LIVE: ‘Kutia e zezë’, zbulohet prapavija e vrasjes së Prigozhinit – vjen urdhri i fundit nga Putin, ja për çka bëhet fjalë

Një zyrtar i lartë i Bashkimit Evropian i ka bërë thirrje Rusisë që të rinovojë marrëveshjen për drithërat, në mënyrë që të mundësohet eksporti i sigurt i drithërave ukrainase përmes porteve të Detit të Zi.

Muajin e kaluar, Rusia u tërhoq nga kjo marrëveshje.

Zëvendëspresidenti ekzekutiv i Komisionit Evropian, Valdis Dombrovskis, tha se kufizimet ruse në eksportimin e drithërave ukrainase përmes Detit të Zi po krijojnë probleme jo vetëm për Kievin, por edhe për shumë shtete në zhvillim.

Rusia po i përdor “drithërat si armë”, tha Dombrovskis, i cili është në Indi, ku po merr pjesë në takimin e ministrave të Tregtisë të grupit të 20 shteteve më të industrializuara (G20).

“Ne mbështesim të gjitha përpjekjet e Kombeve të Bashkuara, të Turqisë, për nismën e drithërave të Detit të Zi”, tha ai për gazetarët, duke shtuar se blloku evropian po fron rrugën alternative tregtare – që ndryshe po quhen edhe si rrugë të solidaritetit – të cilat Ukraina po i përdor për të eksportuar drithëra dhe produkte të tjera.

Turqia është duke tentuar që ta bindë Moskën që të kthehet në marrëveshje, e cila u ndërmjetësua nga Ankaraja dhe OKB-ja vitin e kaluar. Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, i tha më herët gjatë javës sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, se Rusia do të kthehet në marrëveshje vetëm nëse Perëndimi përmbushë obligimet e tij ndaj Moskës.

Që nga skadimi i marrëveshjes, rreth 45 milionë tonë drithëra, farëra vajore dhe produkte të tjera bujqësore janë eksportuar përmes rrugëve alternative përmes Polonisë dhe Rumanisë, duke i ofruar ndihmë jetime për Ukrainën, tha Dombrovskis.

BE-ja po e mbështet Ukrainën me ndihma të mbrojtjes, ndihma financiare dhe asistencë tjetër. Kjo ndihmë, sipas Dombrovskis, synon që të shtyjë “trupat ruse përtej kufijve ndërkombëtar të Ukrainës”.

Një vlerësim paraprak i inteligjencës amerikane arriti në përfundimin se një shpërthim i qëllimshëm shkaktoi rrëzimin e avionit, në të cili autoritetet ruse thanë se ndodhej udhëheqësi grupit mercenar Wagner, i cili u lavdërua të enjten nga Vladimir Putini, megjithëse janë shtuar dyshimet se presidenti rus ishte arkitekti i atentatit.

Një nga zyrtarët amerikanë tha se vlerësimet paraprake tregojnë se Yevgeny Prigozhin ishte "me shumë gjasë" në shënjestër dhe se shpërthimi përputhet me "historinë e gjatë të Putinit për t'i mbyllur gojën kritikëve të tij".

Zyrtarët, të cilët folën në kushte anonimiteti sepse nuk ishin të autorizuar të bënin komente, nuk dhanë asnjë detaj mbi atë se çfarë e shkaktoi shpërthimin, i cili besohet gjerësisht si një hakmarrje për rebelimin e grupit Wagner në qershor, sfida më e madhe ndaj sundimit 23 vjeçar të udhëheqësit rus. Disa nga ndihmësit e lartë të zotit Prigozhin ndodheshin në avionin e rrëzuar, raporton VOA.

Zëdhënësi i Pentagonit, gjenerali Pat Ryder tha se raportet e shtypit se një raketë tokë-ajër rrëzoi avionin ishin të pasakta. Ai nuk pranoi të thoshte nëse Shtetet e Bashkuara dyshonin për një bombë apo besonin se përplasja ishte një atentat.

Detajet e vlerësimit të inteligjencës amerikane u publikuan ndërsa Presidenti Putin shprehu ngushëllimet e tij për familjet e atyre që u raportuan se ishin në bordin e avionit dhe iu referua "gabimeve serioze" të Prigozhinit.

