Lista Serbe merrte vendime për “mosbindje civile”, por tani shtrohet pyetja se kundërshtimet kundër kujt po i ndodhin – Qeverisë së Kosovës apo kësaj partie më të madhe të serbëve të Kosovës?
Pas krizës së fundit në veri të Kosovës, ku jeton popullata shumicë serbe, për herë të parë liderët e Listës Serbe janë fyer e akuzuar publikisht, ndërsa ndaj tyre janë drejtuar edhe fjala si “tradhti, tradhti”.
Dëgjohej edhe brohoritja kundër presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, me mbështetjen e të cilit u formua Lista Serbe, dhjetë vjet më parë.
Gjatë dekadës së pushtetit absolut në zonat serbe në Kosovë, kjo parti udhëhoqi protesta dhe ngriti barrikada të shumta me qëllim të kundërshtimit të autoriteteve të Kosovës.
Mirëpo, këtë herë disa qytetarë të pakënaqur i kanë kundërshtuar ata, raporton evropaelire në gjuhën serbe.
Gjithçka filloi më 29 maj kur serbët filluan të protestojnë para ndërtesave komunale për të mos lejuar që kryetarët shqiptarë të vijnë në punë.
Në Zveçan atë ditë ka pasur një konflikt mes serbëve dhe KFOR-it, përkundër thirrjeve disa orëshe të kryesisë së Listës Serbe për të pranuar kërkesat e këtij misioni ushtarak të NATO-s, përkatësisht për të lejuar evakuimin e disa pjesëtarëve të njësisë speciale të Policisë së Kosovës, të cilët ishin në autoblinda në mes të turmës.
Më pas, më 13 qershor, disa pjesëtarë të komunitetit serb u përpoqën fizikisht të merren me kryetarin e Listës Serbe, Goran Rakiq, dhe pas arrestimit të Milun Milenkoviqit në Mitrovicën e Veriut, për të cilin Policia e Kosovës pretendon se është një nga organizatorët e sulmit mbi KFOR-in.
Milenkoviq u dërgua në paraburgim për një muaj dhe akuzohet për “terrorizëm, dhunim të rendit kushtetues dhe rrezikim të personave nën mbrojtje ndërkombëtare”.
Formimi i Shtabit të Krizave?
Në ndërkohë, Nebojsha Joviq, i besuari i “Lëvizjes për Mbrojtjen e Kosovës”, e cila u formua në vitin 2020, vazhdimisht u drejtohet qytetarëve të komunitetit serb në veri për ta “ruajtur Kosovën si pjesë të Serbisë”.
Kosova shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008, gjë që Serbia nuk e pranon, dhe që nga viti 2011 të dyja palët po zhvillojnë një dialog për normalizimin e marrëdhënieve me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.
Në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, Joviq thotë se “Lista Serbe nuk mund ta përfaqësojë më popullin sepse nuk ka njerëz në terren dhe se nuk mund ta menaxhojë situatën”.
I pyetur nëse planifikon të aktivizohet politikisht, Joviq thotë se po lufton vetëm për “mbijetesën e serbëve në Kosovë”.
“Ka shumë të rinj, të zgjuar këtu, djem të fortë, ata duhet ta bëjnë këtë (të jenë politikisht aktivë), dhe ne jemi njerëz të moshuar këtu për t’i ndihmuar, për t’i shtyrë ata”, ka thënë Joviq, por ai nuk ka specifikuar se për kë ka thënë saktësisht.
Ai po ashtu thotë se qytetarët e komunitetit serb, të cilët janë mbledhur në protesta ditët e fundit, e kanë pranuar propozimin për formimin e ekipit negociator apo shtabit të krizës.
Sipas Joviqit, ky ekip apo shtab duhet të formohet në ditët ose dy ditët e ardhshme dhe do të merret me “zgjidhjen dhe parandalimin e krizës” në veri të Kosovës.
“Që ta marrim fatin në dorë… populli duhet të krijojë përfaqësuesit e tij”, shprehet ai.
Krijimi i partive të djathta?
Deri në vitin 2013, Nebojsha Joviq ishte gjithashtu kryetar i Këshillit Kombëtar Serb, i cili mblodhi aktivistë të ndryshëm politikë serbë në veri dhe në jug të lumit Ibër. Më 5 qershor, një grup politikanësh njoftuan se do ta riaktivizojnë këtë këshill, por Joviq beson se nuk mund të funksionojë më si 20 vjet më parë kur u formua.
Ai është më shumë përkrahës i idesë së aktivizimit të së djathtës serbe në Kosovë.
