I zgjuar, guximtar e ambicioz! Jack Ma ndërtoi një nga perandoritë më të mëdha të biznesit në Kinë dhe mbarë botën duke e nisur nga zero. Rasti i tij, nga hiçi në krye të miliarda dollarëve pasuri bënë që ta quanin si Jeff Bezos i Kinës, Elon Musk apo Bill Gates. Ai është edhe bashkëmoshatari i tyre.
Tani ai është zhdukur pothuajse tërësisht nga sytë e publikut dhe shkaku është i njëjtë; teknologjia.
Në ditët e para, në fund të viteve ’90, Kina e shihte teknologjinë si një mjet zhvillimi, për të arritur e konkurruar me Perëndimin. Sot, ajo shihet si një kërcënim për pushtetin e Partisë Komuniste. Si rezultat, Xi Jinping, udhëheqësi më i fuqishëm i Kinës në dekada, po rishkruan rregullat e biznesit për ekonominë e dytë më të madhe në botë.
Ma nuk u përshtat dot me pikëpamjet e ndryshuara të Pekinit të Xi Jinping dhe sillej shumë si një sipërmarrës amerikan.
Dalja e Jack Ma nga skena botërore pasoi një fjalim tipik të sinqertë në tetor, kur ai kritikoi rregullatorët kinezë për mbytjen e inovacionit financiar. Xi ndërhyri personalisht ditë më vonë për të bllokuar shumën rekord prej 34 miliardë dollarë “Ant Group”, kompanisë së teknologjisë financiare të Jack Ma. Që atëherë, Ant është detyruar të ristrukturojë biznesin e tij, duke i lënë punonjësit dhe investitorët e kompanisë në pritje.
Pekini ka goditur sektorin privat, duke lëshuar gjoba dhe duke filluar hetime që kanë për qëllim të detyrojnë kompanitë si ato të Jack Ma, si dhe firma të tilla si gjiganti i udhëtimeve Didi Global Inc. dhe pronari i TikTok ByteDance Ltd., t'i përmbahen rregullave dhe interesave të shtetit. Shteti, në këtë rast partia u ndje e rrezikuar nga rritja e fortë e këtyre kompanive.
Ma u largua shumë larg nga korsia e diktuar e partisë. Ambicia dhe natyra e tij e hapur, tipare që tërhoqën një ndjekës të fortë në mesin e shumë njerëzve në Kinë, nuk tolerohen më në në regjimin e ri kinez të Xi Jinping.
“Ma duhet të ishte përqëndruar në "kthimin te rruga e partisë në vend që të përqëndrohej vetëm në interesat e tij", tha një zyrtar i Pekinit. Kjo nënkuptohej mbajtja e një profil më të ulët, të bësh më shumë për të mbështetur ndërmarrjet qeveritare dhe të ndash më shumë fitime të kompanisë me shoqërinë.
Ma u ndëshkua për shkak të ambicies që e kanë edhe kolegët e tij në perëndim, atë të shtyrjes së inovacionit, duke kërkuar dominimin e tregut, duke krijuar produkte të reja, duke lobuar për më pak taksa dhe duke fituar më shumë para para.
Kur Ma filloi në vitet 1990, ai u mahnit nga potenciali i internetit për të ngritur shoqërinë kineze në një kohë kur kombi po hynte në një ekonomi të re globale. Ndonjëherë ai paraqitej pa paralajmëruar në zyrat qeveritare duke kërkuar takime për të shpjeguar vizionin e tij.
Pasi Jack Ma themeloi Alibaba, fillimisht si një platformë biznesi me biznes në 1999, shumë zyrtarë të lartë përqafuan entuziazmin e tij. Ish -kryeministri kinez Ëen Jiabao e quajti veten një "student serioz" të zotit Ma.
Alibaba lulëzoi dhe Ma u shfaq në postera dhe ekranet televizive varur në dyqane komoditeti dhe në zonat e pritjes të aeroporteve dhe hekurudhave në të gjithë Kinën. Miliona njerëz e shihnin si model suksesi."Suksesi, ose dështimi i një kompanie shpesh varet nëse themeluesi mund të ndjekë zemrën e tij", tha ai në një fjalim në hapat e para.
Mes mbështetësve ishte edhe Xi Jinping, që drejtonte provincën ku Alibaba kishte zyrat e saj qendrore. Por, sot, Xi Jinping ka ndryshuar. Ai nuk ka dëshirë që të “rivalizohet” brenda vendit në popullaritet dhe nuk ka as në plan që të respektojë të drejtat e njeriut. Kjo shihet nga Hong rasti i Hong Kongut dhe Tibetit.
Pasi Xi u bë president në 2013, atmosfera e lirë në sektorin privat që kishte mbizotëruar nën udhëheqësit e mëparshëm të Kinës, Jiang Zemin dhe Hu Jintao, filloi të dobësohej. Xi njoftoi se "ndërmarrjet shtetërore nuk mund të dobësohen, por duhet të forcohen".