Avioni që mbante themeluesin e kompanisë ushtarake Wagner dhe gjashtë pasagjerë të tjerë u rrëzua të mërkurën menjëherë pasi u nis nga Moska me një ekuipazh prej tre personash, sipas autoritetit rus të aviacionit civil. Ekipet e shpëtimit gjetën 10 trupa dhe mediat ruse cituan burime anonime brenda grupit Wagner që thanë se Prigozhin kishte vdekur. Por nuk ka asnjë konfirmim zyrtar.

Presidenti Joe Biden, duke folur para gazetarëve të mërkurën, tha se besonte se Presidenti Putin kishte gisht në rrëzimin e avionit, megjithëse ai e pranoi se nuk kishte informacion që verifikonte vlerësimin e tij.

Kremlini i cilëson gënjeshtra akuzat se vrau kreun e Wagnerit, Prigozhin

Kremlini tha se sugjerimet e Perëndimit se udhëheqësi mercenar rus Yevgeny Prigozhin ishte vrarë me urdhër të tij ishin një "gënjeshtër absolute", ndërsa nuk pranoi të konfirmonte përfundimisht vdekjen e kreut të grupit Wagner, duke përmendur nevojën për të pritur për rezultatet e testit.

Autoriteti i aviacionit të Rusisë ka deklaruar se Prigozhini, kreu i grupit mercenar Wagner, ishte në bordin e një avioni privat i cili u rrëzua mbrëmjen e së mërkurës në veriperëndim të Moskës. Nga rrëzimi u avionit nuk pati të mbijetuar.

Presidenti Vladimir Putin u përcolli ngushëllimet e tij familjeve të atyre që u vranë të enjten dhe përdori kohën e shkuar kur iu referua shefit të Wagnerit , duke thyer heshtjen e tij pas incidentit që ndodhi saktësisht dy muaj pasi kreu i grupit mercenar udhëhoqi një rebelim të shkurtër ndaj Moskës.

Zoti Putin përmendi disa "informacione paraprake" sipas të cilave Prigozhini dhe bashkëpunëtorët e tij kryesorë në grupin mercenar Wagner ishin vrarë të gjithë dhe ndërsa e vlerësoi atë, tha gjithashtu se udhëheqësi i Wagnerit kishte bërë disa "gabime serioze".

Politikanët dhe analistët perëndimorë kanë sugjeruar se mund të ketë qenë ish presidenti Putin që urdhëroi të vritej Prigozhini në mënyrë që ta ndëshkonte atë për nisjen e kryengritjes së 23-34 qershorit kundër udhëheqjes së ushtrisë, e cila gjithashtu përfaqësonte sfidën më të madhe ndaj sundimit të Putinit që kur ai erdhi në pushtet në vitin 1999.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se këto akuza dhe shumë të tjera të ngjashme ishin të rreme.

Presidenti rus, Vladimir Putin ka urdhëruar luftëtarët e Wagner të nënshkruajnë një betim për besnikëri ndaj shtetit rus.

Kjo vjen pas aksidenti vdekjeprurës të një avioni ku besohet të ketë mbetur i vdekur, Yevgeny Prigozhin, shefi i grupit mercenar, Wagner, shkruan Reuters.

Putin nënshkroi dekretin që sjell ndryshimin me efekt të menjëhershëm të premten pasi Kremlini tha se sugjerimet perëndimore se Prigozhin ishte vrarë me urdhër të tij ishin një “gënjeshtër absolute”.

Kremlini nuk pranoi të konfirmojë përfundimisht vdekjen e tij, duke përmendur nevojën për të pritur rezultatet e testit.

Kryeministri hungarez, Viktor Orban tha se qindra mijëra njerëz kanë humbur jetën në Ukrainë deri më tani dhe se gjëja më e rëndësishme është ndalimi i gjakderdhjes.

Sipas tij, kjo nuk mund të fillojë me krijimin e një plani paqësor, siç e propozon komuniteti liberal, por me armëpushim, pas së cilës duhet të kalojmë në negociata për paqen.

Duke folur në festivalin vjetor politik “Transit” në Tihany në bregun e liqenit Balaton, Orban tha se lufta duhej të lokalizohej, në vend që të “globalizohej”, por vetëm Hungaria e mbrojti atë pozicion.

