Përfundimi i marrëveshjes së grurit ka implikime shumë të rëndësishme ekonomike dhe politike. Dhe jo vetëm për Ukrainën, por për shumë vende, duke përfshirë edhe Evropën. Ky vendim i Rusisë rrezikon të bëjë realitet disa “skenarë makthi”, siç tha kryeministrja italiane Giorgia Meloni, e cila e cilësoi vendimin e Moskës si “një tjetër ofendim kundër njerëzimit”. Vendimi i Rusisë për të përfunduar marrëveshjen e grurit është dëshmi e mëtejshme se kush është mik dhe armik i vendeve më të varfra. Përveçse kërcënimet ruse për të ndaluar eksportet e grurit ukrainas përmes Detit të Zi sapo e kanë bërë Putinin armik edhe shumë të rrezikshëm, edhe atij vetë i është shtuar “lista e armiqve”.
“Armiku i ri”
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se Rusia, e udhëhequr nga presidenti Vladimir Putin, do të pezullojë Iniciativën e Drithërave të Detit të Zi derisa të plotësohen kërkesat e saj për të siguruar ushqimin dhe plehrat e saj në botë.Pezullimi shënon fundin e një marrëveshjeje, të cilën OKB-ja dhe Turqia ndërmjetësuan verën e kaluar për të lejuar largimin e ushqimit nga rajoni i Detit të Zi pasi pushtimi rus i fqinjit të saj përkeqësoi një krizë globale ushqimore.
Megjithatë, në një shkrim për” Express UK”, Alp Sevimlisoy, anëtar në Këshillin Atlantik në Uashington, i specializuar në rolin e NATO-s brenda rajonit të Mesdheut, argumentoi se Rusia do të bënte mirë të mendonte dy herë për veprimet e saj.
“Republika Turke, një nga shtetet më të fuqishme anëtare të NATO-s, do të jetë në gjendje të rifillojë dërgesat e grurit së bashku me Kievin dhe Kremlini do të përballet me zemërimin e Ankarasë dhe të NATO-s nëse guxonte të shkaktonte qoftë edhe probleme të vogla për ta”, tha eksperti. “Forcat e armatosura turke tani janë të pajisura mirë për t'i bërë ballë Rusisë”, theksoi Sevimlisoy.
Ai tha: "Forcat e Armatosura Turke janë fuqia supreme brenda sferës së saj të ndikimit që përfshin Mesdheun, Detin e Zi, Afrikën e Veriut dhe Ballkanin”. “Këto forca qëndrojnë të palëkundura për t’iu kundërvënë të dy kërcënimeve të jashtme, qofshin ato nga Kremlini apo Pekini”.
Vendet më të prekura
Ndalimi i eksporteve të grurit ukrainas padyshim krijon probleme në radhë të parë në Kiev. Pa qenë në gjendje të shesë një nga produktet e saj kryesore, arkës së Ukrainës do t'i mungojnë shumë të ardhura thelbësore. Pastaj janë ato vende evropiane në të cilat drejtohet eksporti i produkteve bujqësore ukrainase. Italia nuk ka një lidhje varësie nga gruri i Kievit, por do të ekspozohej ndaj luhatjeve të çmimeve në Kontinentin e Vjetër. Por padyshim që pasojat më të mëdha janë parashikuar për ato vende që varen pothuajse tërësisht nga gruri ukrainas. Para së gjithash Egjipti, importues i sasive të mëdha të produkteve nga fshatrat e "tokave të zeza". Çmimet janë rritur dhe shumë familje nuk kanë akses në ushqimet bazë. Në zonën e Magrebit, Algjeria dhe Tunizia gjithashtu mund të vuajnë pasojat e përfundimit të marrëveshjes. Situata në të gjithë kontinentin afrikan mund të bëhet shpejt e paqëndrueshme: ka vende si Etiopia për shembull, që ka disa muaj që po lufton me zi buke të rënda, ashtu si edhe Somalia. Prandaj spektri i urisë mund të kapë zona të tëra të brishta të planetit.
Kriza e emigrantëve
Po ashtu, me një krizë të re të lidhur me grurin, rreziku është që të shohim një rritje të presionit migrator në brigjet e Cyrenaica, nga e cila mbi 15,000 emigrantë u larguan për në Itali në 2022. Afrika është shumë shqetësuese: shumë nga Eritrea dhe Somalia mund të përpiqen të shkojnë në Libi nëpërmjet Sudanit. E gjithë kjo duke përfituar edhe nga paqëndrueshmëria e Khartoum-it, i cili është duke u përballur me një konflikt dramatik civil që nga prilli. Prandaj, skenari për një rritje të mëtejshme të krizës së migracionit nuk është aq i largët. Edhe pse mund të mos jetë i menjëhershëm. Një mungesë më e madhe e ushqimit nuk rezulton menjëherë në rritje të flukseve drejt Evropës. Rreziku ka të bëjë me periudhën afatmesme dhe afatgjatë dhe lidhet mbi të gjitha me destabilizimin e mundshëm të kuadrit politik dhe social të vendeve më të ekspozuara ndaj krizës së grurit.