LIVE: Bota në prag të një lufte të re, Putin me lëvizje të mistershme – këto janë hipotezat e frikshme

Presidenti rus, Vladimir Putin tha se Ukraina nuk mund të mbijetonte për më shumë se një javë pa mbështetjen ushtarake dhe financiare perëndimore.

Duke folur në një takim të Klubit të Diskutimit Valdai, institut me bazë në Moskë, në vendpushimin e Detit të Zi të Socchit, Putin tha se Ukraina po mbështetet falë donacioneve shumëmilionëshe që vijnë çdo muaj.

“Nëse thjesht ndalet, gjithçka do të vdesë brenda një jave. E njëjta gjë vlen edhe për sistemin e mbrojtjes. Vetëm imagjinoni nëse ndihmat ndalojnë nesër. Ata do të jetojnë vetëm një javë kur t’i mbarojnë municionet”, tha lideri rus.

Putin theksoi gjithashtu se Ukraina ka humbur më shumë se 90 mijë ushtarë që nga fillimi i kundërofensive të Kievit kundër forcave ruse në muajin qershor.

Komentet në lidhje me financimin perëndimor për Ukrainën vijnë pasi rriten frika se trazirat politike në Uashington mund të kërcënojnë ndihmën thelbësore ushtarake dhe humanitare që Kievit i nevojitet për të luftuar pushtimin rus.

Presidenti amerikan, Joe Biden kohët e fundit theksoi shqetësimin se mbështetja e SHBA-së për Ukrainën mund të zvogëlohet shkaku i republikanëve.

Pretendimi i Putinit erdhi në të njëjtën ditë, zyrtari i Bashkimit Evropian, Josep Borrell, paralajmëroi se blloku nuk mund të kompensonte mungesën e fondeve nëse mbaronte mbështetja për Kievin nga Shtetet e Bashkuara.

Herët në mëngjesin e 19 shtatorit, presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev nisi një operacion të rrufeshëm ushtarak që ishte planifikuar prej muajsh për të rivizatuar hartën gjeopolitike dhe për t'u hakmarrë për humbjen poshtëruese që pësoi babai i tij 30 vjet më parë.

Në pushtet për dy dekada dhe me një luftë të suksesshme nën brezin e tij, presidenti azer Ilham Aliyev ka folur shpesh për kthimin e enklavës malore të Nagorno-Karabakut nën kontrollin e plotë të Azerbajxhanit pasi banorët e saj etnikë armenë u shkëputën nga sundimi i Baku, në fillim të viteve 1990.

Tani një kombinim faktorësh e ka bindur se ka ardhur momenti i duhur, tha Elin Sulejmanov, ambasadore e Azerbajxhanit në Britaninë e Madhe.

E spikatur midis këtyre "faktorëve" ishte paaftësia ose mosgatishmëria e re e Rusisë, Perëndimit apo Armenisë për të ndërhyrë për të mbrojtur Nagorno-Karabakun, një territor që formalisht kishte qenë pjesë e Azerbajxhanit gjatë gjithë kohës.

“Amaneti”

Ishte gjithashtu një çështje thellësisht personale për presidentin, thanë ata.Veprimet e Aliyev zbutën kontrollin prej dekadash të Rusisë në rajonin e rëndësishëm strategjik të Kaukazit Jugor, i cili kryqëzohet nga tubacionet e naftës dhe gazit, shtrihet midis detit të Zi dhe Kaspik dhe kufizohet me Iranin, Turqinë dhe Rusinë.

Në ditën e operacionit ushtarak, pasi luftimet u ndalën, Hadjiyev përmendi ato që ai i quajti "elementët nxitës" që e shtynë Bakun të përdorte veprime ushtarake.

Rusia, e cila ka paqeruajtës në terren, por është e preokupuar me luftën e saj në Ukrainë, qëndroi pranë. Hadjiyev tha se Azerbajxhani u dha rusëve "disa minuta njoftim" përpara fillimit të operacionit.

Nikol Pashinyan, kryeministri i Armenisë fqinje, e cila ka luftuar dy luftëra të mëdha për Karabakun, nuk i ka dëgjuar thirrjet e politikanëve të opozitës për të ndërhyrë dhe tha se vendi i tij duhet të jetë "pa konflikte" për pavarësinë e tij.

