Dy veteranë të Vietnamit, Thomas Hall, në Kansas dhe Marsha Four, në Filadelfia, flasin për përvojën e tyre të luftës, koronavirusin dhe paralelet që shohin midis të dyve.
Marsha kaloi tre vjet në Vietnam si një infermiere e ushtrisë amerikane, e vendosur në vijat e frontit në një njësi të kujdesit kritik. Ishte,”në shumë mënyra një kohë shumë e errët” thotë Marsha.
“Lufta ‘ju përqafon’, e mirë apo e keqe bëhet bota e vetme në të cilën jetoni. Asgjë tjetër nuk ekziston përveç asaj lufte dhe sigurisë tuaj dhe punës që duhet të bëni brenda saj“, thotë ajo.
Tom ishte 20 vjeç kur zbriti nga një aeroplan në Saigon. “Siç tha Marsha, ne të gjithë ishim shumë të rinj. Dhe unë thjesht e thashë: Oh, çfarë është kjo. Kam kaluar nëpër një mori emocionesh për të cilat as nuk kam qenë i vetëdijshëm”.
Ai shërbeu si roje policie ushtarake dhe mbajtës qensh në 1969 dhe 1970, duke punuar kryesisht natën, vetëm, duke patrulluar zona zbarkimi ose baza të mëdha.
Emocioni që ndjeu në ato vendosje të para “ishte frikë e neveritshme”, kujton ai. “Ju pyesni veten çfarë do të ndodhë”.
Ai tani është kryetar kombëtar i komitetit të stresit post traumatik dhe abuzimit të substancave për veteranët e Vietnamit.
Përdor metafora të luftës kur u referohet përpjekjeve për të luftuar pandeminë
“Është një armik i padukshëm. Po vret njerëz në mënyrë të rastësishme dhe nëse nuk përdorim të gjitha burimet tona dhe përqendrohemi te situata, atëherë do të na pushtojë”.
Ai shton: “Punëtorët e linjës së frontit, ata po vdesin. Infermierë dhe mjekë kanë vdekur duke luftuar këtë, ashtu si në një luftë. Dhe ata po e vënë jetën e tyre në vijë e parë, ashtu si në një luftë. Unë mendoj se paralelet janë Unë nuk mendoj se është një shtrirje, aspak”.
Marsha bie dakord, duke thënë se sheh një paralele midis punës së punonjësve të kujdesit shëndetësor në pandemi dhe asaj që infermierët dhe mjekët duhet të bënin gjatë luftës.
“Kur shikoni se çfarë duhej të duronin individët gjatë kësaj kohe,çdo ditë ishte një kaos total, çdo ditë ata duhej të jetonin nën stresin dhe ankthin jo vetëm të punës që u kërkohej atyre. Ata nuk kishin kontroll mbi dhimbjen e të parit të individëve që po humbnin jetën”.
Ajo tha se pacientët në Vietnam vdiqën vetëm, pa praninë e të dashurve të tyre.
“Ata na panë ne si nënat e tyre, gratë e tyre. Ne ishim ato që i ndihmuam të kalonin në anën tjetër. Ne u dhamë atyre forcën dhe besimin se gjithçka do të ishte mirë”, thotë ajo.
“Kur shikoni se çfarë po kalon stafi në spitale sot ka një krahasim dërrmues me disa nga gjërat që ne kemi parë”.
Në SHBA, mbi gjysmë milioni jetë kanë humbur në pak më shumë se një vit, më shumë sesa numri i të vdekurve amerikanë nga Lufta e Parë Botërore, Lufta e Dytë Botërore dhe Lufta e Vietnamit së bashku.
