Partitë që sulmojnë parimet themelore morale që jetojnë në popullin Kosovar janë armiq dhe duhet të luftohen me të gjitha mjete, natyrisht, i referohem kryesisht grupeve antidemokratike, fashiste, nacional-socialiste dhe revolucionare socialiste që ishin shfaqur në periudha të paslufte,në dukje se toleranca e natyrshme në një shoqëri të lirë, demokratike përfshinte gjithashtu rrezikun që u jepej fushëveprimi grupeve që duan të shkatërrojnë të njëjtën shoqëri demokratike. Ne duhej të ruheshim nga naiviteti ndaj atyre që duan të minojnë demokracinë. Dhe ky rrezik tani po fshihet përsëri. Ndikimi i huaj gjithashtu nuk duhet nënvlerësuar.
Komisioni Shtetëror i Sistemit Parlamentar1 ka qenë plotësisht i zënë me aktivitete potencialisht të padëshirueshme të partive politike2). Ajo propozoi që të përfshihen rregulla të qarta në një Akt të Partive Politike mbi përfshirjen demokratike, financimin dhe donacionet dhe fushatën (dixhitale) nga partitë. Në të duhet të rregullohet edhe një ndalim i mundshëm i partive, fillimisht do të futeshin rregulla të reja për financimin e partive.
Qëllimi është të forcojë pavarësinë e partive politike në raport me qeverinë dhe palët e treta. Ministri nuk ka menduar për kërkesat organizative, janë marrë parasysh vetëm kërkesat për transparencë. Po shqyrtohet mundësia e ndalimit të parties. Është e mundur të vendoset një ndalim partie vetëm nëse një parti politike paraqet një kërcënim konkret dhe real për shtetin kushtetues demokratik. Për shembull, sepse minon parimet e saj themelore me fjalë dhe me vepra.
Ardhja e mediave sociale dhe e flukseve (të paqarta) të parave dhe si rrjedhojë e mundësive shumë më të fuqishme për dezinformim dhe ndikim të padëshiruar te qytetarët, duhet të jetë një arsye për vigjilencë më të madhe. Çështja është nëse toleranca duhet të jetë aq e madhe sa t'u jepet hapësirë grupeve që refuzojnë demokracinë parlamentare dhe madje e bëjnë atë të dyshojë dhe ta minojë atë. Gjermania ka një ndalim të tillë partiak për shkak të një kërcënimi ndaj rendit ligjor demokratik, i cili natyrisht është i rrethuar nga masa mbrojtëse. Për më tepër, duhet të ketë një shans realist për të arritur objektivat.Diskutimi se çfarë mund të përballojnë ose jo palët dhe si duhet ta rregullojë ligjvënësi këtë duhet të mbahet urgjentisht. Fakti që është i kufizuar në transparencë dhe flukse financiare është shumë i hollë. Për më tepër, një diskutim më i gjerë shoqëror është i dëshirueshëm rreth mënyrës se si të trajtohen grupet ose individët që kërkojnë të minojnë demokracinë (parlamentare). Shembujt përfshijnë rolin e medias (për të ofruar apo jo një platformë), shprehjet në mediat sociale, aksesin në informacione të ndjeshme (parlamentare), anëtarësimin në komisione dhe pajtueshmërinë me rregullat e sjelljes parlamentare.
Ndalimi i partive do të jetë vetëm hapi i fundit. Natyrisht duhet menduar nëse një ndalim nuk do të çojë në fshehje në paligjshmëri dhe natyrisht duhet të bëhet një ekuilibër midis mbrojtjes së demokracisë dhe lirisë së shprehjes. Nuk më duket se kësaj të fundit duhet t'i kushtohet një rëndësi më e madhe në të gjitha rastet. Të mos bënte asgjë nuk ishte një opsion për të. Gjithë jetën ishte kampion, veprimtar politik që donte të qëndronte në barrikada, por më pas në barrikada të shtetit kushtetues demokratik. .Dhe gjithmonë kërkonte mënyra brenda shtetit kushtetues demokratik për të ndryshuar diçka, për të arritur atë që e shihte si të mire, ndonjëherë ngjallte kundërshtime për shkak të pasionit dhe egërsisë,në rrethin tuaj, edhe në partinë tuaj. Këto vlera lidhen me themelet e shoqërisë sonë dhe kuadrin që shteti kushtetues demokratik i ofron shoqërisë sonë. Mund të jetë e dobishme që së pari të zmadhohet se çfarë saktësisht përbën shtetin e së drejtës. Kam frikë se shteti i së drejtës është kthyer në një term ombrellë në debatin publik, nga i cili secili nxjerr një element dhe e zmadhon, ose i shton diçka. Njerëzit janë gjithashtu të shpejtë, shpesh shumë të shpejtë, për të pretenduar se sundimi i ligjit është komprometuar ose shkelur. Për disa, paratë e pamjaftueshme për ndihmën juridike të financuar është fundi i shtetit të së drejtës, për të tjerët sundimi i ligjit është kryesisht një shtet që ruan shtetin e së drejtës. Dhe për një të tretën, ekziston vetëm një shtet ligjor kur ka drejtësi sociale, me fjalë të tjera një shpërndarje e drejtë e burimeve dhe mundësive të pakta për të gjithë: me fjalë të tjera, një shtet ligjor social. Gjithçka është shumë e kuptueshme në vetvete, por nuk dëmton ta trajtojmë konceptin e shtetit ligjor me kujdes. Nganjëherë dëgjoj debate politike në të cilat sipas pjesëmarrësve cenohet, dhunohet, lëndohet, frustrohet ose shpallet i vdekur sundimi i ligjit. Kjo është e tepërt dhe jo pa rrezik, sepse ekspresiviteti i një koncepti kaq themelor siç është shteti kushtetues natyrshëm zvogëlohet pasi secili i jep interpretimin e tij dhe e përdor si argument politik.
Epo, nuk është as e lehtë. Sepse ajo që ne kuptojmë me shtetin ligjor ndryshon edhe me kohën dhe rrethanat sociale. Mund të thuash: zbardhet me kalimin e viteve. Sundimi i ligjit ka ekzistuar për më shumë se 200 vjet, por e drejta universale e votës për gratë ekziston vetëm për 100 vjet, dhe trajtimi i barabartë sipas ligjit të burrave dhe grave, homoseksualëve dhe të drejtëve, të bardhëve dhe zezakëve daton edhe më vonë. Edhe në kohët koloniale flitej për një shtet kushtetues, këtë nuk mund ta imagjinojmë më.
