Presidenti i Malit të Zi, Jakov Milatoviq, tha në televizionin Adria se do ta identifikojë veten si malazez serb-folës në regjistrimin e ardhshëm në atë vend.
Regjistrimi fillimisht ishte paraparë të mbahej në gjysmën e parë të nëntorit, por pati shumë pakënaqësi dhe mosbesim se do të realizohej në përputhje me ligjin. Opozita bojkotoi regjistrimin.Në tetor, anëtarët e Parlamentit Evropian miratuan Rezolutën për Malin e Zi, me amendamentet e propozuara për shtyrjen e regjistrimit.
Pak më shumë se një javë më parë, Qeveria e Malit të Zi vendosi të shtyjë regjistrimin për në fund të nëntorit.
Me bashkëbiseduesit e Danasit, flasim pse regjistrimi në vend që të jetë një koleksion të dhënash statistikore, është kthyer në një nga çështjet më aktuale politike që trondit Malin e Zi.
“Nëse regjistrimi do të ishte një pyetje statistikore, qeveria nuk do ta kishte problem të heqë pyetjet që kanë të bëjnë me kombin, fenë, gjuhën, bashkësitë fetare, kishat…”, Malik Kovaçeviq, koordinator ekzekutiv i Shoqatës Rinore
Ai shton se “dimensioni i dytë” i regjistrimit është se qeveria në Mal të Zi, në të njëjtën kohë, “i shërben Beogradit zyrtar dhe Moskës” dhe dëshiron ta shfrytëzojë regjistrimin për të krijuar një mundësi për etnofederalizimin e Malit të Zi dhe ndryshimin e Kushtetutës.
“Me këtë regjistrim, i cili është i manipuluar, i falsifikuar dhe i projektuar, ata duan të bëjnë ndryshime në Kushtetutë, të etnofederalizojnë Malin e Zi dhe të krijojnë një bashkësi popujsh dhe në këtë mënyrë të humbasin plotësisht karakterin qytetar të shtetit” thotë ai.
Duke komentuar fjalët e presidentit aktual të Malit të Zi, Kovaçeviq nuk e konteston të drejtën për të folur, por vë në dukje një problem tjetër.
“Milatoviq është pasardhësi ideologjik i Momir Bullatoviqit. Është një politikë që thotë “Unë kam një emër e një mbiemër tjetër”. Me atë identitet të dyfishtë, ai përpiqet të relativizojë situatën në Mal të Zi, kombin, fenë dhe identitetin”, thotë Kovaçeviq.
Ai shton se në këtë mënyrë duan të vendosin themelet që Andrija Mandiq, kryetar i Kuvendit të Malit të Zi, po përpiqet t’i imponojë në diskursin publik – pajtimin.
Kovaçeviq thotë se në Mal të Zi pajtimi do të thotë “që të gjithë të bëhen besimtarë të ideologjisë çetnike”.
Në fund të fundit, vazhdon ai, fjalët e Milatoviqit mund të interpretohen si inkurajim për qytetarët që të deklarohen si serbë.
Aleksandar Popov, drejtor i Qendrës për Rajonalizëm dhe bashkëkryetar i Iniciativës Igman, thotë për gazetën tonë se Serbia gjithmonë e ka parë Malin e Zi si një vëlla më të vogël, pra si një pjesë që i takon dhe që i është hequr përkohësisht.
“Është pjesë e botës serbe, siç do të thoshte Vulin, dhe numrat janë shumë të rëndësishëm atje”, thotë Popov.
Ai shton se nëse del se malazezët janë një grup etnik më i vogël në Mal të Zi se serbët, atëherë do të gëzoheshin ata që mendojnë se Mali i Zi është një vend më vete.
“Kështu edhe fushata nga Beogradi që qytetarët e Malit të Zi të deklarohen sa më shumë si serbë”, thotë ai.
Popov kujton se presione të tilla ka pasur edhe në kohën e “demokratëve” në regjistrimin e vitit 2011, por se kjo është sigurisht ndërhyrje në punët e brendshme të një shteti tjetër, gjë që nuk lejohet.
“Pas luftërave të viteve 1990, regjistrimi bëhet një çështje kryesore politike. Edhe sot nuk e dimë situatën e besueshme kur është fjala për Bosnjë-Hercegovinën, tani është bërë një çështje e ndjeshme”, përfundon Popov.
