Në një letër të hapur të publikuar dje, Njësia Ligjore e Fëmijëve Emigrantë dhe Refugjatë (MICLU) së bashku me 40 organizata të tjera dhe dhjetëra individë kërkuan që Shqipëria të hiqet nga lista e “vendeve të sigurta” në projektligjin e Qeverisë për Migrimin Ilegal.
MICLU është një qendër e specializuar ligjore dhe e politikave e organizuar nga Islington Law Center me një ekspertizë në rastet e azilit shqiptar përmes partneritetit të saj “Breaking the Chains” me Programin “Shpresa”.
Kategorizimi i Shqipërisë si “i sigurt” nga Projektligji i Migracionit të Paligjshëm do të nënkuptonte se shqiptarët mund të ktheheshin me shpejtësi në vendin e origjinës, pavarësisht nga kërkesat e tyre individuale për azil apo të drejtat e njeriut.
Në letrën e hapur thuhet se përfshirja e Shqipërisë në listën e 'vendeve të sigurta' është një keqvendosje kategorike dhe një pohim thelbësisht i gabuar. MICLU dhe nënshkruesit e tjerë thonë se Shqipëria nuk plotëson standardet e nevojshme për t'u klasifikuar si e sigurt.
“Vendi përballet me çështje të rënda si korrupsioni, trafikimi i qenieve njerëzore, dhuna e lidhur me bandat dhe diskriminimi ndaj komuniteteve të ndryshme duke përfshirë komunitetet LGBTQI, rom dhe egjiptian. Dështimi i vazhdueshëm i qeverisë shqiptare për t'i trajtuar në mënyrë efektive këto çështje është shqetësues. Ata prej nesh që ofrojnë shërbimet e mbështetjes profesionale për azilkërkuesit shqiptarë dhe viktimat e trafikimit dëshmojnë drejtpërdrejt frikën dhe vuajtjen e komunitetit azilkërkues shqiptar. Këta individë, të cilët janë jashtëzakonisht të cenueshëm, shpesh mbeten të panjohur si të tillë nga shoqëria në përgjithësi. Kjo vetëm sa përkeqësohet nga tregimet mbizotëruese e kriminalitetit dhe abuzimit të sistemit të azilit që po nxisin një racizëm të ashpër”, thuhet në letër.
Letra bën thirrje për mbështetjen e një amendamenti të propozuar nga Baronesha Lister dhe Lordi Cashman në Dhomën e Lordëve, i cili do të hiqte Shqipërinë nga lista e vendeve të sigurta të projektligjit.
Baronesha Lister tha në një debat të Dhomës së Lordëve mbi projektligjin se ka shumë arsye që e klasifikojnë Shqipërinë si një “vend të pasigurt”.
“Edhe një herë, provat nuk mbështesin premisat e thjeshtuara mbi të cilat është ndërtuar projektligji. Ka shumë arsye të mira pse mund të mos jetë e sigurt kthimi i një shtetasi shqiptar në vendin e tyre… Praktika gjyqësore udhëzuese detyruese e vendit, sipas ILPA, konfirmon se mund të ketë rrezik përndjekjeje në Shqipëri Për më tepër, shënimet e informacionit mbi shtetin dhe politikat e vetë Zyrës së Brendshme, të cilat përmbajnë informacione faktike, të bazuara në kërkime, shpjegojnë pse Në fakt, Shqipëria shumë shpesh nuk është e sigurt, edhe nëse shënimet e Home Office arrijnë në një përfundim tjetër. Shënimet identifikojnë trafikimin, gjakmarrjen, orientimin seksual dhe identitetin dhe shprehjen gjinore, si dhe dhunën në familje kundër grave si faktorë kyç”.
Ndërsa Lord Hacking, në mbështetje të fjalës së Baroneshës, pohoi se disa çështje në Shqipëri vijojnë të jenë shqetësim për shoqërinë, duke filluar nga trafikimi njerëzor te diskriminimi.
“Siç tha shoqja ime fisnike Lady Lister, ka shumë prova të çështjeve të rëndësishme dhe të pazgjidhura në Shqipëri që lidhen me korrupsionin, trafikimin, gjakmarrjen, diskriminimin dhe dhunën kundër komunitetit LGBT, dhe stigmën dhe diskriminimin kundër komuniteteve etnike rome dhe egjiptiane dhe kështu me radhë. Ka arsye reale për t'u shqetësuar nëse, në çdo përkufizim, Shqipëria vendoset siç duhet si një vend i sigurt. Kjo pikëpamje mbështetet në punën e Home Office-it tonë në vitin 2022 kur MB i dha statusin e mbrojtjes për 700 shtetas shqiptarë, përfshirë 60 fëmijë të pashoqëruar”.
Siç vuri në dukje baronesha Lister në fjalimin e saj, të hënën u publikua gjithashtu një raport nga Komiteti i Çështjeve të Brendshme të Dhomës së Komunave, i cili arriti në përfundimin se Shqipëria është një vend i sigurt dhe nuk ka asnjë bazë të qartë që Mbretëria e Bashkuar të pranojë në mënyrë rutinore mijëra kërkesa për azil nga shqiptarët.
MICLU thotë se komuniteti shqiptar azilkërkues përballet me paragjykime dhe mosbesim në sistemin e azilit.
Në faqen e saj të internetit, MICLU vëren se:
“Shqipëria ka një histori të gjatë të dhunës klanore, gjakmarrjes dhe vrasjeve për hakmarrje, si dhe paqëndrueshmëri politike. Dhuna në familje, e ashtuquajtura dhunë 'me bazë nderi', dhunë me bazë gjinore dhe specifike për fëmijët persekutimi janë gjithashtu çështje të rëndësishme. Shqipëria është gjithashtu një vend burim për një nga grupet më të mëdha të grave dhe fëmijëve të trafikuar për të arritur në brigjet e Mbretërisë së Bashkuar, dhe është vazhdimisht në vendet më të mira prodhuese për azilkërkuesit e fëmijëve në lidhje me fëmijët azilkërkues në MB. Fëmijët azilkërkues të pashoqëruar nga Shqipëria, të cilët janë trafikuar ose që po ikin nga kërcënimet ose dhuna, mbërrijnë në MB çdo vit, të varfër, të rraskapitur dhe të traumatizuar.”
