Në samitin e kësaj jave, Bashkimi Europian pritet të bëjë publike më shumë se dhjetë kompani kineze që thuhet se po furnizojnë me teknologji kritike makinerinë e luftës ruse.
Raporti i Politico fokusohet në kompanitë perëndimore që prodhojnë komponentë teknologjikë kritikë për arsenalin rus, duke anashkaluar sanksionet gjithëpërfshirëse që Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Europian kanë vendosur ndaj individëve dhe subjekteve në Rusi.
Intel, gjiganti amerikan i prodhimit të gjysmëpërçuesve, është importuesi kryesor i të ashtuquajturave “artikuj të fushës së betejës me përparësi të lartë” që shkojë drejt Rusisë për vitin 2023.
Më pas është Huawei i Kinës dhe më pas Pajisjet Analoge, AMD, Texas Instruments dhe IBM, të gjitha amerikane.
Sipas një raporti nga Instituti KSE (Shkolla e Ekonomisë e Kievit), importet ruse të mikroelektronikës, sistemeve të navigimit me valë dhe satelitore, si dhe komponentëve të tjerë kyç të përfshirë në listën e sanksioneve, kanë shkuar në nivelet pothuajse të paraluftës, me një vlerë 900 milionë dollarë në nëntë muajt e parë të këtij viti.
E gjithë kjo sugjeron se ndërsa sanksionet perëndimore kundër Rusisë për luftën në Ukrainë kanë pasur një ndikim të përkohshëm, Moska dhe mbështetësit e saj kanë arritur në masë të madhe të riorganizojnë zinxhirët e furnizimit, me ndihmën e Kinës, Hong Kongut dhe vendeve si Kazakistani dhe Turqia.
“Kjo nga ana tjetër ngre pyetjen nëse, ndërsa BE po përpiqet të bëjë gati paketën e saj të 12-të të sanksioneve kundër Rusisë në kohë për samitin e së enjtes.
Për Elina Rybakova, drejtoreshë e programit ndërkombëtar në Institutin KSE, edhe sektori privat perëndimor duhet të mbajë përgjegjësi.
Sipas saj, këtyre kompanive duhet t’u kërkohet të gjurmojnë produktet e tyre përgjatë zinxhirit të furnizimit deri në destinacionin e tyre përfundimtar, ashtu si bankat u detyruan të ashpërsojnë kontrollet kundër pastrimit të parave dhe klientëve pas 2008.
Intel, nga ana e saj, ka theksuar se ka ngrirë të gjitha dërgesat në Rusi dhe Bjellorusi, duke respektuar sanksionet dhe kontrollet e eksporteve të vendosura nga SHBA dhe aleatët e saj.
Pavarësisht mohimeve, megjithatë, gjetjet e Institutit KSE konfirmojnë në mënyrë më sistematike rezultatet jozyrtare të një hetimi të mëparshëm të Politico që zbuloi se si municionet e prodhuara nga Amerika përfunduan në duart ruse dhe se si Kina furnizoi Rusinë me armë jo-vdekjeprurëse, por ushtarake të dobishme në luftën kundër Ukrainës.
Sa i përket Europës, kompanitë e saj mund të mos jenë ndër prodhuesit kryesorë të teknologjisë kritike të shitur në Rusi, por industritë e saj janë kritikuar vazhdimisht për sigurimin e pajisjeve dhe pjesëve inxhinierike, shpesh përmes vendeve të treta si Kazakistani.
Si pjesë e doktrinës “të gjithë për një”, Bashkimi Europian ka rënë dakord të zbatojë masa kundër Rusisë, nga energjia te bankat. Sidoqoftë, aplikacioni rezulton të jetë a la carte.
Disa vende kanë rënë dakord me paketat e sanksioneve, të tjera, si Hungaria – shprehin hapur simpatinë e tyre për Rusinë, ndërsa disa vuajnë nga konfliktet e interesit, si në rastin e kryeministres estoneze Kaja Kallas, burri i së cilës u zbulua se kishte një aksione në një kompani transporti që është ende aktive në Rusi.
Pastaj ka vende të tjera si Austria, e cila për shkak të lidhjeve historike me Rusinë mbyll një sy ndaj politikanëve dhe zbatimit të ligjit. Dështimi i objektivit të sanksioneve, megjithatë, nuk lidhet vetëm me pezullimin e importeve.
Rusët me llogari bankare të majme dhe lidhje të ngushta me Putinin janë akoma më se të mirëpritur në Europë.
Ish-bashkëshortja e Putinit, Ludmila, si dhe partnerja e tij aktuale, kanë shpenzuar pak për investime në prona luksoze në Spanjë, Zvicër dhe Francë, sipas një hetimi të Politico në fillim të këtij viti.
Rreth 1600 kompani shumëkombëshe perëndimore ndërkohë vazhdojnë të bëjnë biznes me Rusinë.
Sipas të njëjtit medium, shumë prej kompanive që njoftuan se do të tërhiqen nga partneritetet nuk e mbajtën premtimin e tyre, si prodhuesit e pijeve alkoolike, produktet e të cilëve vazhduan të shiten në tregun rus, pavarësisht njoftimeve të tyre për largimin e tyre nga Rusia./Politico
