Ndërsa lufta në Ukrainë zvarritet, kostoja e drejtpërdrejtë ekonomike për Evropën dhe vendet e tjera vetëm rritet. Kompanitë më të mëdha evropiane pësuan të paktën 100 miliardë euro humbje direkte për shkak të pushtimit rus të Ukrainës. Raportet financiare të 600 grupeve evropiane për vitin 2023 tregojnë se 176 kompani regjistruan zhvlerësim të aktiveve, kosto më të larta të lidhura me këmbimin valutor dhe kosto të tjera të njëhershme që rezultojnë nga shitja dhe mbyllja ose zvogëlimi i kompanive ruse, raporton “The Financial Times”.
“Kur Moska vendosi në prill të merrte kontrollin e biznesit të importuesve të gazit Fortum dhe Uniper, u pasua nga shpronësimi i Danone dhe Carlsberg, që ndodhi muajin e kaluar, dhe e gjithë kjo tregon se ne në fakt po përballemi edhe me më shumë probleme”, paralajmërojnë analistët. Më shumë se 50 përqind e 1,871 njësive ruse në pronësi evropiane ende operojnë në atë vend, sipas të dhënave nga Shkolla e Ekonomisë e Kievit. Ndër kompanitë evropiane që janë ende të pranishme në Rusi janë UniCredit italiane, Raiffeisen austriake, Nestle zvicerane dhe Unilever britanike. “Ata që qëndrojnë rrezikojnë humbje shumë më të mëdha sesa kompanitë që tashmë humbën shumë para kur u larguan nga Rusia... Doli që strategjia “merr dhe ik”, ishte më e mira, sepse sa më shpejt të largoheshin, aq më e vogël ishte humbja”, thotë Nabi Abdullaev, një partner në kompaninë e konsulencës strategjike Control Risks.
Humbje 100 miliardë euro
Kostot më të mëdha të tërheqjes u regjistruan nga grupet e naftës dhe gazit, në sektorin e të cilëve vetëm tre kompani, BP, Shell si dhe TotalEnergies, raportuan së bashku kosto prej 40.6 miliardë euro. Por këto humbje janë tejkaluar shumë nga çmimet më të larta të naftës dhe gazit, të cilat ndihmuan grupet e sipërpërmendura të raportonin një fitim të madh total prej rreth 95 miliardë euro vitin e kaluar. Për shkak të konfliktit, kompanitë që lidhen me industrinë ushtarake po përfitojnë gjithashtu. Por kompanitë e shërbimeve morën një goditje të drejtpërdrejtë prej 14.7 miliardë euro dhe kompanitë industriale, duke përfshirë prodhuesit e makinave, humbën 13.6 miliardë euro. BP, kompania shumëkombëshe britanike e naftës dhe gazit, kishte një kosto prej 23.3 miliardë dollarësh dhe tre ditë pas pushtimit rus të Ukrainës, ajo njoftoi se do të shiste 19.75 për qind të aksioneve të saj në grupin shtetëror të naftës Rosneft.
Marrëveshja e re
Sakaq, Presidenti rus Vladimir Putin ka nënshkruar një dekret presidencial në lidhje me ndalimin e marrëveshjeve kundër taksimit të dyfishtë me vendet e shënuara në listën zyrtare të shteteve armiqësore nga Kremlini, përfshirë Italinë. Nga 49 vende të klasifikuara si armiq nga Kremlini, Rusia kishte marrëveshje për taksimin e dyfishtë me 38 prej tyre: të gjitha vendet e Bashkimit Evropian, anëtarët evropianë të NATO-s, SHBA, Kanada, Singapori, Japonia, Australia dhe Zelanda e Re. Tani të gjitha këto marrëveshje do të dështojnë dhe i vetmi vend në kampin perëndimor që do të mbajë marrëveshje të këtij lloji me Moskën do të jetë Turqia, e cila pavarësisht se është në NATO nuk është përfshirë asnjëherë në listën e kombeve armiqësore.
Kompanitë e mbetura
Por vetëm disa nga 45 bankat perëndimore me degë ruse janë larguar nga vendi, pjesërisht për shkak të kufizimeve të vendosura nga regjimi rus. Kështu, banka më e madhe perëndimore në Rusi, Raiffeisen, thotë se po konsideron të shesë njësinë e saj ruse, e cila aktualisht vlerëson të jetë rreth një miliard euro. UniCredit, e cila ka premtuar të gjejë një blerës për operacionet e saj lokale, shënoi një humbje prej 1.3 miliardë euro, ndërsa Intesa Sanpaolo e Italisë humbi 1.4 miliardë euro. “Grupet që ende veprojnë në Rusi po luajnë seriozisht kumar. Rregullat më të rrepta të daljes, të vendosura nga Moska që nga fillimi i luftës, kanë bërë të mundshme shpronësimet dhe nxjerrjen e çdo dividenti nga këto marrëveshje pothuajse të pamundur. Kompanitë që janë ende atje do të ishte më mirë që thjesht të anulonin operacionet e tyre. Sepse askush nuk është i sigurt”, thotë Anna Vlasyuk, studiuese në KSE.