Ndryshimi në Pekin përkoi me ngjitjen globale të Ma dhe ai nuk dukej se e vuri re ndryshimin. Në vitin 2014, Alibaba vlerësohej 25 miliardë dollarë në bursën e Nju Jorkut, duke tejkaluar ofertën e Facebook. "Ajo që marrim sot nuk janë para", tha zoti Ma në një fjalim atë ditë. “Ajo që marrim është besimi. Është besimi i të gjithëve tek ne".
Zyrtarët kinezë u shqetësuan për zgjerimin e fuqisë së tregut të Alibaba dhe Ant, e cila doli nga Alipay, një aplikacion pagese i përdorur nga më shumë se një miliard konsumatorë. Rregullatorët besuan se Ant përdori të dhënat e mbledhura nga përdoruesit e Alipay për të fituar një avantazh të padrejtë ndaj bankave dhe e bëri të vështirë për shtetin të monitorojë rrezikun e kredisë.
Në vitin 2015, rregullatori i tregut të Kinës lëshoi një raport duke thënë se shumë produkte të shitura në Taobao të Alibaba ishin të rreme, nën standard ose të ndaluara. Disa shkelën markat tregtare, thuhej në raport.
Alibaba kërcënoi të paraqesë një ankesë zyrtare. Ma fluturoi në Pekin dhe u takua me shefin e atëhershëm të Administratës Shtetërore për Industrinë dhe Tregtinë, agjencia që lëshoi raportin. Më vonë atë ditë, rregullatori e hoqi raportin nga uebfaqja e tij dhe e përshkroi atë si një shënim të brendshëm, jo një dokument zyrtar.
Megjithatë tërheqja dha përshtypjen për shumë njerëz në Kinë se Alibaba ishte mjaft e fortë dhe po sfidonte qeverinë.
Zyrtarët kinezë gjithashtu hodhën një vështrim të afërt në Yu'e Bao, një fond investimi i ngritur nga Ant. Fondi kryesor i Yu’e Bao u bë fondi më i madh në botë i tregut të parave në 2018, me ekuivalentin e 244 miliardë dollarëve në asete nën menaxhim.
Rregullatorët urdhëruan Antin të zvogëlojë fondin për shqetësimet se po ndërmerrte shumë rrezik, por e vërteta ishte shqetësimi i Partisë Komuniste se fondi po dilte mbi ndërmarrjet shtetërore.
Një takim i Shtatorit 2015 në Seattle mblodhi së bashku Xi dhe drejtues të profilit të lartë amerikan dhe kinez, përfshirë Jack Ma dhe shefin ekzekutiv të atëhershëm të IBM, Ginni Rometty. Secilit person iu dha tre minuta për të folur para udhëheqësit kinez, i cili ishte në SHBA për një vizitë shtetërore.
Të gjithë të mbërthyer në kohën e caktuar, përveç zotit Ma. Ai foli për 10 minuta për për sesi Kina shikon botën dhe atë që kompanitë kineze mund të bëjnë për të përmirësuar marrëdhëniet SHBA-Kinë, sipas njerëzve të pranishëm.
Zoti Xi "sigurisht nuk ishte i lumtur", tha një person i njohur me pikëpamjet e tij. Ishte hera e fundit që Ma u ftua të fliste para udhëheqësit të Kinës në një event në grup. Ma ishte i ftuar nga Presidenti Barack Obama në një drekë private të Shtëpisë së Bardhë në Uashington. Ai foli për tregtinë elektronike me Presidentin e atëhershëm Francez François Hollande në Pallatin Élysée në Paris.
Për ditëlindjen e 18 -të të Alibaba -s atë vit, Ma u vesh si Michael Jackson dhe kërceu me këngën "Billie Jean", para afro 40,000 punonjësve, një performancë e parë nga miliona njerëz në YouTube. Ndërsa profili i zotit Ma jashtë vendit lulëzoi, stoku i tij në shtëpi u fundos. Zyra e tij personale nganjëherë i dërgonte sugjerime udhëheqjes së Kinës përmes një zyre në Komitetin Qendror të Partisë Komuniste që i raportonte Xi, por nuk mori asnjëherë përgjigje pas.
Banka Popullore e Kinës në vitin 2017 kërkoi që bankat të ndërpresin lidhjet direkte me Alipay dhe firmat e tjera të pagesave jo-bankare dhe në vend të kësaj të drejtonin pagesat online përmes një platforme të krijuar nga banka qendrore.
Banka qendrore në dokumentet e brendshme kritikoi Ant për ndërhyrjen në paratë në qarkullim duke promovuar një "shoqëri pa para". Kishte gjithashtu shqetësime në bankën qendrore se Ant mund të bëhej shumë e madhe për të shpëtuar në një krizë financiare, sipas njerëzve të njohur me çështjen.
