Covid-19 ka rezultuar më shumë se një pandemi vdekjeprurëse, shkruan Henry Paulson në Financial Times. Ajo e ka futur ekonominë botërore në krizën më të rëndë që nga Depresioni Madh.
Teksa përhapja e virusit ngadalësohet dhe qeveritë rindërtohen, ata përballen me një forcë tjetër: izolimin dhe mbylljen në katër dimensione: tregtia, lëvizshmëria e kapitalit, inovacioni dhe institucionet globale.
Lejimi i vendosjes së një perdeje të hekurt do të rrezikojë rimëkëmbjen dhe stabilitetin ekonomik e shoqëror. Bota ka përparuar për shkak të integrimit. Tani recesioni, rritja e papunësisë dhe dështimi i Kinës për trajtimin në mënyrë transparente të shpërthimit të koronavirusit, po e bëjnë të vështiri funksionimin normal. Ne duhet të rikalibrojmë botën duke ruajtur tiparet më të mira të globalizmit.
Kompanitë shumëkombëshe do të gjenë mënyra që të mos mbështeten vetëm në një vend të vetëm për të siguruar çdo përbërës të nevojshëm. Çdo vend gjithashtu do të duhet të prodhojë disa produkte mjekësore të rëndësishme brenda tij. Qeveritë duhet të mbrojnë zinxhirët e tyre kritikë të furnizimit, dhe gjithashtu duhet të ecin përpara në tregti dhe investime të fuqishme në të gjithë sektorët.
Industria bankare në nivel global nuk ka kapital të mjaftueshëm për të përvetësuar humbjet e mëdha dhe për të siguruar huadhënien e nevojshme, për të ndihmuar nxitjen e rimëkëmbjes ekonomike.
Inovacioni teknologjik lulëzon në bashkëpunimt ndërnjerëzore dhe ndërkufitare. Por ngritja e tekno-nacionalistëve është rritja natyrore e një brezi teknologjik, përfshirë inteligjencën artificiale, që në thelb janë shumë përdorimësh. Këto inovacione do të jenë thelbësore për suksesin ekonomik, kështu që qeveritë duhet të investojnë, të sigurojnë stimuj për sipërmarrësit dhe të zhvillojnë standarde që mbrojnë sigurinë kombëtare dhe ekonomike.
Institucionet globale kanë një detyrë dhe një mundësi për t’i rrokur këto sfida.
Kur G20 të mblidhet në Arabinë Saudite këtë nëntor, udhëheqësit duhet të angazhohen për parimet e tregut dhe veprimet plotësuese për të mbështetur rritjen ekonomike. Por kjo nuk është e mjaftueshme. Një e ardhme e qëndrueshme ekonomike kërkon një grup efektiv rregullash globale për tregti, investime dhe standarde teknologjike. Institucionet shumëpalëshe gjithashtu duhet të luajnë një rol më të madh, duke ndihmuar vendet e më të prekura që të shmangin vuajtjet njerëzore dhe paqëndrueshmërinë politike.
Ekonomitë kryesore në G20 gjithashtu duhet të përballen me një gamë të gjerë kërcënimesh. Fakti që ata nuk ishin të gatshëm për një panik gati të parashikueshëm duhet të jetë një thirrje zgjimi. Ata duhet të përgatiten për rreziqe të tjera të dukshme siç janë terrorizmi, lufta në internet, ndryshimi i klimës dhe përhapja bërthamore. Tani është koha për të filluar zhvillimin e një panorame për rendin e ri global. Bota do të jetë një vend shumë i rrezikshëm nëse ne nuk i rregullojmë institucionet globale dhe nuk vendosim traktate dhe protokolle të nevojshme, për të parandaluar dhe për t’u bërë ballë tragjedive të ardhshme.
Bota është përballur me sfida më të mëdha dhe marramendëse sesa koronavirusi. Por rimëkëmbja – dhe e ardhmja – mund të sigurohet vetëm nëse ekonomitë e mëdha ecin së bashku. Rendi ekonomik global me të vërtetë nuk është i përsosur. Por është shumë i madh dhe shumë jetik për të dështuar. /Bota.al
