LIVE: Shpërthime të vazhdueshme në Kherson - Ky është plani i paqes prej 10 pikash i Zelenskyt?

Që nga fillimi i pushtimit rus më 24 shkurt, Ukraina ka liruar më shumë se 1.456 të burgosur lufte, tha sot presidenti Volodymyr Zelensky, gjatë fjalimit të tij vjetor në parlamentin ukrainas.

Kievi dhe Moska kryen një sërë shkëmbimesh të burgosurish gjatë konfliktit, i cili hyri në muajin e tij të njëmbëdhjetë.

Zelensky tha se lirimi i të burgosurve të luftës ishte një prioritet dhe tregoi se Rusia besohet se mban mijëra të burgosur ukrainas të luftës "edhe pse numrat e saktë nuk dihen".

Ministri i Mbrojtjes së Turqisë, Hulusi Akar dhe kreu i Organizatës Kombëtare të Inteligjencës (MIT), Hakan Fidan, ishin në Moskë për bisedime, tha ministria turke e mbrojtjes, përcjell Bota sot.

Ministria nuk dha detaje të tjera.

Sulme të vazhdueshme ka pasur në qytetin e Khersonit, ku gjatë 24 orëve të fundit janë shënuar 23 shpërthime.

Si pasojë e shpërthimeve tre persona kanë mbetur të plagosur, gjendja e të cilëve nuk është përcaktuar.

Në muajin nëntor, ushtria ruse u tërhoq nga qyteti Kherson, i vetmi kryeqytet rajonal që Moska kishte kapur që nga fillimi i pushtimit, në një pengesë të madhe për presidentin rus.

Që atëherë, forcat ruse janë vendosur përtej lumit nga Kherson dhe rregullisht granatojnë qytetin prej andej.

Ukraina ka siguruar lirimin e qindra të burgosurve të luftës që kur Rusia pushtoi vendin në fund të shkurtit, tha Volodymyr Zelenskyy.

Presidenti ukrainas tha se totali i të burgosurve të liruar ishte 1,456.

Ai po i drejtohej Verkhovna Rada – parlamenti ukrainas – në një deklaratë vjetore të mbajtur pas dyerve të mbyllura.

Ukraina dhe Rusia kanë marrë pjesë në një sërë shkëmbimesh të burgosurish gjatë gjithë luftës, e cila tashmë ka hyrë në muajin e saj të 11-të.

Z. Zelenskyy ka thënë se lirimi i të burgosurve është një prioritet.

Kuptohet se Moska ende mban mijëra të burgosur ukrainas, por numri i saktë nuk dihet.

Forcat e armatosura të Ukrainës kanë deklaruar se një total prej 103,770 trupash ruse janë vrarë në luftë që nga shkurti.

Ukraina pretendon se 550 prej tyre vdiqën gjatë 24 orëve të fundit.

Deri më tani Rusia nuk ka reaguar në lidhje me këto shifra të publikuara nga Ukraina.

Lufta në Ukrainë vijon prej muajsh, duke shkaktuar shumë viktima, ushtarë e civilë. Ndërtesat janë shkatërruar, ndërsa banorët po përballen vazhdimisht me bombardimet intensive.

Tashmë përveç sfidave të sulmeve ruse, ajo që e bën më të vështirë situatën janë temperaturat e ulëta.

Për shkak të dëmtimit të qendrave të energjisë, shumë banesa mbetën pa ngrohje dhe ujë të pijshëm.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka promovuar në mënyrë aktive planin e tij të paqes prej 10 pikash, duke e diskutuar atë me presidentin e SHBA-së, Joe Biden ndër të tjera dhe duke u kërkuar liderëve botërorë që të mbajnë një samit global të paqes bazuar në të.

Më poshtë ua sjellim pikat kryesore të planit të tij dhe reagimet ndaj tij:

Cili është plani i paqes prej 10 pikash i Zelensky?

Zelensky së pari njoftoi formulën e tij të paqes në një samit të nëntorit të ekonomive kryesore të Grupit të 20 (G20), shkruan Al Jazeera.

Plani kërkon:

1. Siguri nga rrezatimi dhe armët bërthamore, duke u fokusuar në rivendosjen e sigurisë rreth termocentralit më të madh bërthamor të Evropës, Zaporizhzhia në Ukrainë, i cili tani është i pushtuar nga Rusia.

2. Siguri ushqimore, duke përfshirë mbrojtjen dhe sigurimin e eksporteve të grurit të Ukrainës në vendet më të varfra të botës.

3. Siguri energjetike, me fokus në kufizimet e çmimeve për burimet energjetike ruse, si dhe ndihmë për Ukrainën për të rivendosur infrastrukturën e saj të energjisë, gjysma e së cilës është dëmtuar nga sulmet ruse.

4. Lirimi i të gjithë të burgosurve dhe të dëbuarve, përfshirë të burgosurit e luftës dhe fëmijët e dëbuar në Rusi.

5. Rivendosje e integritetit territorial të Ukrainës dhe Rusisë duke e riafirmuar atë sipas Kartës së OKB-së, për të cilën Zelensky tha se “nuk varet nga negociatat”.

6. Tërheqje e trupave ruse dhe ndërprerja e armiqësive, rivendosja e kufijve shtetërorë të Ukrainës me Rusinë.

7. Drejtësi, duke përfshirë krijimin e një gjykate speciale për të ndjekur penalisht krimet ruse të luftës.

8. Parandalim i ekocidit dhe mbrojtje e mjedisit, me fokus në çminimin dhe restaurimin e objekteve të trajtimit të ujit.

9. Parandalim i një përshkallëzimi të konfliktit dhe ndërtimi i arkitekturës së sigurisë në hapësirën euroatlantike, duke përfshirë garancitë për Ukrainën.

10. Konfirmim i përfundimit të luftës, duke përfshirë një dokument të nënshkruar nga palët e përfshira.

Ndryshe, në dhjetor, Zelensky u kërkoi udhëheqësve të vendeve të Grupit të Shtatë (G7) të mbështesin idenë e tij për një samit global të paqes që do të fokusohej në planin e paqes “në tërësi ose në disa pika specifike në veçanti”.

Cili ka qenë reagimi i botës?

Rusia hodhi poshtë propozimin e paqes të Zelenskyt këtë muaj dhe përsëriti të martën se nuk do të heqë dorë nga asnjë territor që ka marrë me forcë, që është rreth një e pesta e Ukrainës, të cilën ajo thotë se e ka aneksuar.

Zelensky ka qenë në një përpjekje diplomatike duke ia paraqitur planin e tij liderëve duke përfshirë presidentin Biden, presidentin francez Emmanuel Macron dhe kryeministrin indian Narendra Modi, vendi i të cilit ka marrë presidencën e G20.

Mbështetja e botës perëndimore për ushtrinë e Ukrainës ka arritur në miliarda dollarë – dhe kombet kanë nxituar të ndihmojnë Kievin me çminimin dhe rregullimin e infrastrukturës së tij të energjisë.

Por përgjigja ndaj planit të paqes të Zelensky dhe samitit të tij të propozuar të paqes ka qenë më e kujdesshme.

Gjatë vizitës së liderit ukrainas në Uashington më 22 dhjetor, Biden tha se ai dhe Zelensky “ndajnë saktësisht të njëjtin vizion” për paqen dhe se Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara për të siguruar që Ukraina mund të mbrohet.

Ndërkohë udhëheqësit e G7 thanë se ishin të përkushtuar për të sjellë paqen në Ukrainë “në përputhje me të drejtat e saj të mishëruara në Kartën e OKB-së”.

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres tha se shanset për ndonjë bisedë paqeje janë të vogla – së shpejti.

“Unë besoj se konfrontimi ushtarak do të vazhdojë dhe mendoj se do të duhet të presim ende një moment në të cilin negociatat serioze për paqen do të jenë të mundshme”, tha ai në fund të dhjetorit.

Rusia dëbon një diplomat lituan dhe e urdhëron atë të largohet nga vendi brenda pesë ditëve.

“Më 28 dhjetor, e ngarkuara me punë e Lituanisë në Rusi, Jurgita Cibulskiene, u thirr në Ministrinë e Jashtme ruse… Një nga diplomatët e ambasadës lituane u shpall ‘persona non grata’, ai duhet të largohet nga territori i Rusisë brenda pesë ditësh”, thuhet në një deklaratë të Ministrisë së Jashtme ruse.

