Xi Jinping dhe Vladimir Putin e kanë treguar jo pak herë me krenari marrëdhënien e ngushtë të tyre, edhe në publik. Megjithatë, prej kohësh ka shenja se gjërat kanë marrë një kthesë tjetër, dhe mes presidentit rus dhe atij kinez është futur një i tretë, Volodymyr Zelensky. Instituti për Studimin e Luftës (ISW) thotë se bazuar në një bisedë të fundit midis ministrave të jashtëm rus dhe kinez, duket se ka indikacione se vendet e tyre kanë pikëpamje tërësisht të ndryshme kur bëhet fjalë për luftën në Ukrainë, siç shkruan “Newsweek”. Hendeku mes dy vendeve po thellohet, dhe duket se tani nuk ka më kthim pas.
Telefonata e tensionuar
ISW, një institut me bazë në Uashington, publikoi një vlerësim të bisedës telefonike të së hënës midis Ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov dhe drejtorit të Komitetit Qendror të Kinës për Punët e Jashtme, Wang Yi. Biseda u zhvillua pasi Kina mori pjesë në një samit në Jeddah të Arabisë Saudite gjatë fundjavës, ku zyrtarët ndërkombëtarë diskutuan mënyrat e mundshme për të arritur paqen në Ukrainë. ISW shkroi se "Kina është gjithnjë e më shumë në kundërshtim me Rusinë për zgjidhjet e propozuara për t'i dhënë fund luftës".
Ndërkohë, SHBA, mbështetësi më i madh financiar dhe ushtarak i Kievit, i bëri thirrje publikisht Kinës që të përmbahet nga mbështetja e Rusisë në luftën e saj me Ukrainën dhe Wang ripohoi se edhe pas samitit të Jeddah, vendi i tij mbetet neutral në luftë. ISW vuri në dukje se ky qëndrim i deklaruar publikisht mbi neutralitetin tregon një përçarje midis Pekinit dhe Kremlinit. Pak përpara se presidenti rus Vladimir Putin të fillonte pushtimin e tij në Ukrainë më 24 shkurt 2022, ai dhe presidenti kinez Xi Jinping nënshkruan një marrëveshje partneriteti “pa kufij”. Ata riafirmuan lidhjet e forta të vendeve të tyre kur Xi vizitoi Moskën në mars 2023, por presidenti kinez gjithashtu telefonoi presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky një muaj më vonë dhe tha se Kina ishte e përkushtuar për arritjen e paqes. ISW beson se deklaratat publike të Kinës për paqen ka të ngjarë të shqetësojnë Kremlinin.
Ukraina “mollë sherri”
ISW preku gjithashtu se si raportet nga ministritë e jashtme për thirrjen midis Lavrov dhe Wang ndryshojnë dhe se si kjo mund të jetë një shenjë e problemeve më të mëdha. Sipas grupit të ekspertëve, Ministria e Jashtme ruse raportoi se Lavrov dhe Wang diskutuan "një sërë temash të nxehta rajonale", duke përfshirë luftën me Ukrainën, ndërsa Ministria e Jashtme kineze raportoi se palët ruse dhe kineze "shkëmbyen pikëpamje mbi luftën". " ISW shtoi se "përshkrimi i bisedimeve nga Ministria e Jashtme kineze mund të sugjerojë se Kremlini është gjithnjë e më i pakënaqur me përpjekjet e vazhdueshme të Kinës për të promovuar axhendën e saj të paqes në forumet ndërkombëtare". ISW ka thënë më parë se Pekini duket të jetë më pak i përkushtuar ndaj partneritetit të tij me Rusinë, të cilin e vuri në dukje pas takimit të Xi me Putinin këtë vit.
Të martën, ISW shkroi se pakënaqësia e dukshme e Kremlinit me deklaratat publike të Kinës për paanshmërinë "është në përputhje me vlerësimet e mëparshme të ISW se Kina nuk është e interesuar për një "partneritet pa pengesa" me Rusinë në mënyrën që do të dëshironte Kremlini".
Lidhjet Pekin-Moskë
Politika e Kinës është e errët, por prioritetet e saj në luftën në Ukrainë janë të qarta, si dhe kontradiktore. Aleanca e saj strategjike me Rusinë bazohet kryesisht në bindjen se masa e Moskës është e dobishme si kundërpeshë ndaj asaj që ajo e konsideron si hegjemoninë e SHBA. Megjithatë, liderët kinezë janë gjithashtu të vendosur të mos shihen si inkurajues të agresionit të Moskës, duke pasur parasysh se ajo luan veçanërisht keq në Evropë, një partner kryesor tregtar.
Problemi me qëndrimin e Pekinit është se veprimet e tij flasin më shumë se fjalët e tij. Stërvitjet e përbashkëta të forcave kineze dhe ruse vazhdojnë, duke përfshirë ato në Alaskë javën e kaluar. Kina ka mbështetur ekonominë anemike të Rusisë gjatë kohës së luftës duke rritur ndjeshëm importet e saj të naftës ruse. Dhe sasi të konsiderueshme armësh dhe pajisjet kanë arritur në forcat ruse në muajt e fundit.
