Së bashku me prindërit e mi vizituam atdheun e paraardhësve tanë, Shqipërinë. Shkodër. Po binte shi. Varret e prindërve të gjyshit i nderuam me buqeta me lule. Një varrezë në shi ishte gjëja më e trishtueshme për të parë, sepse shiu na bëni të mendojmë për lotët.
Ndërsa dielli i ngroh fushat, ndërsa lisi fryn, varri fsheh të vdekurin, ndërsa zemra e gjallë i rreh! E tash e fsheh dheu i zi, dhe bari i blertë i mbuloi varrin. Atdheu ynë i bukur, o tokë e dashur heroike, lavdia e vjetër e gjyshit, që të jetë gjithmonë i lumtur! Edhe në jetën pas vdekjes...
***
Dashuria për tokën e origjinës së të parëve të mi është identiteti im i vërtetë. Të duash atdheun është të theksosh vlerat kur bëjmë zgjedhjet tona të vogla dhe të mëdha.
Vendi nga je ti dhe paraardhësit tuaj është gjithmonë i bukur, është ndjenja e vendit në një mënyrë të vogël, ndjenja e shtëpisë.
Gjyshi im: “E kërkova lumturinë në botën e huaj dhe nuk i kushtova kurrë rëndësi faktit që kisha një shtëpi në Shqipëri, ku mund ta gjeja atë”.
***
Unë shoh pranverën që kalon nëpër botë. Ajo lë pas të qeshurën e saj të gjelbër dhe ka një marrëveshje me diellin.
Ne jemi të gjithë dyshekët e dyerve! tha imagjinata ime. Dyshekët më të mirë të dyerve në botë! Dhe në të njëjtin moment përjetova një çast, një çast të madh e të gjerë, lehtësimi, çlirues në të gjithë pastërtinë e tij, isha mjeshtër i mendimit dhe i kohës në këtë moment të butë dhe të pajtueshëm ku munda ta ktheja realitetin në avantazhin tim, dhe isha unë që ra në tokë, jo fjalët, jo çfarë do të thoja, isha unë që rashë në tokë, dhe nuk u shtriva, thjesht u gjunjëzova, dhe ka një ndryshim të caktuar, isha i gjunjëzuar në dhomën e ndenjes pa dritare në Shqipëri, zyra e madhe e pronave të humbura për shpirtrat e humbur, dhe doja të flisja për turpin, ishte turpi që kisha në zemër, turpi im i lashtë, që më kishte ndjekur nga pas. Mund të mendoja drejt, domethënë, që nga ai moment e dija se do të vdisja, sepse asnjë mendim nuk është i pavarur derisa ta dish se do të vdesësh, se je i përkohshëm si lulja në vazon e çmuar, se vazo do të mbijetoje, dua të flas për këtë turp dhe të them se këtu, këtu në Shqipëri nuk ndjeva asnjë turp, asnjë turp por përgjegjësi, dhe përgjegjësia është e kundërta e turpit.
***
Vendi im (brenda dhe jashtë murit të arbrit), është shqyer nga lakmitarë të pangopur, tradhtarë, “politikanë” gjysmë-analfabet të pandershëm, të pa dinjitet. Shqipëria ime është një vend i varfër, i vuajtur, i grisur në copa nga njerëz të pabesë. Shqipëria ime është një vend ku vetëm të përzgjedhurit marrin pjesë në pasurinë. Shqipëria ime dikur krenare, me pasuri të mëdha natyrore është shndërruar në një lypës. Në një anije që fundoset.
Durimi i shqiptarëve që janë indiferentë ndaj kriminelëve që kanë shkatërruar vendin pothuajse tërësisht të shpopulluar nga të rinjtë,
është si një tub pastë dhëmbësh. Durim jashtëtokësor. Nuk mbaron kurrë.
Gjërat e bukura që ka Shqipëria nuk janë aty për t'i grabitur, vjedhur dhe zotëruar, por për t'i admiruar dhe pasuruar.
