Arkeologët gjetën një skeptër Skithian 2500 vjeçar në ditët e fundit të gërmimeve të këtij sezoni në minierën parahistorike të kripës dhe qendrën urbane "Provadia - Solnitsata" në Bullgarinë verilindore, tha të shtunën Vasil Nikolov, i cili drejton gërmimet në vend. Skeptri u gjet në një varr të ekzaminuar nga Violeta Stoitsova dhe Kalina Samichkova.
Gropa e gërmuar është e ndryshme nga ato të gjetura deri më tani, shpjegoi Nikolov. Ai theksoi se varret skithiane janë diçka shumë e rrallë në Bullgarinë e sotme verilindore. "Vetëm katër ose pesë janë zbuluar deri më tani," shtoi ai.
Forma e varrit të luftëtarit skithian i ngjan një çizmeje, me një pjesë të zgavruar. Me sa duket ishte gërmuar në kohët e mëvonshme, por njerëzit panë kafkën dhe pjesën e sipërme të skeletit të njeriut, të cilat sot mungojnë, dhe ndaluan menjëherë, shpjegoi Nikollov. Arkeologët tani kanë gjetur skeptrin e kockave, të cilin studiuesi e përshkroi si "një arritje të pabesueshme të artit të asaj kohe". Krahas kockave të njeriut, ata gjetën edhe ato të një kali, një qeni të vogël, dhe një breshke. Luftëtari u varros me një thikë hekuri, por me kalimin e shekujve arma është gërryer dhe është në gjendje shumë të keqe.
Skithët ishin një popullsi stepe dhe gjysmëstepe që arritën në Danub në shekullin e VII para Krishtit, tha Nikolov. Ata hynë në territorin e Bullgarisë së sotme, por nuk ka asnjë provë që kanë luftuar me vendasit. Ka informacione se ata kanë pasur konfrontime me trakët pas shekullit të 5-të para Krishtit. Sipas shkencëtarëve, në epokën e hershme të bronzit, skithët varrosën njerëzit e tyre në një pirg dheu tashmë ekzistues. Kjo është hera e parë që gjendet një varr në një pirg dheu të vendbanimit, theksoi Nikolov.
Skithët kishin tradita të jashtëzakonshme në artin e gdhendjes së kockave. Skeptri është dëshmi e aftësive të tyre, vuri në dukje Nikolov dhe shtoi se ndoshta i përkiste një komandanti ushtarak të një njësie të vogël ushtarake. Eshtrat e kalit në varrin e tij sugjerojnë se njeriu ishte një kalorës.
Skeptri është i gjatë 39 centimetra. Doreza është bërë nga dy copa kocke të ngjitura së bashku. Lidhja midis kokës dhe dorezës së skeptrit është punuar shumë saktë. E parë nga njëra anë duket si sqepi i një shqiponje, por nga ana tjetër mjeshtri i lashtë ka gdhendur një imazh antropomorfik mbi të cilin sqepi duket si një kapele.
"Kam konsultuar një nga ekspertët më të mirë të kulturës skithe, drejtorin e Muzeut Historik të Varnës, Igor Lazarenko, por edhe ai nuk di që një skeptër i tillë kocke të jetë gjetur më parë," tha Nikolov. “Ato që janë gjetur deri tani janë zakonisht në formë kryqi, me një pjesë të sipërme ornitomorfe. Më shpesh mjeshtrit gdhendnin një shqiponjë, sepse ky zog është pjesë e sistemit fetaro-mitologjik skith”, shtoi ai.
