Zgjedhjet federale dhe parlamentare në Zvicër 2023 perfunduan ashtu siç kemi thene me renovimin e parlamentit të ri. Dhe pikërisht ky rinovimi nisi me emrin e Islam Alijaj i cili u zgjodh deputet i ri i Parlamentit Zviceran duke ju bashkangjitur 199 kolegëve tjerë zviceran.
Islam Alijaj si kandidat i Partisë Socialdemokrate (SP) ka fituar 95.054 vota.
Islam Alijaj ose “Lomi” siç e quajnë në rrethin e tij miqësor, vuan nga paraliza cerebrale për shkak të mungesës së oksigjenit gjatë lindjes. 37-vjeçari dëshiron që dy fëmijët e tij të rriten në një shoqëri në të cilën babai i tyre nuk perceptohet më si inferior.
Per dallim nga koleget tjere ne parlamentin zviceran ai eshte deputeti i vetem me aftësi të kufizuara. “Diçka nuk është në rregull atje”, thotë politikani nga Cyrihu, me rrënjë nga Kosova.
“Tek unë kombinohen të gjitha karakteristikat që nuk duhet t`i ketë një politikan i suksesshëm: aftësi të kufizuara fizike dhe verbale, sfond migrimi, plus emri `Islam`. Diçka që nuk shkon”, thotë ai duke qeshur. Por në fakt këto janë pikërisht pikat e forta të tij.
Si kryetar i vetëvendosjes.ch, Alijaj pati mundësinë të punojë në një grup pune për zbatimin e Konventës së OKB-së për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (UN-BRK), e cila vlen për Zvicrën që nga viti 2014.
Duhet të flasim” është një manifest biografik i Islam Alijaj. Ai është invalid i rëndë, i dyti me rrënjë në Kosovë dhe ka dalë në skenën politike, në këshillin komunal të Cyrihut.
Islam Alijaj (*1986) e shkroi biografinë e tij “Ne duhet të flasim” si një manifest biografik në bashkëpunim me gazetaren Christine Loriol. Me paralizë cerebrale, autori ka një paaftësi të rëndë, qartë të dukshme dhe të dëgjueshme, dhe megjithatë ai ia doli dhe u zgjodh në këshillin bashkiak të Cyrihut në 2022. Politikani 36-vjeçar jo vetëm që tregon inteligjencë dhe sharm, ai është jashtëzakonisht kokëfortë, ambicioz dhe i ndërgjegjshëm për pushtetin. Në fund të fundit ai dëshiron të bëhet këshilltar kombëtar. Edhe nëse emri i tij është Islam.
Njerëzit me aftësi të kufizuara përgjithësisht përjetojnë se vendimet shpesh merren për ta pa pyetur. Njerëzit që nuk janë të prekur dhe që nuk i njohin personat me aftësi të kufizuara në familjen ose rrethin e tyre të miqve vështirë se mund ta imagjinojnë se sa kufizuese është përditshmëria e personave me aftësi të kufizuara dhe çfarë pengesash duhet të kapërcejnë çdo ditë. “Every Cripple is a Superhero” (2020) titullohet libri i Christoph Keller, i cili është vetë me aftësi të kufizuara dhe historia e të cilit për vëllain e tij përfundon biografinë e Alijaj.
«Ne duhet të flasim » fillon me një vizion për të ardhmen. Autori ëndërron që në vitin 2036, kur të jetë pesëdhjetë vjeç, pikëpamja e shoqërisë për aftësinë e kufizuar do të ndryshojë përmes iniciativës së përfshirjes, që personat me aftësi të kufizuara do të jenë në gjendje të hartojnë legjislacionin që i prek ata vetë dhe reformën e sistemit të aftësisë së kufizuar në Zvicër. është një realitet.
Synimi i madh i Islam Alijaj është të reformojë sistemin e aftësisë së kufizuar në Zvicër, në mënyrë që ata « që dinë se për çfarë po flasin » të kenë fjalën e tyre. Kjo është arsyeja pse ai është i përfshirë politikisht që në të ardhmen shoqëria të mos bëjë asgjë për ne pa ne.
Autori flet për rrënjët e tij në Hereq të Kosovës, si quhet Kosova në gjuhën e tij dhe rrugën e tij drejt politikës. Në lindje, truri i tij mori shumë pak oksigjen për një periudhë të shkurtër kohe, gjë që çoi në paralizë cerebrale. Kontrolli i muskujve dhe të folurit e tij janë dëmtuar rëndë, por intelekti dhe kapaciteti i tij mendor janë të paprekura. Vështrimet personale në jetën e tij japin një ide për sfidat e mëdha që e shoqërojnë vazhdimisht.
