Rreth orës 3 të mëngjesit të së premtes së kaluar u zgjova nga ajo që dukej si armë zjarri. Nuk e kisha shumë gabim. Nga dritaret e pasme të apartamentit tim në Parisin jugor mund të dalloja fishekzjarret që hidheshin ndaj policisë dhe të dëgjoja përgjigjen e forcave të rendit.
E kisha kaluar mbrëmjen duke ndjekur lajmet mbi trazirat e dhunshme që shpërthyen spontanisht në të gjithë Francën. Kishte imazhe të makinave dhe ndërtesave të djegura dhe linjave të policisë të armatosura rëndë - të njohura të paktën për këdo që ka jetuar gjatë viteve të fundit në Francë. Por ajo që ishte më shqetësuese në lidhje me këto trazira ishte përmasa e madhe e të gjithave: dhuna nuk ishte e kufizuar vetëm në banesat e qyteteve të mëdha, por ishte kudo, duke përfshirë qytetet piktoreske si Montargis në Loiret.
Shkova në shtrat vetëm pas mesnate me një ndjenjë të shqetësuar se gjithçka do të përkeqësohej. Të nesërmen shëtita nëpër lagjen time, duke inspektuar rrënojat e një nate më parë – makina të djegura, motoçikleta dhe kosha plehrash, një kafene që ishte bastisur dhe një restorant kinez i shkatërruar pa ndonjë arsye të veçantë. Në cep të rrugës Vercingétorix dhe rue Alain fola me dy oficerë policie që ishin pjesë e një ekipi që patrullonte zonën me biçikleta. Ata ishin mjaft miqësorë, por nervozë. I pyeta ata për incidentin që kishte shkaktuar trazirat. Ata thanë se ishte keq, por shtuan se herët a vonë diçka e tillë do të ndodhte. “Duhet të jesh vazhdimisht i tensionuar dhe vigjilent, gati për t'u sulmuar në çdo kohë. Ndihet si një zonë lufte”, tha ai.
Kjo është edhe gjuha që përdoret nga dy sindikatat e policisë franceze, të cilët lëshuan një komunikatë të premten duke thënë se policia ishte "në luftim sepse ne jemi në luftë". Kjo retorikë nxitëse u kritikua menjëherë nga politikanët e së majtës, me Jean-Luc Mélenchon i La France Insoumise duke postuar në Tëitter se sindikatat e policisë duhet të "heshtin" duke pasur parasysh "sjelljen vrasëse" të provokuar nga deklarata të tilla. Ndërkohë, Éric Zemmour, gazetari i ekstremit të djathtë, i kthyer në politikan dhe ish-kandidat presidencial, po vazhdon t'i përshkruajë trazirat si "gjurmët e para të një lufte civile".
Kjo nuk është hera e parë që Zemmour, ose në të vërtetë Marine Le Pen, paralajmërojnë për "një luftë civile" - ata të dy e kanë thënë këtë për vite me radhë. Romancieri i ekstremit të djathtë, Laurent Obertone, i cili është gjithashtu një gazetar me ndikim në qarqet e ekstremit të djathtë, me të vërtetë ka bërë një karrierë të tillë katastrofike. Trilogjia e tij më e shitur e romaneve, e quajtur Guérilla , bazohet në skenarin e luftës civile imagjinare në Francë. Në të parën prej tyre, shpërthen lufta civile në një zonë të trilluar në veri të Parisit, kur disa afrikano-veriorë qëllohen dhe vriten nga një oficer policie.
Shumë shpejt shpërthen dhuna, e cila, e nxitur nga mediat sociale dhe mediat kryesore, shpejt përhapet në të gjithë Francën. Çuditërisht, kjo është pak a shumë ajo që ka ndodhur në ditët e fundit.
Megjithatë, gjuha e luftës nuk kufizohet vetëm në të djathtën politike. Jo shumë larg vendit ku kisha biseduar me dy oficerët e policisë, fola me Bashir Mokranin, i cili jeton në një apartament në një nga blloqet gri të kullave me pamje nga parku i vogël.
“Nuk ndjehet vetëm si luftë. Është një luftë. Është një luftë kundër nesh, njerëzve që jetojmë në vende të tilla” tha ai, duke bërë me shenjë tek banesa pas nesh. “Tani jam 40 vjeç, kam diplomë master dhe familje, por gjithë jetën jam diskriminuar dhe poshtëruar, gjithmonë nga policia. Dhe tani kjo ka ndodhur. Njerëzit nuk mund të durojnë më”, shtoi ai.
Nëse ka një luftë në Francë, ajo po zhvillohet, të paktën tani për tani, në terma simbolikë dhe jo ushtarakë. Mes gjithë kaosit, ka qenë e dukshme që rebelët kanë sulmuar jo vetëm komisariatet e policisë, por bashkitë, zyrat e taksave, shkollat – çdo institucion publik që i përket republikës franceze.
Zemërimi po përqendrohet kundër gjithçkaje që përfaqëson republika – që në fund të fundit është ideali demokratik i “lirisë, barazisë dhe vëllazërisë”. Arsyeja është se një pjesë e madhe e popullsisë së margjinalizuar në banlie mendojnë se ky ideal nuk vlen për ta, ose se thjesht është një gënjeshtër.
Emmanuel Macron përballet me sfida të rënda në ditët në vijim. Prioriteti do të jetë rivendosja disi e rendit, me viktima minimale. Në të njëjtën kohë, ai ka një forcë policore të zemëruar dhe rebele për t'u përballur, si dhe rrezikun e trazirave që vazhdojnë të shpërthejnë gjatë disa javësh, ose ndoshta dhe më gjatë, siç ndodhi në vitin 2005.
Megjithatë, ky mund të jetë momenti që qeveria franceze dhe njerëzit që jetojnë në Francë, të fillojnë një reflektim afatgjatë nëse republika franceze, është ende e përshtatshme për qëllimin në shekullin e 21-të.