Strategjia perëndimore e inkurajimit të ukrainasve që të luftojnë dhe të japin jetën e tyre “ndërsa ne ofrojmë para, informacion dhe armë” nuk funksionon, tha lideri ukrainas.

Ai shtoi se kjo strategji nuk mjafton për të mposhtur Rusinë, por edhe se nuk ka strategji të re, raporton 24.hu.

Hungaria ka paguar një çmim të madh për “defektet në planifikim dhe strategji”, tha Orban.

Ndryshe, qeveria hungareze beson se është e nevojshme t’i jepet fund ‘operacioneve ushtarake’ sa më shpejt të jetë e mundur dhe më pas të vazhdohet me zhvillimin e një plani paqeje për zgjidhjen e konfliktit në Ukrainë.

Rusia raportoi për një sulm të ri me dron në Moskë në orët e para të ditës së sotme, ndërsa GUR njoftoi se një dron ukrainas goditi një bazë ushtarake ruse thellë brenda Krimesë.

Rusia raportoi një nga sulmet ajrore më të mëdha të koordinuara të Ukrainës deri më tani në territorin e kontrolluar nga Rusia, por tha se sistemet e mbrojtjes ajrore rrëzuan të gjithë 42 dronët që sulmonin Krimenë përpara se të mund të godisnin objektivat e tyre.

Zyrtarët e inteligjencës ukrainase thanë se sulmi goditi Brigadën e 126-të të Mbrojtjes Bregdetare të Rusisë me bazë në Privolnoye.

“Njerëzit, jo vetëm Ukraina, por edhe Krimea, duhet të kujtojnë dhe të besojnë se fitorja jonë dhe çlirimi i tyre nuk janë larg”, tha kreu i shërbimit të inteligjencës ushtarake ukrainase, Kirilo Budanov.

Banorët e Privolnoyet raportuan se dëgjuan shpërthime në bazën ushtarake dhe më pas identifikuan viktimat.

“Dy persona vdiqën në poligonin e qitjes, njëri u transportua në spital në gjendje të rëndë. Këto janë informacione nga poligoni i qitjes”, tha një përdorues me nofkën Abdul Hass, në foton e profilit të të cilit shfaqet një burrë me uniformë kamuflazhi. 

Sa më shumë kalojnë orët, aq më shumë shtohen misteret dhe dyshimet për rrëzimin e avionit Tver, ku tre ditë më parë thuhet se ka humbur jetën themeluesi i grupit Wagner, Evgeniy Prigozhin. Fjalët e presidentit bjellorus Aleksandër Lukashenko, ndërmjetës i marrëveshjes të 24 qershorit , të cilës i dhanë fund revoltës së liderit mercenar kundër Moskës shtojnë edhe më shumë dyshimet. Për Lukashenkon Vladimir Putin ndoshta nuk qëndron pas vdekjes së pretenduar të Prigozhin. Ai tha për agjencinë shtetërore të lajmeve Belta, se Putin është një person llogaritës, shumë i qetë. “E njoh Putinin: ai kalkulon çdo ditë shumë qetësisht, madje avash. Nuk mund ta paramendoj se Putini e ka bërë atë, se Putini është fajtori. Është thjesht punë shumë joprofesionale”, tha Lukashenko. Ai për më tepër, shtoi se marrëveshja e ndërmjetësuar pas 24 qershorit nuk e vendosi mbrojtjen e sigurisë personale të Prigozhin në Bjellorusi: "Nuk më kërkohej të garantoja sigurinë e Prigozhin në radhë të parë. Dhe më pas, diskutimi me të nuk e preku kurrë këtë problem”, tha presidenti i Minskut, duke shtuar se ai i kishte rekomanduar drejtuesve të lartë të Wagner që të jenë të kujdesshëm ndaj kërcënimeve të mundshme ndaj jetës së tyre. Siguria e Prigozhin, sipas informacioneve në dispozicion, mbeti në duart e zëvendësit të tij Valery Chekalov, duke pasur parasysh të njëjtin personazh të rrëzuar në të cilin dyshohet se kreu i Wagner u gjend të mërkurën.