Perëndimi, i cili më parë ishte përpjekur të ndërmjetësonte, vetëm i bëri thirrje Aliyevit që t'i jepte fund operacionit të tij dhe u injorua siç duhet.

Tradhtia ruse

Pashinyan më pas kritikoi ashpër Rusinë se nuk bëri sa duhet për të parandaluar krizën. Në një telefonatë konferencë javën e kaluar, Kremlini mohoi që paqeruajtësit e tij duhej të kishin ndërhyrë.

Ministria e Jashtme ruse shtoi se ai po bënte një "gabim të madh" dhe e akuzoi atë se po përpiqej të shkatërronte lidhjet shekullore të Armenisë me Moskën. Në maj, në një përpjekje për të çuar përpara bisedimet e paqes, kryeministri armen Pashinyan bëri atë që dukej si një ofertë revolucionare:

Armenia ishte gati të njihte Karabakun si pjesë të Azerbajxhanit nëse Baku garantonte sigurinë e popullsisë së saj etnike armene. Aliyev duket se e ka marrë këtë si një shenjë dobësie. Në të njëjtën ditë, Ministria e Jashtme ruse akuzoi Pashinyanin se mbolli farën e rënies së Karabakut.

Kjo thuhet se ka ndryshuar “situatën”. Lidhjet e Moskës me Armeninë filluan të përkeqësohen në vitin 2018 kur Pashinyan, një ish-gazetar, udhëhoqi protestat në rrugë që e sollën atë në pushtet pas një vargu të gjatë liderësh armenë pro-rusë.

Fiks atëherë, në vitin 2020, ai filloi një luftë 44-ditore në të cilën ushtria e tij fitoi. Rusia ndërmjetësoi një armëpushim që dukej të ishte një fitore për Moskën.

Më pas, pushtimi në shkallë të plotë i Ukrainës nga Rusia në shkurt 2022 ndryshoi përsëri ekuacionin.

Sulmi i fundit

Mëngjesin e së martës më 19 shtator, tensionet shpërthyen. Të paktën pesë rusë u vranë në konfliktin që pasoi, një aksident për të cilin Aliyev i kërkoi falje Putinit.

Brenda 24 orëve, Baku shpalli fitoren dhe luftëtarët armenë të Karabakut ranë dakord për një armëpushim që i detyronte ata të çarmatoseshin. Armenët e Karabakut thanë se ndiheshin të tradhtuar nga të gjitha anët.

"Azerbajxhani ka rifituar sovranitetin e tij mbi të gjithë territorin," i tha Aliyev kombit.

Për Azerbajxhanin, kthimi i Karabakut i hap rrugën dhjetëra mijëra azerbajxhanasve që dikur ikën prej tij për t'u kthyer, një premtim që babai i Ilham Aliyev e ka bërë vazhdimisht.

"Presidenti Aliyev e përmbushi amanetin e babait të tij," tha Suleimanov.

Rusët dukeshin si “mbretërit” e Detit të Zi për shumë kohë.

Megjithatë, sot, 18 muaj pas nisjes së luftës, situata në Detin e Zi duket se po kthehet më shumë në favor të ukrainasve. Kievi, pavarësisht se nuk ka më një marinë de facto, ka organizuar disa sulme në bazat kryesore detare ruse.

Dronët, anijet pa pilot të nisura drejt objektivave të ndjeshme, bombardimet me raketa: e gjithë kjo i ka vënë forcat e Moskës në vështirësi. Dhe kështu, siç theksohet në Institutin për Studimin e Luftës (ISW), marina ruse vendosi të tërhiqte një pjesë të flotës nga Krimea në Novorossiysk.

Një zgjedhje që mund të ketë implikime të rëndësishme ushtarake dhe politike.

Tërheqja e flotës

ISW nuk ka dyshime: ka dëshmi dhe foto satelitore që tregojnë një tërheqje të pjesshme të flotës ruse nga Sevastopoli.

Nga baza më e rëndësishme detare në Detin e Zi, për të mbrojtur të cilën Moska promovoi aneksimin e Krimesë nga Ukraina në 2014. Të paktën dy fregata, tre nëndetëse, si dhe disa anije zbarkimi dhe disa vëzhgime, u pozicionuan shumë më larg në lindje.

