Kështu ka qenë Afganistani për gati tre mijë vite...

Opinione

Kështu ka qenë Afganistani për gati tre mijë vite...

Nga: Gëzim Llojdia Më: 23 gusht 2021 Në ora: 19:45
Foto ilustrim

Tërheqja e Amerikës nga një vend si Afganistani ishte vendimi më i mençur i një presidenti amerikan. Biden e dinte se talibanët kishin 20 vjet që prisnin  të riktheheshin,  por tërheqja nuk ishte papritur.21 vjet qëndroi në Vietnam dhe plot 20 vjet në Afganistan atje ku rusët i përzunë, ndërsa amerikanet u tërhoqën  vetë..

1. Është autor, poet e bloger: Amit Banasal  mirëpo ai ka shkruar së fundmi për pesë arsyet e tërheqës së trupave ushtarake amerikane nga Afganistani.

...Disa vjet më parë, thotë A.Banasal: unë pashë një film në Afganistan me emrin "12 të fortë". Filmi kishte dialogun nga një udhëheqës afgan - "Nuk ka zgjedhje të duhura këtu. Ky është Afganistani;” varreza e shumë perandorive”. Sot ju jeni miqtë tanë, nesër ju jeni armiku ynë. Nuk do të jetë ndryshe për ju. Do të jeni frikacakë nëse largoheni dhe do të jeni armiqtë tanë nëse qëndroni ”.

...Pikërisht kjo është situata në Afganistan për gati tre mijëvjeçarë. Pikërisht nga Mbretëria e lashtë Balkh e Zarathustra në Gandhara dhe më pas në Mighty Alexender, Pushtuesit Islamikë të Turqisë në mbretëritë e Ghor dhe Ghazni, një listë e gjatë e pushtuesve të huaj pikërisht nga Timur në Nadir Shah dhe fise të tjera të Azisë Qendrore, Perandoria Moghal në sundimin Sikh të Maharaja Ranjit Singh, territori britanik nën sundimin e fiseve afgane, sundimi komunist i mbështetur nga sovjetikët te talibanët ultrafanatikë dhe nga SHBA-ja demokracia e mbështetur edhe një herë te talibanët 2.0. Afganistani nuk kurseu askënd. Të gjithë erdhën këtu me axhendën e tyre, por u vranë. 

2. Po ti referohemi A.Banasal i cili shkruan se:

Objektivat e Operacionit Qëndrueshmëria e Lirisë dhe Lufta Kundër Terrorit. Pas sulmit të 11 Shtatorit, kishte një rrymë të fortë emocionale në SHBA, dhe të gjithë donin që autorët e kësaj ngjarjeje të ndëshkoheshin. Menjëherë Amerika filloi "Operacionin Liria e Qëndrueshme". Meqenëse talibanët po mbështetnin nga afër Al-Kaedën në atë moment në atë kohë, xhaxha Sami (Amerika nuk kishte zgjidhje tjetër veçse t'i vinte në shënjestër edhe ata. Si rezultat, ata u dëbuan nga pushteti dhe një qeveri e mbështetur nga SHBA në Afganistan mori vendin e pushtetit. Me eliminimin e Osama Bin Ladenit dhe udhëheqësve kryesorë të Al-Kaedës, kishte njerëz në nivelet më të larta të Shtëpisë së Bardhë që besonin se lufta kundër terrorit ka përfunduar dhe nuk është e mençur që Shtetet e Bashkuara të qëndrojnë atje. Për më tepër, ka dallime të qarta ideologjike midis republikanëve dhe demokratëve, dhe Joe Biden duke qenë një demokrat vetë nuk donte që kjo e ashtuquajtur "Luftë Kundër Terrorit" të vazhdonte....Po ti referohemi AFP shumica e amerikanëve mbështesin tërheqjen e trupave ushtarake.

3. Një pikë e dyte sipas A.B  është :Ndryshimi i Fokusit nga Azia Qendrore në Azinë Paqësori.

Ndërsa Kina filloi të përkulë muskujt e saj në Azi Paqësorin, ishte e pashmangshme që Shtetet e Bashkuara të injoronin të njëjtën gjë. Ajo formoi forume të ndryshme si Quad për të kundërshtuar dragoin, por ndalimi i tij nuk mund të jetë një tortë. Për një strategji afatgjatë, SHBA-së duhet t'i vendosë këmbët fort në Azi Paqësorin. Të kesh dy fronte të hapura njëkohësisht nuk mund të quhet e mençur dhe kështu SHBA vendosi të tërhiqet nga Afganistani në mënyrë që të mund të përqendrohet në Azinë Paqësorin në një mënyrë më të mirë.

4. Kush janë talibanët 1.0 dhe talibanët 2.0?Autori shprehet: Ekziston një ndryshim i qartë midis talibanëve të mëparshëm (1994-2001) ose talibanëve 1.0 dhe talibanëve të sotëm (talibanët 2.0). 

...Talibanët e sotëm janë të etur për të hequr etiketën e një organizate terroriste dhe duan legjitimitet. Kjo ishte një nga arsyet kryesore për të hapur një zyrë politike në Doha-Katar. Mënyra se si ata u përfshinë në procesin e paqes dëshmon gatishmërinë e tyre për të arritur të njëjtën gjë. Për më tepër, talibanët 2.0 janë shumë më të fortë se talibanët 1.0. Talibanët e mëparshëm po mbijetonin me donacionet dhe mbështetjen e ISI Pakistan, por talibanët e sotëm kanë ekonominë e tyre ku marrin para nga tregtia e drogës, taksat, zhvatjet dhe mjete të tjera. Pajisjet, armatimi dhe stërvitja e tyre janë rritur gjithashtu. Kjo ishte e dukshme në sulmet e ndryshme të talibanëve ndaj forcave amerikane në Afganistan në pesë vitet e fundit. 

5. Implikimet financiare  përmend autori si pikë të tretë.

...Shtetet e Bashkuara kanë shpenzuar mbi tre trilion dollarë në të ashtuquajturën "Lufta kundër Terrorit" në 20 vitet e fundit. Ruajtja e një niveli të forcës në një vend të tillë është e vështirë dhe përfshin burime të shtrenjta. Ruajtja e zinxhirit të furnizimit ishte gjithashtu një perspektivë e rëndësishme. Më parë i gjithë zinxhiri i furnizimit të forcave amerikane ishte i vendosur në Pakistan dhe Pakistani me të vërtetë përfitoi nga kjo, por në pesë vitet e fundit, marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Pakistanit janë tensionuar, gjë që ndikoi natyrshëm në zinxhirin e furnizimit të trupave amerikane, më e shtrenjtë pasi shumica e burimeve tani po transportoheshin me ajër. Aktualisht, ky shpenzim ishte rreth 45-50 miliardë dollarë në vit, që ishte më shumë se 100 miliardë dollarë në vit gjatë kulmit të luftës. Shpenzimi i një sasie kaq të madhe nuk u cilësua i mençur nga udhëheqja e SHBA dhe kështu u vendos tërheqja.

6. Rezultati i zgjedhjeve presidenciale amerikane 2020.

...Gjatë zgjedhjeve presidenciale 2020, Joe Biden i ka bërë të qarta prioritetet e tij. Tërheqja nga Afganistani dhe përqendrimi në sfidat e brendshme ishte një nga agjendat më të rëndësishme të Partisë Demokratike. Kur votuesit amerikanë i zgjodhën ata, ata duhej të realizonin premtimin. Joe Biden e dinte se do të jetë e vështirë dhe e çrregullt, por nuk kishte logjikë të shpenzonit një shumë kaq të madhe të parave të taksapaguesve për diçka, që votuesit nuk e dëshironin. Ai më tej e bëri të qartë në një nga deklaratat e tij të fundit se SHBA nuk ishin atje për të bërë ndërtimin e kombit në Afganistan. Kjo shpjegon të gjitha dhe arsyen e tërheqjes. Nuk ka dyshim se Amerika  kishte arsyet e tij për një tërheqje të tillë, por largimi nga vendi në mënyrë të papritur duke lënë disa boshllëqe nuk ishte i saktë. Kjo i lehtësoi talibanët të përfshinin vendin në një kohë të shkurtër dhe tani kur gjërat janë bërë të pista, komuniteti global nuk ka përgjigje. Talibanët e arritën qëllimin e tyre, Pakistani arriti qëllimin e tij dhe terroristët arritën qëllimin e tyre për një strehë të sigurt ndërsa kodrat e Malit Hindukush janë ende të etur për gjakun e njeriut, përfundo analisti, poeti A.Banasal.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat