Shumica e veprimeve të politikanëve ekstremistë që synojnë gërryerjen e shtetit tonë kushtetues demokratik mbeten pa shumë pasoja edhe sot e kësaj dite. Ne shprehim turpin tonë për këtë çmenduri. Do të shohim nëse mund të bëjmë diçka për këtë me rregullat dhe protokollet në fuqi. Dhe më pas konkludojmë me një buzëqeshje trishtuese se fatkeqësisht nuk ndodh kështu. Konkludojmë se rregullat dhe protokollet mbeten gjithmonë pas fakteve. Dhe pastaj kthehemi në rendin e ditës, derisa të shfaqet rrëmuja e radhës nga lagjet ekstremiste.
Dhe e gjithë kjo, tashmë pothuajse çdo javë, në përsëritje. Ne jemi të verbuar nga diçka që duket se mendojmë se është shkaktuar nga një pasqyrë shtrembëruese. Ne e mendojmë ekstremizmin si një grumbull shtrembërimesh të dhimbshme politike që zhduken sapo largohesh nga pasqyra. Ky refleks pasqyrues shtrembërues është në rrugë të mbarë për të na bërë të humbur plotësisht në trazirë, frikësim dhe minuar shtetin kushtetues demokratik që është kaq themelor për shoqërinë tonë. Pyetja është se nga vjen ky refleks i pasqyrës shtrembëruese. Oportunizëm politik? Apatia administrative? Reputacion politik dhe epsh për pushtet? Pamundësia zyrtare? Fitimi ekonomik? Përtacia e përgjithshme? Të gjitha përnjëherë? Apo diçka edhe më themelore?
Një politikan i mirë e njeh gërryerjen e shtetit tonë kushtetues demokratik si një dilemë të rëndë sociale. Dilema sociale është një çështje publike për të cilën ne si individë varemi nga njëri-tjetri për një zgjidhje. Ndjekja e interesave tona prodhon efekte pozitive për ne individualisht në afat të shkurtër (ose të paktën shmang efektet tepër negative), por ne si shoqëri jemi më keq në terma afatgjatë. Ilustruese për këtë janë gazetarë individualë dhe drejtues të emisioneve që veprojnë si grerëza për ekstremizmin. Ata dhe kompanitë mediatike për të cilat punojnë përfitojnë ekonomikisht në afat të shkurtër, tërësisht në përputhje me modelin e biznesit të gazetarisë së bujshme. Në terma afatgjatë, ato përforcojnë gërryerjen e shtetit tonë kushtetues demokratik. Dhe ne të gjithë jemi më keq.
Ose merrni ndalimin e partive, që shihet si një zgjidhje e mundshme për të frenuar intolerancën ndaj vlerave demokratike. Për momentin, asnjë parti apo ministër nuk do të dojë t'i djegë gishtat në këtë. Kjo shkakton shumë dëme personale apo partiake-politike në afat të shkurtër, veçanërisht me afrimin e zgjedhjeve. Rreziqet e reputacionit politik individual në një afat të shkurtër, pra, pengojnë një zgjidhje afatgjatë që do të na sjellë dobi të gjithëve. Plotësisht i humbur apo i kthyer në gjysmë të rrugës?
Ruajtja e shtetit tonë kushtetues demokratik është një dilemë sociale në rastin më të mirë. Dhe refleksi ynë i pasqyrës shtrembëruese është krejtësisht i pamjaftueshëm për ta kthyer këtë spirale në rënie, sepse është një përgjigje kryesisht individualiste dhe simbolike ndaj ekstremizmit. Dhe siç e di (apo duhet ta dijë) një politikan i mirë, dilemat sociale nuk zgjidhen me veprime individuale, por me koordinim dhe bashkëpunim. Është e rëndësishme të fokusohemi jo vetëm në ndalimet dhe rregulloret e reja (sepse këto ndoshta do të zgjasin shumë), por veçanërisht në veprimet e koordinuara politike dhe sociale. Është koha që ministrat dhe politikanët të bashkojnë forcat dhe të japin një shembull të mirë. Përcaktoni së bashku kufijtë kundër sjelljes minuese, angazhohuni për këtë të përbashkët si parti politike, politikan apo ministër individual dhe guxoni të mbani njëri-tjetrin për të. Bashkëpunim për të arritur diçka thelbësore që është kaq e nevojshme tani. Domethënë veprim politik që bën të drejtën e rëndësisë së një shteti kushtetues elastik demokratik për të gjithë ne. Dhe veprimi politik bazohet në të kuptuarit se ai mund të tolerojë vetëm një shkallë të kufizuar minimi dhe intolerance përpara se peshore të bjerë në mënyrë të pakthyeshme në drejtimin e gabuar.
Nevoja për bashkëpunim dhe veprim të koordinuar nuk vlen vetëm për administratën publike. Thirrjet e fundit për redaktorët e mediave të ndryshme për të koordinuar përpjekjet e tyre janë përgjigje të përshtatshme sociale ndaj një dileme sociale. Kjo nuk do të shkojë pa luftë dhe kërkon lidership politik me L-në e madhe. Por kush dëshiron të jetë lideri politik apo shoqëror që e kupton në pak vite se pasqyra deformuese mund të ishte kthyer në gjysmë? Në vend që të arrini në përfundimin se pasqyra shtrembëruese është degjeneruar në një reflektim tmerri ku ka pak për të qeshur dhe në të cilin ai ose ajo mund të kishte luajtur një rol vendimtar…