Lëvizja, siç nënvizohet gjithmonë nga ISW, mund të ketë dy shpjegime. Nga njëra anë, mund të jetë një ripozicionim i zakonshëm, i lidhur më shumë me arsye logjistike sesa taktike.

Por sasia dhe rëndësia e mjeteve të lëvizura duket se sugjeron një hipotezë tjetër: një ripozicionim për arsye sigurie. Kjo do të thotë se anijet mund të qëndrojnë për një kohë të pacaktuar në portin e Novorossiysk, të konsideruara më të sigurta nga sulmet dhe inkursionet nga pala ukrainase.

Qyteti nuk ndodhet në Krime, por në jug të Krasnodarit. Prandaj, automjetet e sjella këtu nuk mund të jenë më brenda rrezes së raketave ukrainase, as brenda rrezes së dronëve dhe inkursioneve të llojeve të ndryshme nga forcat e Kievit.

Një mënyrë për ta bërë më pak të vështirë mbrojtjen e flotës strategjike dhe jetike ruse të Detit të Zi.

Baza e re

Pas kësaj, u njoftua se Rusia do të ndërtojë një bazë detare në bregun e Detit të Zi në rajonin separatist të Gjeorgjisë të Abkhazisë. Kjo u bë e ditur nga Aslan Bzhania, lideri i republikës së vetëquajtur të panjohur nga komuniteti ndërkombëtar, një ditë pas takimit të tij me presidentin rus Vladimir Putin.

Qeveria e Tbilisi tha se ishte "të shqetësuar” për këtë zhvillim. Moska e njohu Abkhazinë dhe një rajon tjetër separatist gjeorgjian, Osetinë e Jugut, si shtete të pavarura në vitin 2008, pas një lufte të shpejtë pesë-ditore që përfundoi më 12 gusht me fitoren e Rusisë kundër Gjeorgjisë.

Hipotezat

Episodet e fundit që përfshinin drejtpërdrejt Sevastopolin po bëjnë që të fitojë terren edhe hipoteza e dytë, pra ajo që ka të bëjë me lëvizjen taktike dhe mbrojtëse.

Qyteti, dhe kryesisht zona e tij portuale, u godit rëndë më 22 shtatorin e kaluar. Raketat e lëshuara nga Ukraina goditën, ndër të tjera, ndërtesën ku ishte vendosur flota. E gjithë kjo, të paktën sipas versionit të Kievit, ndërkohë që po zhvillohej një takim i rëndësishëm mes disa gjeneralëve rusë.

Sulmi i kryer në fund të shtatorit ishte padyshim më i bujshmi, por jo i vetmi. Forcat ukrainase në raste të tjera kanë përdorur drone dhe varka të kontrolluara nga distanca.

Mjete kundër të cilave është më e vështirë për t'u mbrojtur dhe me të cilat rusët janë përballur disa herë.

Dështimi i Rusisë

Nëse hipoteza e tërheqjes taktike do të konfirmohej, implikimet do të ishin të shumta. Duke u nisur nga fakti se rusët do të kishin ndjesinë e humbjes së vazhdueshme të terrenit në Detin e Zi.

Mbytja e anijes Moskva përfaqësoi kambanën e parë të alarmit. Flota në brigjet e Ukrainës nuk ishte më e sigurt dhe rusët duhej të hiqnin dorë nga çdo ambicie për Odesën.

Sulmet e mëvonshme në Krime nga pala ukrainase dobësuan më tej pozicionin e Moskës në ujërat e Detit të Zi.Kievi ishte gjithashtu në gjendje të pushtonte disa platforma nafte të humbura tashmë në vitin 2014.

Prandaj, tërheqja nga Sevastopoli në Novorossiysk mund të përfaqësojë aktin e fundit në një erozion të vazhdueshëm të epërsisë ruse në zonë. Me të gjitha pasojat e parashikueshme të rastit, jo vetëm në planin taktik, por edhe në aspektin moral të ushtarëve dhe gjeneralëve të vendosur në Krime.

Më 15 shtator, Vladimir Putin tha se Rusia nuk do të rekrutojë mercenarë të huaj në ushtrinë e saj dhe nuk ka nevojë për “njerëz nga jashtë”.

Megjithatë, menjëherë pas kësaj, një grup tjetër prej 30 mercenarësh nga Serbia fluturuan drejt Moskës për t’iu bashkuar Divizionit 106 Ajror. Kush dhe si po rekruton qytetarë të vendeve të tjera për ushtrinë ruse, zbuloi Shërbimi rus i BBC-së.

Moska po përpiqet të rekrutojë deri në disa qindra qytetarë serbë për të marrë pjesë në luftën në Ukrainë.

Udhëheqës kryesor të rekrutimit janë komandanti serb Davor Savicic, i cili ka luftuar në lindje të Ukrainës që nga viti 2014; Aleksandar “Surgeon” Zaldostanov, udhëheqësi i “Ujqërve të Natës”; dhe djali i ish-presidentit të Jugosllavisë, Sllobodan Milosheviq, Marko, i cili jeton në Rusi.

Fakti që mercenarët serbë po marrin pjesë në luftën në Ukrainë u konfirmua në fund të gushtit nga Savicic dhe snajperi serb, Dejan Beriq në transmetimin e programit Solovyov Live.

Savicic tha se batalioni i tij ishte në zonën e aeroportit Hostomel afër Kievit në fillim të luftës, pas së cilës ata u transferuan në Kharkiv dhe më pas në fshatin Bohorodychne, rrethi Kramatorsk, Donetsk.

Në fillim të vitit, krerët e qarqeve dhe kompanive shtetërore u ngarkuan të rekrutojnë 150 mijë vullnetarë në mënyrë që deri në vjeshtë të vitit 2023 të zëvendësojnë 50 për qind të të mobilizuarve, të rekrutuar gjatë valës së mobilizimit të vjeshtës së vitit 2022.

Në një nga takimet e fundit me kryeministrin rus, Mikhail Mishustin, u tha se plani për rekrutimin e vullnetarëve ishte përfunduar vetëm 70 për qind dhe guvernatorët duhet ta zbatojnë atë 100 për qind deri në fund të këtij viti.

Presidenti Vladimir Putin, duke folur në Forumin Ekonomik të Lindjes së Largët më 12 shtator, pohoi se 270 mijë njerëz kishin nënshkruar vullnetarisht kontrata gjatë gjashtë deri në shtatë muajve të fundit.

Rrjeti televiziv amerikan CBS News pretendon se “Koreja e Veriut ka filluar të furnizojë Rusinë me armë”.

Në lajmin e CBS News, të bazuar në një zyrtar të SHBA-së, pas takimit mes liderit verikorean Kim Jong-un dhe presidentit rus Vladimir Putin lidhur me “furnizimin me armë dhe bashkëpunimin ushtarak”, pretendohet se Pheniani ka filluar të dërgojë armë në Moskë.

“Nuk është e qartë se çfarë mori Koreja e Veriut nga Rusia në këmbim të armëve që dyshohet se filloi të dërgojë ose nëse ngarkesa në fjalë ishte pjesë e një zinxhiri të furnizimit afatgjatë apo dërgesë më e kufizuar”, thuhet në lajmin e medias amerikane.

– Kim dhe Putin u takuan më 13 shtator

Kim dhe Putin u takuan më 13 shtator në Kozmodromin Vostonchny në rajonin Amur të Rusisë. Putin i cilësoi si “të frytshme” negociatat me Kim ndërsa tha se kanë shkëmbyer mendime rreth situatës në rajon dhe marrëdhënieve dypalëshe.

SHBA-ja, Koreja e Jugut dhe Japonia reaguan ndaj liderit verikorean dhe presidentit rus të cilët diskutuan për çështjet e “furnizimit me armë dhe bashkëpunimin ushtarak” gjatë takimit të tyre.

Rusia po ndërton "bunkerë kompleksë nëntokë dykatësh" në një fshat ukrainas, tha Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar.

Fortifikimet po krijohen me "tunele dhe llogore" përgjatë aksit Orikhiv në Novopokrovka, tha ajo në përditësimin e saj të fundit të inteligjencës.

Diku tjetër, në qytetin e vogël Tokmak, trupat e Vladimir Putin po mbushin llogore me beton dhe po ndërtojnë "fortifikime shtesë mbrojtëse".

Oficerët rusë gjithashtu kanë nisur evakuimin e familjeve të tyre nga qyteti. Ministria tha se këto lëvizje ka të ngjarë të tregojnë se Moska është e shqetësuar për një përparim ukrainas.

