Ligji i Klimës i Portugalisë hyri në fuqi dy vjet më parë, por ai mbetet kryesisht i pazbatuar, thotë shoqata mjedisore Zero, e cila e sheh ligjin në tri faza: në ndalesë, shumë ngadalë ose më ngadalë.
Shoqata e ka kritikuar shpesh mungesën e rregullimit të ligjit, dhe të enjten, dy vjet pasi ai hyri në fuqi, po bën thirrje në një deklaratë që qeveria e ardhshme t'i japë atij "përparësinë që meriton".
Shoqata Zero e konsideron ligjin themelor, por në këta dy vjet "progresi ka qenë mediokër", dhe pothuajse në mes të një "dekade kritike" për kufizimin e ngrohjes globale duke ulur emetimet e gazeve serrë, "ligji po zvarritet".
Ky është rasti me Këshillin e Veprimit Klimatik (CAC), i cili sipas ligjit duhet të ishte krijuar pas një viti dhe që ende nuk ekziston. Përbërja e tij u miratua nga parlamenti vetëm verën e kaluar dhe duhet të kishte filluar punën në fillim të vitit, por do të krijohet vetëm "pas disa muajsh".
Shoqata thotë se zbatimi i tij "është jetik" dhe "dispozitat e rëndësishme" varen prej saj, siç janë buxhetet e karbonit (të cilat vendosin kufijtë e emetimeve), të cilat nuk ekzistojnë deri 2025 ose për periudhën 2025-2030.
Planet sektoriale për zbutjen dhe përshtatjen e ndryshimeve klimatike për sektorët që konsiderohen si prioritet, si dhe raporti fillestar legjislativ i vlerësimit të ndikimit në klimë, gjithashtu nuk janë dorëzuar, "pasi afati për këto detyrime të qeverisë ka kaluar".
Një tjetër afat që tashmë ka kaluar, vijon Zero, është ai i Strategjisë Industriale të Gjelbër, "një dokument themelor për vendin për të bërë një tranzicion më të shpejtë, më të drejtë, dhe më të qëndrueshëm energjetik", i cili ka nevojë për mendimin paraprak të CAC, por që akoma nuk ekziston.
Një masë tjetër që vazhdon të "zvarritet" ka të bëjë me kufizimin e prodhimit dhe komercializimit të karburanteve ose biokarburanteve që përmbajnë vaj palme ose kultura të tjera ushqimore të paqëndrueshme.
Shoqata Zero jep edhe një shembull tjetër: ligji parashikon përfundimin e subvencioneve të karburanteve fosile deri në vitin 2030 dhe vetë Parlamenti Evropian ka kërkuar eliminimin e tyre më së voni deri në vitin 2025, por Portugalia nuk ka ndërmarrë asnjë hap në këtë drejtim.
Ajo pranon se disa nga dispozitat e ligjit kanë bërë progres, por zbatimi i tyre nuk ishte drejtpërdrejt në kompetencën e shtetit, siç është raporti vjetor për ekspozimin e sektorit financiar dhe të sigurimeve ndaj rrezikut klimatik.
Shoqata Zero konkludon se është bërë pak në dy vjetët e fundit, gjë që rrezikon veprimin klimatik mbarëkombëtar. /LUSA