Një nga mësimet e para të terapisë okupacionale në shkollën për fëmijë dhe të rinj me aftësi të kufizuara fizike dhe të shumëfishta (SKB) në Cyrih, rreth vitit 1993.
Fati i tij ishte që familja u shpërngul në Cyrih. Në Hereq, Alijaj do të ishte tharë se ishte fshehur sepse njerëzit kishin turp prej tij. Në Zvicër iu nënshtrua një operacioni për të lëvizur më mirë këmbët. Ai ndoqi shkollën speciale për fëmijët me paralizë cerebrale në Cyrih.
Kompjuteri hapi një botë për të në të cilën ai mund të harronte aftësinë e kufizuar. Edhe pse karroca e parë me rrota i dha më shumë liri, ai bëri gjithçka që mundi për të mësuar të ecte. Pas përfundimit të praktikës në KV, ai u trajnua si zhvillues i uebit dhe u prezantua në Qendrën për Jetesë të Vetëpërcaktuar (ZSL) përmes kolegëve të shkollës dhe filloi të përfshihej politikisht. Në vitin 2011 ai u takua me Këshilltaren e atëhershme të Shteteve Pascale Bruderer, e cila i hapi dyert e politikës.
Nëpërmjet librit të Islam Alijait, lexuesit mësojnë shumë për situatën politike të personave me aftësi të kufizuara në Zvicër. Edhe pse ka 23 vjet që në kushtetutë ndalohet diskriminimi për shkak të aftësisë së kufizuar, shumë persona me aftësi të kufizuara nuk mund të bëjnë një jetë të vetëvendosur.
Si kryetar i vetëvendosjes.ch, Alijaj pati mundësinë të punojë në një grup pune për zbatimin e Konventës së OKB-së për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (UN-BRK), e cila vlen për Zvicrën që nga viti 2014. (Als Präsident von selbstbestimmung.ch hatte Alijaj die Möglichkeit, in einer Arbeitsgruppe zur Umsetzung der UNO Behindertenrechtskonvention (UNO-BRK), die seit 2014 für die Schweiz gültig ist, mitzuarbeiten.)
Në vitin 2017 ai iu bashkua PS-së së Cyrihut, kandidoi për këshillin lokal dhe u zgjodh çuditërisht në vitin 2022. Më 24 mars ishte një Arenë SRF për personat me aftësi të kufizuara. Me moderatorin Sandro Brotz gjatë përgatitjeve, 2023.
CRPD e OKB-së është konventa e parë ndërkombëtare që rendit në mënyrë specifike të drejtat e personave me aftësi të kufizuara dhe detyrimet shoqëruese të shteteve kontraktuese. Për shembull, ekziston kërkesa për të garantuar të drejtat politike të personave me aftësi të kufizuara dhe mundësinë për të marrë pjesë në proceset politike në baza të barabarta. Me të ashtuquajturat kontribute ndihmëse, të prekurit mund të punësojnë asistentë për t’i mbështetur. Por këto nuk janë të destinuara për ushtrimin e posteve politike. U deshën gjysmë viti para se Alijaj të mund të merrte postin e tij si këshilltar komunal në Cyrih. Me aktivitetet e tij politike, ai krijon vazhdimisht një precedent me të cilin duhet të merren autoritetet.
Alijaj kërkon të bëjë politikë për të gjithë. Në Zvicër jetojnë 1.8 milionë persona me aftësi të kufizuara ose 22 për qind. Dhe ata ende po luftojnë për vetëvendosje dhe pjesëmarrje aktive. Ky është edhe synimi i iniciativës gjithëpërfshirëse që Alijaj ka nisur në vitin 2021, në mënyrë që një person me aftësi të kufizuar të marrë pjesë aktive në jetën politike. Sot ka vetëm një Këshilltar Kombëtar në Parlament, Christian Lohr nga Mitte TG. Alijej nuk dëshiron të presë edhe pesëdhjetë vjet për të parë një shoqëri më gjithëpërfshirëse, prandaj ai shkroi manifestin e tij biografik.
Duke mbledhur nënshkrime për iniciativën e përfshirjes 2023, autori shpreson për një lëvizje të re. Vetë personat me aftësi të kufizuara duan të bëhen aktivë dhe të dukshëm në shoqëri. Ata nuk duan më që njerëzit të flasin për ta, por më tepër me ta. Foto e kopertinës: Islam Alijaj me pionierin e komunikimit mbështetës Daniel Rickenbacher, anëtarin e bordit ekzekutiv Roger Seger dhe yllin televiziv Jahn Graf në një aksion të studentëve në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Lucernit në UN-BRK Të gjitha pamjet nga arkivi personal i Islam Alijaj. Islam Alijaj, Ne duhet të flasim – Manifest biografik. Limmat Verlag, Cyrih, 2023.