“Kam qenë në kontakt me Boshko Obradoviqin, me Milica Gjurgjeviqin, për të lëvizur gjërat, për të bërë presion mbi (presidentin serb Aleksandar) Vuçiq, në mënyrë që njerëzit më në fund të kenë përfaqësuesit që burojnë nga këtu”, tha Joviq për Radion Evropa e Lirë.
Boshko Obradoviq është lider i lëvizjes Dveri, ndërsa Milica Gjurgjeviq është kryetare e partisë serbe Zavetnici. Të dyja partitë janë të djathta dhe kanë përfaqësuesit e tyre në parlamentin serb.
Ata kundërshtojnë dialogun me Kosovën dhe kanë refuzuar marrëveshjen për normalizimin e marrëdhënieve Prishtinë-Beograd në bazë të propozimit të BE-së, me pretendimin se është “kapitullim”.
E djathta në Serbi gjithashtu mbështet Rusinë dhe pushtimin e saj në Ukrainë.
Ndryshe, “Lëvizja për Mbrojtjen e Kosovës”, i besuari i së cilës në Mitrovicën e Veriut është Nebojsha Joviq, ka apeluar për mbështetje nga Rusia dhe ka dënuar Serbinë për mbështetjen e Rezolutës së OKB-së, e cila dënon agresionin ndaj Ukrainës.
Fushata kundër Listës Serbe në kanalin Telegram
Që nga fillimi i krizës së re në veri të Kosovës, në kanalet Telegram po përhapen mesazhe kundër Listës Serbe.
Telegram është një platformë online për shkëmbimin e mesazheve dhe informacioneve ndërsa përdoret kryesisht për promovimin e grupeve ekstreme. Gjithashtu, kanalet në gjuhën serbe janë pro-ruse dhe njoftimet e tyre tregojnë kundërshtime ndaj anëtarësimit të Serbisë në Bashkimin Evropian.
Disa nga kanalet e Telegramit, si “Ariu Slloven” dhe “Rebelimi është gjendje shpirtërore”, po ndjekin në mënyrë aktive ngjarjet në veri të Kosovës që nga shpërthimi i krizës së re.
Në mesazhet e tyre përdoren terma fyese për shqiptarët dhe gjuhë urrejtjeje, por shihen edhe mesazhe kundër Listës Serbe.
Në një video të datës 13 qershor, të publikuar në kanalin “Slovenski medved”, thuhet, “Serbët po nisin kryengritje kundër Listës Serbe” (lista), me apelin “Shpërndajeni obligim”.
Radio Evropa e Lirë nuk ka qenë në gjendje të përcaktojë se kush qëndron pas këtyre kanaleve.
Miliçeviq: Pakënaqësia u shfaq për herë të parë
Miodrag Miliçeviq, drejtor ekzekutiv i organizatës joqeveritare Aktiv nga Mitrovica Veriore, vlerëson se pjesëtarët e komunitetit serb janë të pakënaqur me Listën Serbe për një kohë të gjatë, por kjo pakënaqësi vetëm tani ka “dalë në sipërfaqe”.
Meqë ra fjala, sondazhi i Aktiva, i cili u publikua në mars të këtij viti, tregoi se Lista Serbe po humbet mbështetjen.
Miliçeviq shpjegon se serbët nga veriu i Kosovës fajësojnë këtë parti për lëvizjet e fundit të autoriteteve të Kosovës, gjegjësisht se i lejoi ata të zgjerojnë juridiksionin e tyre dhe të mbyllin institucionet e Serbisë.
“Njerëzit në veri të Kosovës ndihen të refuzuar, janë krejtësisht të painformuar për të gjitha hapat që janë ndërmarrë deri më tani, por veçanërisht janë zemëruar me kryetarin e Listës Serbe (Goran Rakiq) për shkak të qëndrimit pasiv dhe ndoshta për duke shtypur protesta më të rëndësishme”, thotë ai për evropenelire.
Miliçeviq thekson se Nebojsha Joviq në vend të Listës Serbe tani po flet me popullin dhe shton se ai mund të jetë “zgjidhje e përkohshme”, pra përfaqësues i përkohshëm i popullit nga veriu.
Ai gjithashtu nënvizon se tani për tani mbetet e paqartë se si do të zhvillohet situata sepse “pa mbështetjen e Beogradit, opsionet politike do të jetë e vështirë të imponohen”.
Evropa e Lirë kontaktoi Listën Serbe për një koment, por deri në kohën e publikimit të këtij teksti, nuk ka marrë asnjë përgjigje.
