dhe sundimit të ligjit dhe për të luftuar krimin dhe korrupsionin. Jetoni moton "Të bashkuar në diversitet" në vend të "Të ndarë përmes kombësisë". Bëni dallimin mes serbëve që mbështesin një bashkëjetesë të përbashkët paqësore në Kosovë dhe atyre që janë të ndikuar nga Vuçiqi dhe rrezikojnë paqen. Dhe shoqëria civile mund të ndihmojë gjithashtu SHBA-në dhe BE-në të zgjohen më në fund, të rizbulojnë guximin e tyre civil dhe më në fund të shkojnë në anën e duhur. Në anën e demokracisë dhe jo në anën e autokratëve.
“Bota sot”: Për shkak të deklaratave kundër Kosovës, janë shtuar zërat që kërkojnë dorëheqjen e shefit të diplomacisë së jashtme të BE, Josep Borrell. A do të mund të ndodhë një gjë e tillë?
Kati Schneeberger: Pyetja nuk është nëse mund të ndodhë. Duhet bërë. Ka nevojë urgjente për ndryshimin e përgjegjësve. Tani kemi nevojë urgjente për njerëz që do të veprojnë të pandikuar dhe me synimin për paqen dhe demokracinë e qëndrueshme. Ne nuk kemi nevojë për qetësimin e autokratëve dhe nacionalistëve. Ne kemi nevojë për zgjidhje që funksionojnë në afat të gjatë dhe jo për shtyrje të konflikteve. Kjo nuk do t'i zgjidhë ato, por vetëm do t'i bëjë ato më të mëdha. Borrell ka vërtetuar mjaftueshëm se ai është personi i gabuar në pozicionin e tij. Me të rrezikojmë një tjetër përshkallëzim të përgjakshëm në Evropë dhe një fuqizim të mëtejshëm të autokratëve.
“Bota sot”: Cila ishte prapavija e arrestimit dhe lirimit të tre policëve të Kosovës nga Serbia, në territorin e Kosovës?
Kati Schneeberger: Nuk kam informacion të plotë për këtë. Prandaj, deklaratat e mia për këtë do të ishin spekulime të pastra.
Megjithatë, më duket e rrezikshme të përvetësoj narrativën serbe të "arrestit". Nëse policia gjermane do të sillte me dhunë policë serbë nga territori i Serbisë në Gjermani, askush nuk do të fliste as për “arrest”.
“Bota sot”: Serbët po kërcënojnë se do të shpallin vet formimin e Asociacionit në veri të Kosovës, cilat mund të jenë pasojat për Kosovën?
Kati Schneeberger: Ekziston frika se kjo mund të çojë në krijimin e një Republika Srpska të dytë. Bosnja dhe Hercegovina ka treguar se një ent i tillë mund të paralizojë të gjithë vendin. A do të ishte e mundur që gjërat të ishin ndryshe me një asociacion të komunave në Kosovë? Shumë pak gjasa.
Kam folur me disa serbë nga komunat e prekura gjatë vizitës sime të fundit në Kosovë tri javë më parë. Asnjëri prej tyre nuk mendon se Asociacionin është i nevojshëm. Ata nuk shohin se një Asociacion i tillë do t'i zgjidhte problemet e tyre. Ata duan të jetojnë së bashku në paqe. Ata duan t'i jepet fund ndikimit agresiv, shantazhues nga Beogradi dhe t'i jepet fund krimit. Ata duan një sistem të mirë arsimor dhe aktivitete të kohës së lirë për fëmijët e tyre, një sistem të mirë shëndetësor dhe vende pune. Ata duan më shumë mbështetje nga Prishtina. Ata e shohin veten si pjesë e Republikës së Kosovës dhe duan të jenë pjesë e barabartë e saj.
“Bota sot”: Në çfarë kushtesh mund të mbahen zgjedhjet në katër komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës?
Kati Schneeberger: Në të njëjtat kushte si në çdo vend demokratik. Çdo qytetar i shtetit duhet të jetë në gjendje të kandidojë në zgjedhje i pandikuar dhe gjithashtu të votojë lirshëm dhe i pandikuar. Në zgjedhje të lira, sigurisht që ke të drejtë të mos votosh. Ju mund të shprehni mendimin tuaj, por nuk mund të bllokoni zgjedhjet. Kjo duhet të merret parasysh. Megjithatë, shpresoj që në zgjedhjet e reja të gjithë të shfrytëzojnë të drejtën e tyre për të votuar. Shpresoj gjithashtu që të gjithë kandidatët të garojnë në zgjedhje të pandikuar, nëse duan të garojnë në zgjedhje dhe se do të ketë alternativa elektorale në dispozicion.
“Bota sot”: Serbia nuk ka respektuar marrëveshjet e Brukselit dhe të Ohrit me Kosovën, sipas jush, a duhet një strategji e re nga SHBA-ja dhe BE-ja për dialogun mes të dyja vendeve?
Kati Schneeberger: Së pari na duhen njerëz të tjerë nga SHBA dhe BE për të mbështetur dialogun. Ata nuk duhet të jenë të njëanshëm. Për më tepër, interesat e njerëzve duhet të merren parasysh më shumë sesa interesat e një grupi të vogël politikanësh dhe biznesmenësh. Nuk duhet të ketë më kapje pas konstrukteve të vjetra, siç është Asociacioni i Komunave. Për të gjetur zgjidhje nevojiten procese moderne, demokratike. Njerëzit e prekur duhet të përfshihen përmes pjesëmarrjes. Kjo është mënyra e vetme për të gjetur një zgjidhje që respektohet dhe zbatohet nga të gjithë të prekurit.
