​120 vite pa Jeronim De Rada, kritikët: Themeloi, emancipoi dhe krijoi modelin estetik të Letërsisë Shqipe

Kultura

​120 vite pa Jeronim De Rada, kritikët: Themeloi, emancipoi dhe krijoi modelin estetik të Letërsisë Shqipe

Më: 28 shkurt 2023 Në ora: 21:31
Jeronim De Rada

Skënderbeu është i pari, Jeronim De Rada është i dyti emër i shenjtë për arbëreshët. Kush i ka shkelur viset, katundet e Kalabrisë apo Sicilisë ku jetojnë arbëreshët e di mirë se janë emrat e këtyre dy Perëndive, njëri i Mbrojtjes dhe tjetri i Dijes e Kulturës, që ky komunitet, i mbetur jetim në një vend të huaj, ndërtoi e u kap fort pas tyre për të mos u asgjësuar.

Edhe sot aty gjen edhe shtëpinë muze të De Radës, rrugë me emrin e tij, bustin e tij në shkolla, botime të veprave të tij etj.

Në 120-vjetorin e ndarjes nga jeta të Jeronim De Radës, themeluesit të letërsisë moderne shqipe, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit dhe ajo e Botimeve të Diasporës kanë bërë një përshpirtje për babain e letërsisë shqipe, nismëtarin e letërsisë së mirëfilltë shqipe, nismëtarin e shtypit arbëresh me gazetën “L’Albanese d’Italia”, botuar në vitin 1848, nismëtarin e mendimit estetik me veprën “Parimet e estetikës” etj.

Kadare pati botuar një shkrim “Duke lexuar Milosaon”, kur ishte 27 vjeç, te gazeta “Drita” në vitin 1964, ku thekson dhënien e dimensioneve të reja, të cilësuara të gabuara në socrealizëm, novatorizmin dhe frymën universale të veprës së De Radës në një kohë kur vlerësohej fryma nacionale dhe lokale.

Në këtë përvjetor u botua për herë të parë “Vepra historiko-filologjike dhe publicistike”, që përmbledh shkrimet kryesore të De Radës, parathënie librash e broshurash, të përmbledhura nga Jup Kastrati për 30 vite nga 1949-1978, projekt i Akademisë së Shkencave që e pa vetëm sot dritën e botimit.

Jeronim de Rada ka lindur më 19 nëntor 1814, në një katund të vogël të Kalabrisë të quajtur Macchia Albanese. Ai vdiq më 28 shkurt të vitit 1903.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat