Disa sjellje të vetëlëndimit, si “prerja” dhe sjellje të tjera të tilla, duke përfshirë shkaktimin e qëllimshëm të dëmtimit fizik të vetes, njihen si vetëlëndim. Këto sjellje mund të përfshijnë gërvishtje ekstreme, djegie të vetvetes, goditje me grushte ose goditje në mure për të shkaktuar dhimbje. Nëse ju ose dikush që njihni është i përfshirë në shkaktimin e vetëlëndimit, kjo mund të jetë një shenjë e shqetësimit të fortë emocional.
Pse disa njerëz e dëmtojnë veten
Ekspertët shpjegojnë se vetë-dëmtimi zakonisht fillon si një mënyrë për të lehtësuar presionin e shtuar nga mendimet dhe ndjenjat shqetësuese. Kjo mund të lehtësojë përkohësisht dhimbjen emocionale që po kalon individi. Ky quhet lehtësim i përkohshëm sepse arsyet themelore nuk janë zgjidhur. Pas kësaj, ndjenjat e fajit dhe turpit mund të pasojnë. Kjo është ajo që i bën njerëzit të vazhdojnë ciklin e vetëdëmtimit. Meqenëse lëndimi i vetvetes mund t’u japë njerëzve një lehtësim të përkohshëm në fillim, kjo mund të bëhet mënyra normale e një personi për t’u marrë me të sa herë që hasin një vështirësi në jetën e tyre.
Meqenëse njerëzit kanë gjëra të ndryshme që shkaktojnë stres dhe i shqetësojnë ata, disa njerëzve mund t’i shohin këto vështirësi dërrmuese. Sidomos kur ata nuk kanë një burim të besueshëm për të lëshuar këtë presion të shtuar dhe presioni rritet dhe bëhet i padurueshëm, disa njerëz mund të përdorin trupin e tyre si një mënyrë për të shprehur mendimet dhe ndjenjat që nuk mund t’i thonë me zë të lartë. Arsyet e dikujt për vetëlëndim, veçanërisht tek të rinjtë, përfshijnë:
vështirësi në shtëpi
debate apo probleme me miqtë
presioni i shkollës
ngacmimi, duke përfshirë bullizmin kibernetik
depresioni
ankthi
vetëbesim i ulët
tranzicione dhe ndryshime, si ndryshimi i shkollave
përdorimi i alkoolit dhe drogës.
Si të ndihmojmë njerëzit që dëmtojnë veten?
Nëse ju ose dikush që njihni po kalon një cikël vetëdëmtimi, është e rëndësishme të kontaktoni një profesionist që mund të ndihmojë.
Njihni modelet e rrezikut. Kjo përfshin izolimin social, sëmundjet mendore si depresioni, stresorët e jetës, etj.
Merrni një qasje jo-gjykuese kur i dëgjoni ato.
Sigurohuni që personi e di se ju jeni aty për të.
Mos e simpatizoni personin. Në vend të kësaj, tregojuni atyre ndjeshmëri dhe mirëkuptim për vetëdëmtimin.
Njoftojini ata për ndihmën profesionale që është në dispozicion.
Mundohuni t’i ngrini ata duke i bërë të ditur për pikat e tyre të forta.
Sigurohuni që të keni komunikim të sinqertë dhe të hapur me ta.
Ndërsa dhënia e mbështetjes për dikë që vetëdëmton nuk është e gabuar, është e rëndësishme të siguroheni që të vendosni edhe kufijtë tuaj. Kjo është për shkak se të ndihmosh dikë përmes sjelljes së vetëdëmtimit mund të jetë një udhëtim i gjatë me shumë ulje-ngritje. Kujdesi për veten është thelbësor nëse doni të qëndroni të përfshirë për më gjatë dhe të siguroheni që kjo të mos ndikojë përfundimisht në shëndetin tuaj mendor.
