Parandalimi i infeksionit Covid-19, ndodh përmes shumë gjeste të vogla të përditshme nga gjithsecili prej nesh, dhe në këtë pikë të pandemisë, lodhja e akumuluar mund të na bëjë të jemi më pak të vëmendshëm.
Por një ftesë për të mos e ulur vigjilencën vjen nga një studim i Universitetit të Kembrixhit, që analizoi përhapjen e grimcave më të mira infektive në vende të mbyllura. Sipas studimit, botuar në “Proceedings of the Royal Society A”, të folurit me një person pozitiv me koronavirus, mbart të njëjtin rrezik infektimi si edhe ekspozimin ndaj kollitjes apo teshtitjes së tij.
Rreziku i vazhdueshëm
Problemi është se ndërsa spërklat më të mëdha dhe më të rënda të krijuara nga frymëmarrja, pra spërklat e sekrecioneve të pështymës dhe mukusit që dalin jashtë me kollitjen dhe teshtitjen, bien shpejt në tokë dhe mbi sipërfaqe, aerosolët më të vegjël dhe më të lehtë (grimcat që dalin jashtë kur flasim apo marrim frymë), qëndrojnë pezull në ajër për një kohë më të gjatë.
Mjaftojnë vetëm disa sekonda që grimcat të përshkojnë 2 metra distancë, që zakonisht ne respektojmë këto kohë duke qëndruar larg njëri-tjetrit. Kjo është arsyeja pse ne “kemi nevojë si për maskat, distancimin, po ashtu edhe për ajrosje të mirë”, thotë Pedro de Oliveira, bashkautor i studimit,“në mënyrë që këto grimca të mos grumbullohen brenda, dhe të neutralizohen”. Këto masa na mbrojnë mjaftueshëm kur përdoren njëkohësisht:pasi vetëm njëra ose tjetra nuk mjafton.
Provat e infektimit
Shkencëtarët kanë ndërtuar modele të fizikës fluide,të cilat marrin parasysh madhësinë e grimcave të frymëmarrjes, përbërjen e tyre dhe kohën që u duhet për t’u vendosur në tokë. Midis parametrave të përfshirë në simulimet kompjuterike ka edhe nga ato që përcaktojnë rrezikun e infektimit, siç është ngarkesa virale e një individi pozitiv me koronavirus dhe
doza infektive (sasia e virusit të nevojshëm për të shkaktuar një infeksion).
Reja e pështymës
Kështu, u zbulua se pasi një person pozitiv me koronavirusit kishte biseduar për 30 sekonda, sasia e aerosoleve të mbetura në ajër përmbante një masë lëngjesh potencialisht infektive më të madhe sesa ajo e nxjerrë nga një teshtimë. Dhe kjo pas një ore nga fundi i bisedës. Pra një dialog i shkurtër brenda një hapësire të ajrosur dobët, është në vetvete një mundësi e mundshme për t’u infektuar.
Kuptimi i rrezikut
Kjo varet nga sasia e aerosolit infektiv që është përhapur, dhe për këtë arsye nga përdorimi ose jo i maskës, nga tiparet e ambientit e ambientit të brendshëm, nga distanca apo edhe nga ventilimi i ambientit. Shkencëtarët i përdorën të dhënat nga studimi i tyre për të zhvilluar një aplikacion, Airborne.com, që ndihmon në llogaritjen e nivelit të rrezikut të infektimit për secilën situatë.
Për shembull, qëndrim1 orë në një hapësirë të mbyllur prej 250 m2 që ka një kapacitet minimal prej 50 personash dhe një ventilim tipik si ai i “zyrës”,ka një probabilitet infektimit prej 8 për qind, në rast se aty ndodhen 5 persona të infektuar që nuk mbajnë maskë.
Gjithsesi, nëse ambienti ajroset mirë jo 3 por 5 herë në orë, shanset e infektimit bien në
2 për qind, dhe e njëjta gjë ndodh nëse të gjithë mbajnë një maskë me 3 shtresa (siç janë
ato kirurgjikale).
Simulimet bazohen tek rastet pozitive me një ngarkesë të lartë virale, dhe mund të konsiderohen si skenari më i keq midis atyre që janë realisht të mundshme. Por meqë masat parandaluese tani janë brenda mundësive tona, ia vlen që të vazhdojmë t’u kushtojmë vëmendje.