Deklarata shtoi se pala lituane “protestoi fuqishëm në lidhje me dëbimin e pajustifikuar të një punonjësi të ambasadës ruse në Vilnius”.

Më 1 dhjetor, Ministria e Jashtme e Lituanisë tha se një punonjës i ambasadës ruse u shpall “persona non grata” për shkak të “aktiviteteve të papajtueshme me statusin e tij diplomatik”.

Ministri francez i mbrojtjes ka shkuar në Kiev për të diskutuar rreth rritjes së ndihmës ushtarake.

Sebastien Lecornu, ministri francez i forcave të armatosura, ka arritur sot në kryeqytetin ukrainas për të diskutuar mbështetjen e mëtejshme ushtarake për Kievin.

Ai këmbënguli gjithashtu se mbështetja e qeverisë për Ukrainën është e palëkundur, raporton skynews.

Kjo erdhi pasi Lecornu udhëtoi për në Poloni, ku njoftoi një marrëveshje për t’i shitur Polonisë dy satelitë ushtarakë të prodhimit francez.

Me të arritur në Kiev, ministri vendosi një kurorë në një monument të heronjve për të nderuar ukrainasit që kanë vdekur duke mbrojtur vendin e tyre nga forcat ruse.

Ai ishte planifikuar të takohej me presidentin Volodymyr Zelensky. Pritet gjithashtu që Lecornu të takohet me ministrin ukrainas të mbrojtjes, Oleksy Reznikov dhe zyrtarë të ushtrisë.

Sirenat e sulmit ajror u dëgjuan sot në të gjithë Ukrainën.

Sipas raportimeve në rrjetet sociale, ekziston mundësia që të jetë shpallur alarm mbarëkombëtar për shkak të ngritjes së mundshme të avionëve ushtarakë rusë të stacionuar në Bjellorusi.

Më herët gjatë ditës së sotme, Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës njoftoi se forcat ruse qëlluan 33 raketa ndaj objektivave civilë në qytetin ukrainas Kherson në 24 orët e fundit.

Rusia mohon se ka shënjestruar objektiva civile në sulme.

Ndërkohë që Rusia ka intensifikuar sulmet në Ukrainë, civilët gjithnjë e më shumë po detyrohen të largohen nga Khersoni.

Ditët e fundit në Kherson kishin qenë thjesht shumë për nënën e Nikës, Elenën, shkruan BBC.

"Më parë, ato [forcat ruse] na granatonin shtatë deri në 10 herë në ditë, tani është 70-80 herë, gjatë gjithë ditës. Është shumë e frikshme." tha Elena.

"Unë e dua Ukrainën dhe qytetin tim të dashur. Por ne duhet të ikim", ka shtuar ajo.

Elena dhe tre vajzat e saj janë në mesin e më shumë se 400 personave që janë larguar nga Kherson që nga dita e Krishtlindjeve, pas një rritjeje të konsiderueshme të intensitetit të bombardimeve të qytetit nga ushtria ruse.

Të martën, një repart i maternitetit të spitalit u granatua. Askush nuk u lëndua, por ka përshkallëzuar më tej frikën mes njerëzve.

Elena u largua me tren, në një evakuim të lehtësuar nga qeveria ukrainase.

Qindra njerëz po largohen vetë, ndërsa raportohet për një radhë makinash të ngritura në pikën e kontrollit që të çon jashtë Kherson-it, e mbushur me civilë të tmerruar.

Iryna Antonenko ishte në lot kur ekipi i gazetarëve të BBC shkoi drejt makinës së saj për të folur me të.

“Nuk mund të durojmë më. Granatimet janë kaq intensive. Ne qëndruam gjithë këtë kohë dhe menduam se do të kalonte dhe se do të ishim me fat. Por një predhë goditi shtëpinë ngjitur me tonën dhe shtëpia e babait tim u granatua gjithashtu”, tha ajo.

Ajo planifikoi të udhëtonte në Kryvyi Rih, një qytet në Ukrainën qendrore ku ka familjen.

Vetëm muajin e kaluar, kishte pasur skena ngazëlluese në Kherson. I marrë nga forcat ruse në ditën e dytë të pushtimit, qyteti u çlirua më 11 nëntor.