Problemi i vetmisë prek shumë njerëz, ndonjëherë edhe më të paditurit. Është një ndjenjë e thellë dhe nuk korrespondon gjithmonë me një izolim aktual të individit. Sigurisht, një jetë e përditshme e përbërë nga shkëmbime dhe komunikim mund të ndihmojë.
Këtë vit ne po përjetojmë një situatë jashtë normës, një pandemi globale. Përveç problemeve shëndetësore dhe ekonomike, ne përballemi me pasoja psiko-sociale me efekte potencialisht shkatërruese. Izolimi, ndalimi i tubimeve, kufizimet në lëvizje, kanë ndikim në psikikë. Por ka rrugëdalje dhe është e rëndësishme të dini se si t’i merrni ato për të mbrojtur shëndetin mendor dhe fizik. Le të shohim se si dhe pse duhet të kapërcehet vetmia.
Kur vetmia bëhet sëmundje
Njeriu është një kafshë shoqërore, mbijetesa dhe evolucioni i tij nuk mund të ishte arritur kurrë pa marrëdhënie ndërpersonale. Nevoja për marrëdhënie njerëzore është gjithashtu fiziologjike. Pse vetmia mund të jetë një faktor rreziku për shëndetin? Në vitet e fundit, shumë kërkime i janë përgjigjur kësaj pyetjeje, duke përfshirë degë të ndryshme të mjekësisë, neuroshkencave, studimeve epidemiologjike. Një studim amerikan identifikoi një arsye precize: një ndryshim në nivelin qelizor.
Shkencëtarët vëzhguan tek subjektet që pësuan izolim dhe vetmi përkeqësimin e një fenomeni të quajtur CTRA – përgjigje transkriptuese e ruajtur ndaj vështirësive. Kjo është rritja e shprehjes së gjeneve të përfshira në procesin inflamator dhe ulja e atyre që lidhen me atë antiviral. Fenomeni ka të bëjë veçanërisht me leukocitet, që janë qelizat e bardha të gjakut, qelizat më të përfshira në përgjigjen imune.
Është e mundur që kjo përgjigje e sistemit imunitar të burojë nga evolucioni: kur individi është vetëm, trupi është në një gjendje gatishmërie më të madhe. Por një zgjatje e kësaj gjendje gjeneron stres për të gjithë organizmin.
Si dhe pse duhet të kapërcehet vetmia për të mbrojtur shëndetin
Vetmia duhet larguar sepse dobëson sistemin imunitar, duke rritur rrezikun e sëmundjes dhe vdekshmërisë. Sipas studimeve të cituara, njerëzit e moshuar janë më të rrezikuarit.
Për shkak të pandemisë Covid-19 shumë njerëz kanë mbetur vetëm, me pak kontakte edhe me familjet e tyre. Kjo, përveç që është e dëmshme në një nivel emocional dhe fiziologjik, mund të çojë edhe në mungesë kontrolli të gjendjes shëndetësore. Mund të zhvillohen zakonet e këqija dhe këmbanat e alarmit mund të injorohen.
Distancimi nuk duhet të bëhet vetmi. Ju mund të komunikoni me maskë dhe distancë.
Është mirë të vazhdosh të kultivosh marrëdhënie ndërpersonale, midis familjes dhe miqve, gjithashtu falë teknologjive të reja. Por me një vëmendje shtesë: mos harroni të shoqëroni të moshuarit në këtë proces. Nëse për të rinjtë përdorimi i teknologjisë për të kultivuar marrëdhënie merret si i mirëqenë, ata që nuk janë mësuar me të mund ta gjejnë veten vërtet vetëm.
Ne vëzhgojmë të dashurit tanë, por edhe fqinjët, njerëzit që shpesh i injorojmë. Edhe nga dritarja ose ballkoni i shtëpisë, ose me një telefonatë të thjeshtë. Të mësohesh të shkëmbesh një urim, një bisedë, të mësosh të pyesësh dhe të ofrosh një ndihmë për gjërat e vogla të përditshme, janë gjeste që bëjnë diferencën.
