Ish-shefi i Departamentit të Marrëdhënieve me Publikun të Ushtrisë Serbe, Petar Boshkoviq, e sheh si “qesharake dhe absurde” iniciativën për rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak dhe e interpreton atë si spin mediatik.
Ai thotë për Zërin e Amerikës se publiku në Serbi ka mundur të dëgjojë njoftime të ngjashme të paktën 20 herë në 10 vitet e fundit dhe fjalimin e fundit publik të ministrit të Mbrojtjes Millosh Vuçeviq e sheh si një shmangie të vëmendjes nga parregullsitë e supozuara zgjedhore dhe nga lejimi i qytetarëve të Kosovës që të hyjnë në Serbi me targat me shënimin “RKS” nga 1 janari.
“Pyetja themelore është – pse kemi futur një ushtri profesionale? E kemi futur në radhë të parë për shkak të kundërshtimit të ndërgjegjes dhe këtë duhet ta dijë ministri i Mbrojtjes si jurist. Ju nuk mund ta revokoni të drejtën pasi e keni fituar. Nëse keni dashur të bëni diçka me ushtrinë, keni pasur një sërë mundësish deri më tani. Pse nuk futët një rezervë aktive, e cila shkon bashkë ‘në paketë’ me një ushtri profesionale? Pra – rezervë aktive, rezervë pasive dhe ushtarë profesionistë. Është një paketë që është dashur të prezantohet, por qeveria nuk ka lëvizur për këtë çështje gjatë 12 viteve të fundit”, thotë Boshkoviq, i cili është edhe anëtar i lëvizjes “Srbija Centar”.
Ai gjithashtu thekson se në katër muaj, që sipas paralajmërimeve duhet të zgjasë shërbimi i detyrueshëm ushtarak, është e pamundur të përgatitet një ushtar për asgjë tjetër përveç këmbësorisë.
“Është stërvitje bazë e këmbësorisë, dhe nëse do ta stërvitje për të qenë shofer tanku, për shembull, kërkon shumë më tepër kohë. Minimumi është gjashtë muaj, dhe idealja do të ishte nëntë muaj”, beson ai.
Siç shpjegon ai, shteti duhet të fokusohet në radhë të parë në investimin e burimeve të konsiderueshme në standardin e jetesës së ushtarëve dhe krijimin e një sistemi në të cilin njerëzit do të dëshironin të punonin.
“Besojeni apo jo, ushtria ende nuk ka vakt të ngrohtë, kompensim për transportin në punë dhe kthim, pagesën e pushimeve… Ushtria ka 10 vjet që nuk lejohet të bëjë marrëveshje kolektive me sindikatat. Në ushtri nuk kompensohet plotësisht puna jashtë orarit, siç është rasti i Ministrisë së Punëve të Brendshme (MPB). Armë dhe pajisje ushtarake blihen, por në vend që t’i investoni ato para në standardin e ushtarëve, në një vit nuk do ta kishit problem. Nëse ushtarët me kontratë nuk kanë as pagën mesatare në Serbi, çfarë përgjigje mund të prisni?”, thotë ai.
Në kuadër të kthimit të detyrimit për shërbimin ushtarak, Boshkoviq shton se në të kaluarën janë publikuar informacione se pas një vendimi të tillë, shteti do të duhej të investonte minimalisht 700 milionë euro për rikthimin e kapaciteteve ushtarake.
Duke komentuar tezën se njoftimi i rikthimit të shërbimit të detyrueshëm ushtarak mund të lidhet me ngjarje sfiduese gjeopolitike në botë dhe kërcënime të mundshme për Serbinë dhe rajonin, Boshkoviq thotë se absolutisht e përjashton një mundësi të tillë.
“Ne e kemi Kosovën si një rajon të paqëndrueshëm dhe kjo nuk është e diskutueshme. Por mos harroni se ne kemi edhe dy baza të NATO-s (njëra në BeH dhe tjetra në Kosovë). Pra, ju keni më shumë se 6000 ushtarë të NATO-s në Kosovë, për të mos përmendur rrethinën tonë. Por ne bashkëpunojmë shumë mirë edhe me NATO-n, jemi në nivelin më të lartë të bashkëpunimit në kuadër të Partneritetit për Paqe, pa përmendur financimin e tyre të bazës sonë ‘Jug’ si dhe stërvitjen që ata kryejnë së bashku me forcat tona. Pra, absolutisht e përjashtoj mundësinë që kjo të bëhet për shkak të kërcënimeve të mundshme gjeopolitike”, përfundon Petar Boshkoviq.
Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Serbisë, si “organi më i lartë profesional dhe shtabi për përgatitjen dhe përdorimin e Forcave të Armatosura Serbe në paqe dhe luftë”, nisi një iniciativë dhe i propozoi Presidentit të Republikës dhe Komandantit Suprem të Serbisë. Forcat e Armatosura Aleksandar Vuçiq rifutjen e detyrimit për të shërbyer në ushtri, në kohëzgjatje deri në katër muaj, është bërë e ditur të enjten nga Ministria e Mbrojtjes.
Siç thuhet në njoftim, kjo është bërë me qëllim të rritjes së aftësive mbrojtëse të Forcave të Armatosura të Serbisë, përmes përtëritjes dhe përmirësimit të plotësimit dhe stërvitjes së forcave aktive dhe rezervë.
Në Serbi shërbimi i detyrueshëm ushtarak u hoq më 1 janar 2011, kohë nga e cila në ushtri shkojnë vetëm vullnetarisht.
Në rast se qeveria aktuale vendos të kthejë shërbimin ushtarak në kuadrin e rregullt, Serbia do të jetë ndër vendet e pakta në Evropë, si Suedia, Lituania apo Gjeorgjia, të cilat e hoqën këtë detyrim dhe më pas e rikthyen në fuqi atë.
Vendet evropiane që nuk e kanë hequr shërbimin e detyrueshëm ushtarak janë Zvicra, Norvegjia, Danimarka, Finlanda, Austria, Turqia, Estonia, Rusia, Bjellorusia, Ukraina, Greqia dhe Qipro.