Kushtet e marrëveshjes Putin-Lukashenko-Prigozhin

Grupi Wagner kishte shkuar në Bjellorusi me detyra stërvitore për ushtrinë e Minskut dhe me synimin për ta bërë atë kampin bazë për një plan të ardhshëm të operacioneve ekstra-evropiane, ndoshta në Afrikë. Kushtet e marrëveshjes Putin-Lukashenko-Prigozhin janë të mjegullt dhe pak të njohura, aq sa pak ditë më parë u përhap thashethemet se mercenarët do të largoheshin nga vendi i Lukashenkos për faktin se Moska nuk do të respektonte një angazhim të pretenduar për të paguar qëndrueshmëri.

E gjithë kjo ndërsa Prigozhin po udhëtonte midis Bjellorusisë, Rusisë dhe Afrikës, kontinenti në kthimin e tij nga i cili do të kishte vdekur në aksidentin e 23 gushtit. Por Lukashenko paraqiti një version tjetër: me ose pa Prigozhin, kushtet e marrëveshjes ende zbatohen: "Wagner është gjallë dhe do të mbetet i tillë në Bjellorusi, pavarësisht se çfarë do dikush ," tha ai. Fjalët, ato të Lukashenkos, që kërkojnë reflektim serioz për ngjarjet e së mërkurës. Mbi të cilat konfirmimet nga burimet e hapura lëngojnë dhe mbi të cilat rindërtimi i autoriteteve ruse duket, deri më sot, i paplotë. Fakti i vetëm është se Rusia ka shpallur Prigozhin, Chekalov dhe Dmitriy Utkin, kreun e operacioneve të Wagner, në mesin e dhjetë të vdekurve të rrëzimit të avionit dhe se në të njëjtën kohë ka një emër midis të dyshuarve të regjistruar: atë të Artem Stepanov, Prigozhin, pilot personal, të cilin hetuesit po hetojnë për një rol të dyshuar në një sabotim të mundshëm të avionit të rrëzuar.

Kush e vrau Prigozhin?

Aktualisht nuk ka asnjë armë tymuese për faktin se lideri i Kremlinit mund të ketë urdhëruar vrasjen e Prigozhin. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov i quajti dje " një gënjeshtër absolute " thashethemet e përhapura në Perëndim për rolin e Putinit në vdekjen e Prigozhin, të drejtën për " spekulime". Situata është se është ende shumë herët për të kuptuar se çfarë ka ndodhur në të vërtetë. Dhe asnjë nga versionet që qarkullojnë mes analistëve dhe shtypit deri më sot nuk mbizotëron mbi të tjerët. Në fund të fundit, fjalët e Lukashenkos hapin një perspektivë tjetër: Unë mendoj se një Dora ruse mund ta kishte eliminuar Prigozhinin jo domosdoshmërisht me urdhër të Kremlinit, një ide që do të sfidonte stereotipin e konsumuar të Stalinit të ri të Putinit ose Ivanit, mjeshtrit absolut të tmerrshëm të vendit, por do të konfirmonte idenë e një poliarkie ruse në luftë të brendshme të vazhdueshme ...Analisti gjeopolitik dhe ish-zyrtari i lartë i Pentagonit dhe ekzekutivi i industrisë së mbrojtjes, Stephen Bryen, duke folur në një aktivitet të Qendrës së Politikave Hebraike më 24 gusht, spekuloi të mos përjashtonte dorën autonome të GRU, shërbimit të inteligjencës ushtarake të Rusisë.

Takimi i Kremlinit ishte si një skenë nga “The Godfather”. Menjëherë pasi rebelimi i tyre u shua në qershor, 35 komandantë të Ëagner u thirrën për një takim me Vladimir Putin. Putin tha se ai u ofroi atyre mundësinë për të vazhduar luftën në Ukrainë. Por Yevgeny Prigozhin, udhëheqësi dhe financuesi i tyre, ishte sërish rebel. Dy muaj më vonë, Prigozhin është i vdekur, ndoshta i vrarë, vdekja e tij u konfirmua nga Putin të enjten pas gati një dite heshtjeje pas rrëzimit. Për shumë njerëz të brendshëm rusë, pyetja më e madhe është se si ai sfidoi Putinin dhe mbeti gjallë për kaq gjatë.