“Bunkerët do të shtojnë mbrojtje shtesë për ushtarët rusë dhe elementët e komandës dhe kontrollit nga sulmet e artilerisë së rëndë ukrainase dhe mjeteve ajrore pa ekuipazh”, thuhet në deklaratë.

“Betoni ka të ngjarë të përforcojë sistemet e llogoreve përpara kushteve potencialisht të lagështa dhe me baltë në javët e ardhshme.

"Këto fortifikime dhe evakuime ka të ngjarë të pasqyrojnë shqetësimin e Rusisë për një përparim të mëtejshëm ukrainas."

Një raport përfundimtar mbi shkakun e rrëzimit të avionit që vrau Yevgeny Prigozhin nuk është prodhuar ende, ka thënë Kremlini.

Udhëheqësi i Grupit Wagner vdiq saktësisht dy muaj pasi ai udhëhoqi një kryengritje të dështuar kundër ushtrisë më të lartë të Rusisë në Moskë.

Nëntë persona të tjerë u vranë gjithashtu në aksident. Shumë vëzhgues dhe disa nga mbështetësit e shefit mercenar, kanë thënë se shteti rus ishte përgjegjës.

Disa kanë sugjeruar se Vladimir Putin mund të ketë dashur të rrëzojë aeroplanin në shenjë hakmarrjeje për rebelimin.

Presidenti i SHBA Joe Biden është ndër ata që beson se lideri rus ishte i përfshirë.

Dje, Putin tha se në trupat e viktimave u gjetën fragmente granatash dore.

Ministri rus i Mbrojtjes ka bërë thirrje që të prodhohen më shumë avionë luftarakë Su-34 pasi Kremlini njoftoi një rritje të madhe të shpenzimeve ushtarake.

"Këta avionë janë kuaj të vërtetë pune. Ata mund të bëjnë katër deri në pesë fluturime në ditë," tha Sergei Shoigu, sipas Moscow Times.

"Kjo është arsyeja pse ne duhet të përshpejtojmë, përshpejtojmë" prodhimin e tyre."

Ai i bëri komentet gjatë një vizite në një bazë të prodhimit aeronautik në Novosibirsk në Siberi.

Ai tha gjithashtu se ministria ka ngarkuar fabrikën të "përshpejtojë prodhimin dhe punën e riparimit" të avionëve për shkak se ata janë "në kërkesë".

Ajo vjen pasi Kremlini njoftoi së fundmi se ka rritur shpenzimet e tij të mbrojtjes me 68% për vitin 2024 - një total prej rreth 6% të PBB-së.

Një dron i marinës ukrainase është shkatërruar në afërsi të Krimesë, ka thënë ministria ruse e mbrojtjes.

Aeroplani pa pilot u kap nga forcat e aviacionit detar të flotës ruse të Detit të Zi, shtoi ajo.

Nuk janë dhënë detaje të tjera për ngjarjen.

Një numër sulmesh me dronë janë kryer në ujërat pranë gadishullit të aneksuar ilegalisht gjatë muajve të fundit. Në gusht, një cisternë me flamur rus afër urës së Krimesë u godit nga një dron ukrainas, tha Moska.

Mediat lokale në Rusi thanë se anija SIG po i afrohej ngushticës Kerç, e cila lidh Detin e Zi dhe Detin Azov, kur u godit.

Grupi mercenar rus Wagner nënshkroi një kontratë me një firmë kineze vitin e kaluar për të marrë imazhe satelitore për inteligjencë, raporton AFP.

Një dokument i parë nga AFP tregon se kompania, Beijing Yunze Technology Co. Ltd, shiti dy satelitë që i përkisnin Nika-Frut - një kompani në atë kohë pjesë e perandorisë së biznesit të ish-shefit të Wagner, Yevgeny Prigozhin.

Grupi mercenar nga ana e tij përdori imazhet për t'i ndihmuar ata në operacionet në Afrikë dhe gjithashtu këtë qershor kur tentoi një rebelim në Rusi, i cili më vonë dështoi, tha një burim evropian i sigurisë për AFP.

Burimi pohoi gjithashtu se grupi mercenar porositi imazhe të territorit rus këtë vit.