Media serbe “Danas” i ka kushtuar një artikull përplasjeve të forta në Veri të Kosovës. “Plani franko-gjerman për Kosovën dhe Serbinë u shemb si një shtëpi letrash. Kjo ishte e pritshme sepse ishte vendosur mbi themele të shembur. Situata në veri të Kosovës ka arritur kulmin e destabilitetit dhe duhet shumë pak për të “plasur” nga të dyja palët dhe pyetja është nëse ndonjë takim mes Aleksandër Vuçiçit dhe Albin Kurtit me Josep Borellin javën e ardhshme mund t’i ndryshojë rrethanat atje”, shkruan Danas.
Politologu Ognjen Gogiç paralajmëroi se situata në veri parashikohet që të përshkallëzohet nëse nuk ka një ndërhyrje të fuqishme të Perëndimit. Sipas tij e gjithë kjo krizë mund të ishte parandaluar, por nuk ka përfshirje adekuate diplomatike.
“Të gjithë treguesit se ku po shkonin gjërat ishin aty. Deri vonë, dukej sikur ndërmjetësuesit ndërkombëtarë (Lajçak, Escobar) i trajtonin me injorancë këta tregues, por ngjarjet e fundit kanë treguar se ata nuk kanë mekanizma për të ndikuar ndjeshëm në sjelljen e palëve. Prandaj i shmangën çështjet më të ndjeshme, si zgjedhjet dhe kthimin e serbëve në veri të Kosovës në institucionet e Kosovës”, shpjegon Gogiç dhe shton se plani franko-gjerman u shemb si një shtëpi letre.
Konflikti pritet të përshkallëzohet
I pyetur se çfarë zhvillimi mund të pritet, ai përgjigjet se situata do të vazhdojë të përkeqësohet. Gjërat, thotë ai, kanë shkuar shumë larg.
“Sipas ligjit të veprimit dhe reagimit, çdo lëvizje provokuese e njërës palë çon në një përgjigje radikale nga pala tjetër, e cila na çon në një spirale konflikti. Rreziku i përshkallëzimit të dhunshëm është shumë real. Për të shmangur atë, është i nevojshëm përfshirja serioze e bashkësisë ndërkombëtare dhe sa më gjatë të presë, aq më shumë do të nevojiten përpjekje për të stabilizuar situatën, përfundon Gogiç.
Kurse Fatmir Sheholli, drejtor i Institutit për Afirmimin e Marrëdhënieve Ndëretnike, beson se situata në Kosovë ka arritur kulmin e destabilitetit dhe se duhet shumë pak për të “krisur” nga të dyja palët. “Unë jam avokat që kushdo që ka rënë në konflikt me ligjin duhet të përgjigjet para drejtësisë. Nuk mund të ketë kompromis me krimin. Por, çështja e veriut të Kosovës nuk mund të zgjidhet nga policia. Veriu i Kosovës duhet të zgjidhet vetëm me dialog. Prandaj është urgjente t'i rikthehemi dialogut, sepse çdo ditë do të jetë edhe më e paqëndrueshme nëse ai mungon”, thekson Seholi.
Vetëm SHBA mund ta zgjidhë konfliktin
I pyetur nëse ndërmjetësuesit ndërkombëtarë dhe takimi i planifikuar nga Borrell për javën e ardhshme mund të kontribuojnë në qetësimin e tensioneve, ai u përgjigj se i duket se BE-ja është "disi e pafuqishme" në gjithçka që po ndodh. “Kjo është arsyeja pse unë besoj se SHBA duhet patjetër t'i marrin gjërat në duart e tyre dhe ta zgjidhin të gjithë situatën në mënyrë efektive dhe shumë drejtpërdrejt. Nuk ia vlen një jetë e vetme e humbur për diçka që mund ta zgjidhim me dialog. Me përjashtim të amerikanëve, nuk shoh që dikush mund të “godasë” dorën në tavolinë”, thotë Sheholli.
Bashkëbiseduesit e Danas pajtohen se si Beogradi ashtu edhe Prishtina janë fajtorë për tensionet në veri të Kosovës dhe se të dyja palët kanë bërë lëvizje të gabuara gjatë viteve të fundit. Predrag Marsenic, deputet dhe nënkryetar i DSS-së së Re, beson se qeveria në Beograd, që nga pranimi i Marrëveshjes së Brukselit në vitin 2013, kur “filloi transferimi i sovranitetit të shtetit serb në Kosovë dhe Metohi, duke bërë lëvizje të gabuara”.
"Në atë mënyrë, ajo dobësoi pozitën tonë në krahinë.Finalja e atyre lëvizjeve të gabuara është pranimi i propozimit franko-gjerman, i cili de facto e njeh Republikën e Kosovës. Serbët sot janë lënë në mëshirë të Albin Kurtit pa pothuajse asnjë reagim nga autoritetet serbe. Çështja është nëse ndonjë takim ndërmjet Vuçiqit dhe Kurtit do të mund të ndryshojë rrethanat në të cilat ndodhen serbët në Kosovë dhe Serbi, duke marrë parasysh përvojën e mëparshme dhe pajtimin e Vuçiçit për gjithçka”, thotë Marseniç. Ai thotë se është koha për ndryshime në politikën ndaj Kosovës, apo për ndryshime të politikanëve që nuk janë në gjendje të mbrojnë popullin serb.