Pavarësisht kërdisë që Wagner ka shkaktuar për qeverinë e Putinit, ekspertët parashikojnë se grupi paraushtarak do të vazhdojë të luajë një rol thelbësor në politikën e jashtme ruse. Ndaj, kjo justifikon lëvizjen e mënjehershme dhe befasuese të liderit rus, menjëherë pasi Prigozhin mbylli sytë. Duket se Putin po kërkon kontrollin e plotë të Wagner , që nuk e pati kur ish-kuzhinieri i tij ishte gjallë. Prigozhin duket se është i fundit në listën e gjatë të “armiqve”, kundërshtarëve të padëshiruar që në fund i paguajnë postet e tyre me jetë ose me burg nën udhëheqjen e Putin. Një listë që përfshin aktivistë, gazetarë, ish-ministra por edhe oligarkë dhe menaxherë korporatash. Megjithatë, edhe tani duket se presidenti rus e ka të qartë se kush e ka radhën pas Prigozhin.

Lëvizja e papritur

Disa orë pas vdekjes së Yevgeny Prigozhin dhe Dmitry Utkin, themeluesit të Wagner Group dhe krahut të tij të djathtë që vdiqën në rrëzimin e një avioni privat në Rusi, Presidenti Vladimir Putin nënshkroi dekretin që dy muaj më parë kishte provokuar rebelimin e mercenarëve të Wagner. Tani të gjithë paraushtarakët do të duhet të betohen për besnikëri ndaj shtetit rus. Ishte pikërisht ky nënshtrim që kishte shkaktuar zemërimin e Prigozhinit, sundimtarin e atij sektori ushtarak fitimprurës që kishte lëkundur pushtetin dhe autonominë e regjimit brenda natës. Dekreti, siç nënvizohet nga agjencia ruse RIA Novosti, tregon se "personat që i përkasin njësive vullnetare që kontribuojnë në përmbushjen e detyrave që u janë caktuar forcave të armatosura, formacioneve ushtarake dhe organeve të tjera të krijuara me ligj federal, duhet të bëjnë betimin përballë flamurit rus në mbrojtje dhe të gjithë personave të tjerë të përfshirë në zbatimin e masave të mbrojtjes territoriale”.

Gjeneral “Armagedoni”

Kjo vdekje, nëse del se është trillim, është funksionale për një qëllim, që i shërben presidentit të pamëshirshëm rus: për të konfirmuar fuqinë e jetës dhe vdekjes së Kremlinit mbi njerëzit e tij. Nëse kjo vdekje është e vërtetë, atëherë ajo jep një mesazh për të gjithë armiqtë e betuar dhe të mundshëm të Kremlinit: Nëse del kundër Vladimir Putin, vdes. Së fundmi, thashetheme të frikshme qarkulluan edhe për fatin e gjeneralit Surovikin. Ndaj, tjetri në listë mund të jetë pikërisht gjenerali “Armagedoni”, i cili tanimë është shkarkuar nga komanda e Forcave Ajrore, duke u zëvendësuar nga Viktor Afzalov. Nuk do të ishte për t'u habitur nëse një aksident do t’i ndodhte papritur. Ose nëse askush nuk do të merrte vesh asgjë për vdekjen e tij.

Lideri çeçen

Në universin Rusocentrik, është edhe Ramzan Kadyrov. Për një kohë të gjatë, ai ishte njeriu që i duhet Putinit për të mbajtur larg makthin çeçen. Ishte ai dhe Akhmati i tij që i kishin ardhur në ndihmë rendit të Kremlinit në orët e grushtit të shtetit të Wagner it. Udhëheqësi çeçen shprehu ngushëllimet për Yevgeny Prigozhin, duke e quajtur vdekjen e tij një "humbje të madhe për të gjithë shtetin". Megjithatë, sigurisht nuk e la rastin t’i ikte pa lavdëruar, ndonëse tërthorazi, veten. “I kërkova që të linte prapa ambiciet e tij personale në favor të çështjeve me rëndësi të madhe kombëtare,” tha Kadyrov. Ndoshta më mendjemprehtë se Prigozhin, udhëheqësi i ri çeçen tani e di se ai është i dobishëm, por jo i paprekshëm. Dhe kjo vlen për të, si dhe për të gjithë peshqit, të mëdhenj apo të vegjël në Kremlin, një kryeqytet i rrethuar nga dronët ukrainas, ku këmbanat e Putinit po bien, për ata që duan të kenë veshë për të dëgjuar.