Shqiptarë! Diku ju pret një detyrë, e cila do t'ju sjellë lavdi dhe lumturi. Zoti ka përgatitur një detyrë kaq të madhe për të gjithë ju që e doni vendin tuaj. Shqipëria është përpara vdekjes përfundimtare. Luftoni larvat dhe krimbat e “rilindjes” së mafiozëve servilë antikombëtarë.
Kjo është fjala në të cilën duhet të kthehem gjithmonë: Unitet.
***
Nuk është gjithmonë aq e lehtë të thuash se nga jemi, cilës kombësi i përkasim. Ajo që ne e quajmë shtëpi është vendi ku është zemra jonë - dhe kjo nuk mund të jetë gjithmonë brenda kufijve kombëtarë.
Shtëpia ime është Australia, ku kam lindur. Shtëpia ime është Amerika, ku jetoj. Shtëpia ime është Shqipëria, ku kanë lindur dhe kanë jetuar paraardhësit e mi.
Çështja e identitetit të një individi ose një komuniteti është jashtëzakonisht komplekse, pasi ajo buron nga procesi i identifikimit, pra përcaktimi i ngjashmërisë dhe dallimit.
Shpresa ime më e madhe për Shqipërinë është që ne të jemi në gjendje të kujdesemi për njëri-tjetrin.
Se ne do të fillojmë seriozisht ta ndërtojmë këtë vend - mbi besimin, bashkimin dhe bujarinë.
Se ne duhet të dimë se ne - pavarësisht nga të gjitha dallimet tona - jemi një popull.
Se Shqipëria është një.
Shqipëria ende nuk është shembur sa jemi gjallë, do të qëndrojë në këmbë kur ta zgjojmë. Nëse ajo ka fjetur mirë për një kohë të gjatë, ajo do të jetë më e fortë, nëse tani është e vogël në ëndrrën e saj, ajo do të zgjerohet. Shpresoj.
***
Qielli po digjet lart, deti është thellë poshtë, dhe unë jam në mesin e natës, në heshtje. Mendoj për ty, atdheu im i vetëm i dashur! Varkat e dobëta marrin një lundrim të guximshëm në një botë të huaj të largët. Në të, njerëz të huaj, gjuhë dhe temperament i huaj, dhe në ju gjithçka është e njohur, vijnë vonë ose herët. Ai që nuk do të të puthte, do të dëshironte të vinte tek ti, do të ishte i pamëshirshëm me një zemër prej guri! Më kot dielli diku tjetër nuk ma ngroh zemrën! Mos, buro, zemëro, ti guxon të më thyesh anijen. Epo, nëse prishet dhe jeta ime mbaron, atëherë sillni, o dallgë, dashuroni gjithë tokën tonë ilire-shqiptare!
***
Koha kalon. Kujtimet kthehen. Në shtator 2012, me disa miq-koleg dhe vëllezër të fushëbetejës, ishim në Shqipëri. Afër dy muaj u stërvitëm në bjeshkët madhështore dhe ujërat e kaltra të Ksamilit. Natën e fundit para ikjes, në ditarin tim shkrova:
"Fryrë zemrat dhe faqet me ngjyra të ndezura, homazh të dashurit Atdhe. Emri i shenjtë. Gjumi im është i heshtur, dhe askush nuk mund të ëndërrojë në mënyrë të lehtë dhe kështu të heshtur, kur malet dhe deti bie në gjumë, dhe askush nuk mund të buzëqeshë në mënyrë të qetë dhe të lumtur, kur zërat lundrues mbinatyror vdesin. Dhe, pyjet janë duke fjetur në luginë.
Shqipëri, Shqipëria ime, ma jep mua pranverën tënde, me diell mbi ujërat që lëkunden, por më dëgjo mua, më dëgjo mua kur ditët kalojnë dhe hijet e mbrëmjes mbulojnë ballin tim. Pastaj më mëso të zbehem, o Shqipëri moj nëna ime, dhe të hipi në një krevat në tokën tënde të shenjtë, kur vera e lënë vendin”.
