Me terapitë konjitive të sjelljes është gjetur se mënyra si mendojmë është ajo që përcakton në një masë të madhe jo vetëm sjelljen tonë, por edhe rezultatet e saj: nëse do kemi sukses dhe do ta vlerësojmë jetën.
Nëse mendimi ynë pengohet nga arsyetimi jo logjik dhe interpretimet e gabuara, bëhemi të shurdhër dhe të verbër. Pastaj vazhdojmë të përpiqemi, kështu që përfundojmë me vdekje duke lënduar veten dhe të tjerët. Kur bëjmë gabime si në gjykim ashtu edhe në komunikimin, ne i shkaktojmë vuajtje vetes dhe partnerit tonë.
Në marrëdhëniet intime, për fat të keq mungon aftësia për të njohur dhe korrigjuar gjykimet e gabuara që i janë dhënë partnerit. Ne shohim 10 gabime të mendimit që gjenden pikërisht në ndërveprimet e çifteve.
Përfundimi arbitrar: përfundimet nxirren pa dëshmi të vlefshme. Për shembull, gruaja, bashkëshorti i të cilit vjen në shtëpi me një vonesë prej gjysmë ore përfundon duke menduar: “Ai do jetë ndalur për të folur me një grua”.
Abstragim selektiv: informacioni është nxjerrë nga konteksti dhe janë theksuar disa detaje, ndërsa informacione të tjera të rëndësishme nuk merren parasysh. Për shembull, një burrë, gruaja e të cilit kthehet në shtëpi nga një udhëtim biznesi dhe nuk e përshëndet atë me puthjen e zakonshme, arrin në konkluzionin e mëposhtëm: “Ajo nuk më do”.
Përgjithësim: një ngjarje e vetme (ose një çift) miratohet si një përfaqësim i të gjitha situatave të ngjashme, të lidhura apo jo me të. Për shembull, kur një burrë nuk e ndihmon gruan e tij një ditë për punët e shtëpisë, gruaja konkludon: “Është gjithmonë e zakonshme, ai kurrë nuk më ndihmon të bëj asgjë”.
Ekzagjerimi ose minimizimi: një situatë perceptohet si më shumë ose më pak e rëndësishme se sa e meriton. Për shembull, një burrë i zemëruar humbet durimin kur llogarit sa i ka kaluar gruaja dhe i thotë: “Ne jemi të shkatërruar”.
Personalizimi: ngjarjet e jashtme i atribuohen vetes pa prova të mjaftueshme për të nxjerrë këtë përfundim. Për shembull, një grua, duke kuptuar se burri i saj shton kripë në ushqimin që ajo ka përgatitur, mendon: “Ai e urren mënyrën se si unë gatuaj”.
Mendimi dikotomik ose “të gjithë ose asgjë”: përvojat janë të koduara si të zeza ose të bardha, një sukses i plotë ose një dështim total. Për shembull, një burrë, gruaja e të cilit nuk pajtohet me rregullimin e objekteve në dollapin që sapo ka ndryshuar, konkludon: “Ajo kurrë nuk është e lumtur me atë që bëj”.
Etiketimi: identiteti i njeriut është i vetëpërcaktuar në bazë të mangësive dhe gabimeve të bëra në të kaluarën. Për shembull, duke ndjekur gabimet e vazhdueshme në përgatitjen e ushqimit, një grua mendon: “Nuk ka vlerë asgjë”.
Vizioni i tunelit: ndonjëherë partnerët shohin vetëm atë që duan të shohin ose çfarë përputhet me gjendjen e tyre mendore të momentit. Një burrë që beson se gruaja e tij “bën gjithçka që ai dëshiron”, mund ta fajësonte atë nëse merr një vendim thjesht egoist.
Përkthimi i shtrembëruar: lloji i arsyetimit që partnerët formulojnë në momente krize, automatikisht, duke supozuar se sjellja e tjetrit diktohet nga qëllime të këqija. Për shembull, një grua thotë me vete: “Është i dashur sepse dëshiron diçka, më bën përshtypje”.
Leximi i mendimit: është dhurata magjike e të qenit në gjendje të dijë se çfarë mendon një person tjetër pa ndihmën e komunikimit verbal. Disa çifte vijnë për të imputuar synimet e këqija si për shembull një mashkull që mendon: “Unë e di atë që ajo ka në mendje, ajo beson se nuk e di se çfarë po bën”. Hapi i parë për një çift në krizë është të identifikojnë dhe të jenë të vetëdijshëm për këto gabime mendimi në lidhje me partnerin e tyre, sepse shpesh është shkaktari kryesor i vështirësive të tyre.