Ndërsa e gjithë bota po ndiqte lajmet për vdekjen e kreut të Grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin , i cili ishte në një aeroplan privat që u rrëzua afër Moskës, Presidenti rus Vladimir Putin mori pjesë në një aktivitet kushtuar 80-vjetorit të fitores së Trupave sovjetike në Betejën e Kurskut. Ky informacion u përhap shpejt nëpër rrjetet sociale, por një video intrigoi tej mase publikun.

Videoja që tregon Putinin duke dhënë çmime për pjesëmarrësit e operacionit special në Ukrainë u shpërnda edhe nga Anton Gerashchenko, këshilltar i Ministrit të Punëve të Brendshme të Ukrainës.

"Sozia e Putinit dekoroi sozinë e Putinit?", thuhet shkurt në përshkrimin e videos së publikuar, ku nuk munguan komentet. Kjo është një temë që ka shkaktuar polemika prej vitesh. Mes gjithë këtyre dyshimeve gazetari Mark Toth, me të drejtë pyeti nëse Prigozhin vdiq vërtet në avionin e rrëzuar apo ishte edhe ai sozi.

Hera e fundit që u shkrua për sozia e Putinit ishte në takimin e liderëve të shteteve anëtare të grupit BRICS në Republikën e Afrikës së Jugut. Më pas Putini, i cili iu bashkua takimit përmes video-lidhjes, në një moment pa dorën e majtë për të kontrolluar orën, por dihet se presidenti rus mban një orë në dorën e djathtë. Menjëherë, natyrisht, nisën teoritë se në të vërtetë ishte sozia e tij, ai që harroi se Putini mban një orë në dorën e djathtë.

“Ata nuk i thanë sozisë që mban një orë në dorën e djathtë! “Kur do t'i mësojë FSB dublikantit të Putinit se ai mban një orë në dorën e djathtë?!”, ishin disa nga komentet që u shfaqën në Twitter krahas videos së liderit të hutuar rus. Kremlini i ka mohuar më parë thashethemet se Putin përdor sozi apo që fshihet në një bunker.

Rusia raportoi një sulm të ri me dron në Moskë në orët e para të mëngjesit të sotëm.

Kryebashkiaku i Moskës Sergei Sobyanin tha se një dron u rrëzua nga një sistem i mbrojtjes ajrore mbi distriktin Istra të rajonit të Moskës.

Tre aeroportet kryesore të Moskës Sheremetyevo, Domodedovo dhe Vnukovo kanë pezulluar fluturimet herët të premten, sipas agjencisë së lajmeve TASS.

Ushtria ruse ka raportuar sulme të përsëritura me dron dhe raketa ukrainase në territorin rus gjatë kësaj jave.

Më herët ju sollëm komentet e presidentit bjellorus, Alexander Lukashenko, i cili tha se nuk besonte se Vladimir Putin do të kishte vrarë shefin e Wagner, Yevgeny Prigozhin

. Kreu i grupit ushtarak privat mendohet të jetë vrarë në një aksident avioni këtë javë. Më shumë komente nga zoti Lukashenko janë ndarë nga agjencia shtetërore e lajmeve BELTA, e cila e citoi atë të thoshte se kishte paralajmëruar Prigozhin për një atentat të mëparshëm.

“Herën e fundit që fluturuam në Emiratet, mora një informacion shumë serioz nga burime, të cilat nuk mund të jenë më të thella, për atentatin ndaj jetës së Yevgeny Prigozhin”, tha ai.

"Brenda dy orësh [udhëzova], ata gjetën ambasadorin rus në Emiratet, e thirrën tek unë. Unë i dhashë atij një mesazh të koduar në Kremlin për Putinin dhe Bortnikovin për atentatin e afërt ndaj Prigozhin."

Z. Lukashenko tha se ai më vonë kontrolloi me Prigozhin nëse informacioni kishte arritur tek ai, për të cilin lideri Wagner tha se kishte.