Kujtesa ime personale është se, babai ishte ai që më mësoi rëndësinë dhe vlerën e respektit si koncept. Nuk jam vërtet i sigurt pse e kam këtë kujtesë. Nuk mbaj mend ndonjë ngjarje apo filozofi specifike që ai ka ndarë me mua për këtë temë. Por disi, më duket se mësimi ka ardhur prej tij, kështu që do ta nderoj. Ajo që mësova është se respekti është diçka që jepet shumë rrallë. Vetëm pak më shumë është jo respekti. Shumica dërrmuese e njerëzve bien në kategorinë e një zone gri për këtë temë.
Për shumicën e njerëzve që ndeshim në botë, thjesht nuk kemi informacion të mjaftueshëm për karakterin e tyre mënyrën se si reagojnë ndaj gjërave, respekti që u japin të tjerëve ose gjërat që u mësojnë për të ditur nëse vërtet mund t’i respektojmë ata. Edhe personazhet më të famshëm publikë janë kryesisht një mister për ne. Nuk e dimë se si ata e trajtojnë qenin e tyre privatisht. Nuk e dimë nëse kujdesen për mjedisin. Nuk e dimë se si e shprehin ata dashurinë për fëmijët e tyre. Dimë vetëm atë që na tregohet, që zakonisht është shumë pak. Pra, si është e mundur të vendosësh dikë në kategorinë e respektit? Në përgjithësi, e kufizojmë kërkesën tonë për respektimin e të tjerëve në gjërat që mund të shohim. Mund të tregohemi më të mençur po ta themi kështu.
Për shembull, “Gjithçka që di për të, e respektoj”. Më parë mendoja se mund t’i trajtoja njerëzit me respekt, pavarësisht nëse isha në zonën gri ose edhe nëse nuk i respektoja fare. Ata janë qenie njerëzore. E gjithë jeta duhet trajtuar me respekt. Kjo është mirë, deri në një pikë. Zakonisht e kemi më të vështirë kur bëhet fjalë për t’u ofruar respekt atyre me të cilët nuk pajtohemi thellësisht, ose që kanë shkaktuar dëm të madh, ose në përgjithësi shajnë për ndonjë arsye të përshtatshme. Por unë ende besoj se ata duhet të trajtohen me respekt. E kam riparë mendimin tim. Një pjesë e problemit me formulimin e tij në këtë mënyrë, është se po na kërkon të ngasim një makinë pa gaz. Nëse i kërkojmë vetes të trajtojmë dikë me respektin që nuk e kemi, si duhet të ndihemi? Në njëfarë niveli, a ndihemi sikur jemi shitur apo dorëzuar? Çfarë po sakrifikojmë nga parimet tona kur trajtojmë me respekt dikë që nuk e ka fituar atë në sytë tanë? Kuptohet, është një hap. Është një evolucion nga mënyra se si gjërat kanë qenë dikur.
Të trajtosh dikë me respekt është një gjë shumë e mirë. Thjesht, nuk është kufiri i aftësisë sonë për të “bërë mirë”. Ka më shumë. Meqenëse është e pamundur të harrojmë veten në ekuacionin e të gjitha ndërveprimeve tona njerëzore, ne duhet të jemi jorezistent ndaj saj. Thjesht pranoje. Nuk mund ta harroni veten ose se si diçka ju bën të ndiheni. Bëj më të mirën, që të ndihesh mirë duke bërë mirë. Parimi i parë i besimit tim ka të bëjë me dinjitetin e gjithë jetës. Fjala “dinjitet” është pika më e rëndësishme, sepse mund të konkludojmë, pa të gjitha të dhënat e nevojshme për përcaktimin e respektit, se e gjithë jeta meriton dinjitet. Njerëzit janë më të ndershëm, për shembull, kur mendojnë se dinjiteti i tyre nuk u është hequr gjatë procesit të të mësuarit se kanë gabuar.
Mënyra se si i trajtoni ata varet nga fakti nëse po kërkoni të fitoni apo të jeni korrekt. Dinjiteti ka të bëjë me mosrezistencën dhe dashurinë. Bëhet fjalë për faljen e gjërave që i dimë si dhe të atyre që nuk i dimë. Dinjiteti është rregulli me të cilin duhet të trajtojmë të gjithë të huajt, të gjithë të ardhurit. Dinjiteti është mënyra se si duhet t’i trajtojmë fqinjët tanë. Pavarësisht nëse pajtohemi apo jo që dikush duhet të lejohet të hyjë në vendin tonë, dinjiteti duhet të jetë gjithmonë rregulli që ne ndjekim në trajtimin tonë ndaj tij. Trajtimi me dinjitet i dikujt që kemi frikë, është ndryshe nga t’i kërkojmë vetes t’i trajtojmë me respekt. Njëra nënkupton barazi, tjetra nënshtrim.
Megjithatë, në sipërfaqe duken të njëjta. Unë do t’i dorëzoja dikujt që teshtin një pecetë, në të njëjtën mënyrë që do t’ia jepja atij që e respektoj plotësisht si një person me të cilin e trajtoj me dinjitet, kryesisht sepse dinjiteti duhet të jetë gjithmonë aty, duke përfshirë edhe ata që ju me të vërtetë i respektoni. Dhe ne nuk e bëjmë gjithmonë këtë. Mos harroni, mirësia dhe dinjiteti janë zakonisht të njëjta. Nuk duhet të dimë gjithçka për një person për ta trajtuar me mirësi. Pavarësisht krimeve të tyre, ata kanë shanset më të mira për t’u transformuar nëse i duam aty ku janë.
