Lufta në Ukrainë po vazhdon prej një viti e gjysmë dhe për moment nuk asnjë “fije paqe” në horizont.
Megjithatë një zgjidhje politike për të arritur çmilitarizimin e Krimesë është e mundur. Kështu deklaroi presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, gjatë një interviste me gazetaren Natalia Mosiychuk.
Lajmin e bënë të ditur edhe mediat ukrainase.
“Do të ketë më pak viktima nëse gjendemi në kufijtë administrativë të Krimesë” shpjegoi Zelensky.
“Besoj se në këtë mënyrë do të jetë e mundur të lëvizjet politikisht për çmilitarizimin” e rajonit nga Rusia.
Nëse do të ishte e vërtetë, kjo do të ishte një kthesë drastike në një luftë ku liderët e palëve kundërshtare kanë refuzuar edhe ta shohin njëri-tjetrin në sy, apo të ulen ballë për ballë.
Propozimi i Zelenskyt
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky thotë se do të jetë e mundur të negociohet një zgjidhje për Krimenë e aneksuar nga Rusia në 2014, në vend të përdorimit të forcës.
“Kur flasim për kufijtë administrativë të Krimesë, mendoj se është e mundur politikisht të detyrohet çmilitarizimi i Rusisë në territorin e gadishullit”, tha Zelensky.
Ai e tha këtë gjatë një interviste në fundjavë, që u transmetua. Kiev aktualisht po lufton kundër një pushtimi në shkallë të plotë nga Rusia dhe ka deklaruar vazhdimisht se synon të rimarrë Krimenë, si dhe zonat e pushtuara që nga fillimi i luftës në shkurt 2022.
Ushtarët ukrainas në jug të vendit po përparojnë gradualisht drejt bregut të Detit të Zi, në një përpjekje për të ndërprerë një rrugë furnizimi ruse në gadishull. Zelensky tha se një zgjidhje politike për Krimenë do të ishte e preferueshme pasi do të përfshinte më pak viktima.
Zelensky gjithashtu nënvizoi se ai nuk dëshiron ta zhvendosë luftën në territorin rus. Ai vuri në dukje se avancimi në territorin rus do të rrezikonte humbjen e mbështetjes perëndimore.
“Nëse Ukraina do ta sillte luftën në territorin e Rusisë, ajo do të humbiste mbështetjen e koalicionit ndërkombëtar”, tha ai.
Negociatat për Krimenë
Zelensky tani duhet të ndajë ëndrrat nga realiteti. Pritshmëritë për një sukses ushtarak të një dhe nga ana tjetër ato po zbehen gjithnjë e më shumë.
Shefi i Shtabit të SHBA Mark Milley e kishte thënë tashmë muaj më parë, studiuesit dhe analistët e kanë përsëritur prej disa kohësh: hipoteza e negociatave po fiton terren. Dhe Zelensky gjithashtu ka zbutur retorikën që rrezikonte të krijonte pritshmëri të tepërt.
Për më tepër, lidhur me Krimenë, lideri gjithmonë ka qenë qëllimisht i paqartë. Më 24 maj 2022, tre muaj pas pushtimit rus, ai kujtoi se synimi për të ripushtuar një rajon të konsideruar nga Rusia si pjesë e territorit të saj metropolitane do të kishte rezultuar në " humbje të mëdha".
Dhe ndonëse gjithmonë ka folur hapur për një gatishmëri për të rimarrë Krimenë, ai gjithmonë i ka shmangur referencat ndaj operacioneve të përqendruara në mënyrë eksplicite në gadishullin e diskutueshëm.
Rëndësia e gadishullit
Kujtojmë se para pak muajsh, presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky ka thënë se lufta në vendin e tij “filloi me Krimenë dhe duhet të përfundojë me çlirimin e saj”.
Në vitin 2014, forcat e mbështetura nga Kremlini morën kontrollin e gadishullit të Krimesë dhe territori, i cili ka një shumicë rusishtfolëse votoi për t’u bashkuar me Rusinë në një referendum që Ukraina dhe Perëndimi e kanë diskutuar dhe e konsiderojnë të paligjshëm.
Presidenti rus Vladimir Putin ka nënshkruar një ligj që zyrtarizon marrjen e Krimesë nga Rusia nga Ukraina atë vit, pavarësisht sanksioneve nga BE dhe SHBA.
Por Krimea ende njihet ndërkombëtarisht si pjesë e Ukrainës. Ai ka një vendndodhje strategjike të rëndësishme dhe është përdorur nga Rusia për të nisur sulme ndaj objektivave thellë brenda Ukrainës.
Sevastopol është qyteti më i madh në Krime dheështë përdorur gjithashtu nga Rusia si shtëpia e flotës së saj të Detit të Zi, e cila ka udhëhequr një bllokadë të vijës bregdetare të Ukrainës. Mirëpo, tani deklaratat e presidentit për negociatat politike me armikun hapin një skenar ndoshta të paprecedentë për rezultatin e përgjithshëm të luftës.
